Syberyjskie losy powstańców styczniowych z regionu łódzkiego

• Autorzy: Jarosław Kita

Warianty tytułu

The Siberian fate of January insurgents from the region of Łódź

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł porusza problem emigracji na Syberię ludności z Łodzi i regionu łódzkiego. Wzbogaca wiedzę o losach postyczniowych wygnańców. W pierwszej części artykułu przedstawiono analizę demograficzną grupy skazanej na pracę lub zamieszkiwanie na Syberii. Podano szczegółowe statystyki skazanych z podziałem na różnego rodzaju wyroki. W drugiej części mamy do czynienia z prezentacją peregrynacji wygnańców z regionu łódzkiego, odtworzoną na podstawie zachowanego materiału pamiętników. Wykorzystano wspomnienia powstańców związanych z łódzkim regionem. Analiza materiału wspomnień pozwala wnioskować, że drogi do wygnania poszczególnych więźniów były bardzo podobne. Z drugiej strony pobyt na wygnaniu był nieco inny i zależał od miejsca wygnania i otrzymanych wyroków.(abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with the problem of exile to Siberia of population from Łódź and the region of Łódź. It enriches the knowledge about the fate of post-January exiles. The first part of the article presents a demographic analysis of a group that was sentenced to work or settle in Siberia. There are given detailed statistics of convicted with split into different kind of judgments. In the second part, we are dealing with the presentation of the peregrination of exiles from region of Łódź, reproduced on the basis of the preserved memoirs material. There were used the memoirs of insurgents related to the region of Łódź. The analysis of the material of the memories allows to conclude that the path to the exile of individual prisoners was very similar to each other. On the other hand, the stay in exile was slightly different, and it dependented on the place of exile and the received judgments.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Emigracja; Analiza demograficzna; Historia

EN

Emigration; Demographic analysis; History

• Czasopismo: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku
• Rocznik: 2017
• Tom: 17
• Strony: 63--76

Twórcy

autor

Jarosław Kita

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Akta miasta Aleksandrowa, Pismo naczelnika powiatu łęczyckiego z 30 lipca 1864 r. dotyczące Antoniego Literskiego, mieszkańca Aleksandrowa, skazanego za udział w powstaniu na zesłanie do kopalni w Syberii i konfiskatę majątku, sygn. 5.[ Archiwum Państwowe w Łodzi].
• Akta miasta Zgierza, Wykaz mieszkańców miasta Zgierza wyszłych do powstania w r. 1862/3, sporządzonego przez Magistrat Miasta Zgierza, sygn. 347.[ Archiwum Państwowe w Łodzi].
• Cederbaum H., Powstanie styczniowe. Wyroki Audytoryatu Polowego z lat 1863, 1864, 1865 i 1866, Warszawa 1917.
• Czernik W., Pamiętniki weterana 1864 r., Wilno 1914.
• Kamieński H., Wspomnienia więźnia, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.
• Klemensiewicz E., Pomiędzy Jakutami, [w:] W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903, Lwów 1903.
• Maliszewski J., Sybiracy zesłani i internowani za udział w powstaniu styczniowem, [Warszawa] 1930.
• Nartowski F., Powrót z Sybiru, [w:] W czterdziestą rocznicę powstania styczniowego 1863-1903, Lwów 1903.
• Pamiętnik Jana Podkowy weterana z 1863 roku, [w:] K. Jadczyk, J. Kita, M. Nartonowicz-Kot, Powstanie styczniowe w Łodzi i regionie. Studia i materiały, Łódź 2014.
• Pamiętnik Konstantego Małeckiego, weterana 63 roku, [w:] K. Jadczyk, J. Kita, M. Nartonowicz-Kot, Powstanie styczniowe w Łodzi i regionie. Studia i materiały, Łódź 2014.
• Parczewski A., Powstanie styczniowe w okolicach Łodzi. Wspomnienia z lat chłopięcych, "Rocznik Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego" 1929-1930, Łódź 1930.
• Wspomnienia z Powstania 1863 r. i pobytu na Syberji. Skreślił Henryk (Ostoja) Samborski, Warszawa 1916.
• "Łódź w ilustracji". Dodatek niedzielny do "Kuriera Łódzkiego", nr 4, 23 I 1938.
• Czernyszew A., Leończyk S., Działalność oświatowa zesłańców po Powstaniu Styczniowym 1863-1864 w guberni jenisejskiej, "Niepodległość i Pamięć" 2015, nr 2 (50).
• Dwadzieścia pięć lat Rosyi w Polsce (1863-1888). Zarys historyczny, pod red. S. Krzemińskiego, Lwów 1892.
• Jadczyk K., Dowódcy powstania styczniowego. Portret zbiorowy, Łódź 2016.
• Jadczyk K., Kita J., Nartonowicz-Kot M., Powstanie styczniowe w Łodzi i regionie. Studia i materiały, Łódź 2014.
• Janczak J., Ludność Łodzi przemysłowej 1820-1914, Łódź 1982.
• Kaczyńska E., Śliwowska W., Zesłanie i katorga na Syberii w dziejach Polaków 1815-1914, Warszawa 1992.
• Michowiczowa J., Represje carskie wobec powstańców 1863-1864 r. w Królestwie Polskim ze szczególnym uwzględnieniem okręgu łódzkiego (maszynopis w zbiorach Katedry Historii Polski XIX wieku UŁ).
• Śliwowska W., Kartoteka uczestników powstania styczniowego w Instytucie Historii PAN, [w:] Powstanie Styczniowe 1863-1864. Walka i uczestnicy. Represje i wygnanie. Historiografia i tradycja, red. W. Caban, W. Śliwowska, Kielce 2005, s. 11-19.
• Waszkiewicz L., Z dziejów powstania styczniowego w Łodzi i okolicy (Represje w łódzkim okręgu wojennym w świetle papierów naczelnika wojennego A. Broemsena), "Rocznik Łódzki" 1963, t. 8, s. 175-185.
• Załęczny J., Syberyjskie losy powstańców styczniowych w świetle ich pamiętników, s. 7-17 [dostęp przez: http://zeslaniec.pl/57/Zaleczny.pdf - 27 XI 2016].
• Załęczny J., X Pawilon Cytadeli Warszawskiej w pamiętnikach więźniów i zesłańców, "Niepodległość i Pamięć" 2015, nr 2 (50), s. 95-114.

Identyfikatory

DOI

10.18778