Ochrona zdrowia psychicznego jako szczególne zadanie ustawodawcy - zastosowanie przymusu bezpośredniego

• Autorzy: Emilia Sarnacka

Warianty tytułu

Use of Force During Medical Treatment - Protection of Mental Health as a Specific Task of Lawmakers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka analizuje w nim kwestię stosowania przymusu bezpośredniego wobec pacjentów z zaburzeniami psychicznymi i wskazuje, jak obowiązujące obecnie regulacje służą poprawie bezpieczeństwa pacjentów oraz usprawnieniu funkcjonowania podmiotów leczniczych.(fragment tekstu)

EN

The paper investigates a new Polish regulation which requires doctors' permission to use force during medical treatment. It begins with an overview of the former regulations and the dilemmas, especially those associated with patients with medical disorders treated in non-psychiatric hospitals. The second section focuses on the problems with a new procedure regarding the use of force against patients who are treated in psychiatric and non-psychiatric hospitals and are not able to produce legally binding consent. It also looks at the differences between the current and the former procedures. The article concludes that the new regulation has not improved patients' safety and management of hospitals.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Leczenie; Szpitalnictwo; Odporność psychiczna; Ochrona zdrowia

EN

Medical treatment; Hospital service; Psychological resistance; Health care protection

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 4 (56) Ochrona zdrowia w Polsce
• Strony: 143--164

Twórcy

autor

Emilia Sarnacka

• Uniwersytet Medyczny w Białymstoku; Szkoła Zdrowia Publicznego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Bibliografia

• Augustynowicz A., Wrześniewska-Wal I., Stosowanie przymusu bezpośredniego przez personel medyczny w procesie diagnozowania i terapii małoletnich pacjentów, "Pediatria Polska" 2013, nr 88.
• Babula M., Przymus w leczeniu pacjenta - wybrane problemy, "Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka" 2014, nr 3 (36).
• Balicki M., Przymus w psychiatrii - regulacje i praktyka, "Prawo i Medycyna" 1999, nr 1.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2012.
• Bosek L., Szydło M., Komentarz do art. 31 [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz. Art. 1-86, red. M. Safjan, L. Bosek, C.H. Beck, Warszawa 2016
• Ciechorski J., Regulacje dotyczące Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego i praktyka ich stosowania - analiza krytyczna, "Prawo i Medycyna" 2015, nr 1(58), t. 17.
• Dąbrowski S., Pietrzykowski J., Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 1997.
• Dercz M., Rek T., Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Drozdowska U., Prawa pacjenta z zaburzeniami psychicznymi. Działalność rzeczników praw pacjenta psychiatrycznego [w:] Prawo medyczne dla lekarzy psychiatrów, red. A. Jacek, E. Sarnacka, Difin, Warszawa 2014.
• Duda J., Komentarz do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, LexisNexis, Warszawa 2013.
• Dukiet-Nagórska T., Stosowanie ustawy o zawodzie lekarza przez psychiatrów i ustawy o ochronie zdrowia psychicznego przez lekarzy innych specjalności, "Prawo i Medycyna" 2004, nr 4.
• Frydrysiak K., Agresja pacjentów zagrożeniem w pracy zespołów ratownictwa medycznego, "Anestezjologia i Ratownictwo" 2014, nr 8.
• Frydrysiak K., Ejdukiewicz J., Grześkowiak M., Agresja pacjentów i ich bliskich wobec personelu szpitalnego oddziału ratunkowego, "Anestezjologia i Ratownictwo" 2016, nr 10.
• Gałecki P., Bobińska K., Eichstaedt E., Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2013.
• Gardocka T., Efektywność sądowej kontroli przestrzegania praw osób z zaburzeniami psychicznymi, przebywających w domach pomocy społecznej i zakładach leczenia psychiatrycznego, "Prawo w Działaniu. Sprawy Karne" 2013.
• Goniewicz M., Goniewicz K., Chrzanowska-Wąsik M., Przymus bezpośredni - nowe uprawnienia ratowników medycznych [w:] Nowa dekada polskiej medycyny ratunkowej, red. J. Jakubaszko, PTMR, Wrocław 2012.
• Goniewicz M., Skitek-Adamczak I., Witt M., Goniewicz K., Stosowanie przymusu bezpośredniego w praktyce zespołów ratownictwa medycznego, "Hygeia Public Health" 2015, nr 50(1).
• Gotlin J., Dykowska G., Sienkiewicz Z., Skanderowicz E., Ocena wiedzy i postaw personelu medycznego Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. Orłowskiego w Warszawie wobec praw pacjenta, "Annales Academiae Midecae Silesiensis" 2014, nr 68, t. 2.
• Grochans E., Głowacka T. i in., Wpływ poziomu wykształcenia pielęgniarek na znajomość wybranych aktów prawnych wykorzystywanych w pielęgniarstwie, "Problemy Pielęgniarstwa" 2011, nr 19, t. 4.
• Grudzień D., Zurzycka P., Radzik T., Opinie personelu medycznego na temat agresywnych zachowań pacjentów, "Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu" 2015, nr 45, t. 4.
• Jacek A., Ożóg K., Przestrzeganie praw pacjenta przez personel medyczny, "Hygea Public Health" 2012, nr 47(3).
• Janiszewska B., Zgoda pacjenta na udzielanie świadczenia zdrowotnego. Ujęcie wewnątrzsystemowe, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• Jankowiak B. i in., Narażenie pielęgniarek na agresję w miejscu pracy, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio D" 2006, nr 2.
• Karczewska-Kamińska N., Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
• Kmieciak B., Leczenie szpitalne w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień [w:] A. Jacek, B. Kmieciak, E. Sarnacka, Prawo dla lekarzy psychiatrów, Difin, Warszawa 2018.
• Kmieciak B., Prawa pacjenta z zaburzeniami psychicznymi [w:] A. Jacek, B. Kmieciak, E. Sarnacka, Prawo dla lekarzy psychiatrów, Difin, Warszawa 2018.
• Kotlenga M., Grabowska H., Świetlik D., Ocena wiedzy na temat aktów prawnych regulujących wykonywanie zawodu pielęgniarki w Polsce w grupie pielęgniarek, "Problemy Pielęgniarstwa" 2013, nr 21, t. 3.
• Kowalczuk K. i in., Zagrożenia zawodowe pielęgniarek, położnych i lekarzy w środowisku pracy, "Problemy Higieny i Epidemiologii" 2008, nr 89, t. 2.
• Kryska S., Rej-Kietla A., Kształtowanie się wiedzy lekarzy oraz studentów ostatnich lat medycyny w zakresie prawa pacjenta do poufności informacji, "Roczniki Administracji i Prawa" 2014, t. XIV, nr 2.
• Kubanek A., Przymus bezpośredni stosowany w celach leczniczych, "Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ" 2015, nr 4.
• Kubiak R., Prawo medyczne, C.H. Beck, Warszawa 2017.
• Kubiak R., Zgoda na zabieg medyczny. Kompendium dla lekarzy, Warszawa 2013.
• Lickiewicz J., Piątek J., Doświadczenie agresji w pracy pielęgniarskiej, "Sztuka Leczenia" 2014, nr 3-4.
• Łuksza M., Problem stosowania przymusu bezpośredniego przez personel medyczny w niepsychiatrycznych podmiotach wykonujących działalność leczniczą wobec tzw. pacjenta agresywnego [w:] Zagadnienia prawa medycznego, red. A. Górski, E. Sarnacka, Difin, Warszawa 2018.
• Milik A., Przymus bezpośredni w psychiatrii w świetle obowiązujących przepisów, "Prawo i Medycyna" 2007, nr 27, t. 9.
• NIK, "Przestrzeganie praw pacjenta w lecznictwie psychiatrycznym", informacja o wynikach kontroli, nr ewid. 19/2012/p/11/093/KZD.
• Pawlaczyk M., Korzeniowska K., Szajba R., Gabrysiak W., Znajomość regulacji prawnych w badaniach klinicznych przez lekarzy - badanie pilotażowe, "Farmacja Współczesna" 2015, nr 8.
• Podgórniak M. i in., Rola świadomej zgody pacjenta w procesie diagnostyki i leczenia, "Journal of Education, Health and Sport" 2016, nr 6(4).
• Pużyński S., Choroba psychiczna - problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych, "Psychiatria Polska" 2007, nr 3, t. XLI.
• Rozwadowska E. i in., Ocena znajomości ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej przez studentów pielęgniarstwa i położnictwa oraz pielęgniarki i położne, "Problemy Pielęgniarstwa" 2010, nr 18 t. 4.
• Rudzki M., Kmieciak B., Problem działań przymusowych podejmowanych wobec dzieci transportowanych do szpitala psychiatrycznego [w:] Zagadnienia prawa medycznego, red. A. Górski, E. Sarnacka, Difin, Warszawa 2018.
• Sarnacka E., Leczenie w szpitalu psychiatrycznym. Formy i możliwości stosowania przymusu [w:] Prawo medyczne dla lekarzy psychiatrów, red. A. Jacek, E. Sarnacka, Difin, Warszawa 2014.
• Sroka T., Ochrona zdrowia psychicznego [w:] System prawa medycznego, t. II, Szczególne świadczenia zdrowotne, C.H. Beck, Warszawa 2018.
• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. 2018, poz. 1025.
• Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, t.j. Dz.U. 2018, poz. 1878.
• Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, t.j. Dz.U. 2018, poz. 617, ze zm.
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, t.j. Dz.U. 2018, poz. 1600.
• Ustawa z 31 lipca 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. nr 113, poz. 731.
• Ustawa z 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Dz.U. nr 141, poz. 1183.
• Ustawa z 23 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. nr 180, poz. 1108.
• Ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, t.j. Dz.U. 2017, poz. 1318, ze zm.
• Ustawa z 6 listopada 2008 r. o konsultantach w ochronie zdrowia, t.j. Dz.U. 2017, poz. 890.
• Ustawa z 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. 2011, nr 6, poz. 19.
• Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, t.j. Dz.U. 2018, poz. 160.
• Ustawa z 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, t.j. Dz.U. 2018, poz. 123, ze zm.
• Ustawa z 12 października 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Dz.U. poz. 2245.
• Ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. poz. 2439.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 28 czerwca 2012 r. w sprawie stosowania i dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego oraz dokonywania oceny zasadności jego zastosowania, Dz.U. poz. 740.
• Wyrok TK z 12 stycznia 2000 r., sygn. akt P 11/98, Legalis.
• Wyrok SN Izba Cywilna z 28 września 2005 r., sygn. akt I CK 256/05, Legalis.
• Wyrok SN Izba Cywilna z 17 marca 2006 r., sygn. akt I CSK 81/05, Legalis.
• Uchwała SN Izba Cywilna z 19 czerwca 2007 r., sygn. akt III CZP 54/07, Legalis.
• Uchwała SN Izba Cywilna z 9 września 2008 r., sygn. akt III CZP 31/08, Legalis.
• Wyrok SN Izba Cywilna z 26 sierpnia 2009 r., sygn. akt I CSK 528/08, Legalis.
• Wyrok SN Izba Pracy z 4 czerwca 2013 r., sygn. akt I PK 293/12.
• Https://www.gov.pl/zdrowie/konsultanci-wojewodzcy.
• Http://www.rpp.gov.pl/gfx/bpp/userfiles/_public/bip/wystapienia_rzecznika/dzp-wri.420.4.2018.13.bol-26.03.18.pdf.
• Http://www.rpp.gov.pl/gfx/bpp/userfiles/_public/bip/praca/odpowiedz_w_sprawie_rzpp-dzp-wri.420.4.2018.13.bol.pdf.
• Https://www.bpp.gov.pl/gfx/bpp/userfiles/_public/bip/sprawozdania_roczne/sprawozdanie_rpp_za_2017r.pdf.

Identyfikatory

DOI

https://doi.10.31268/StudiaBAS.2018.28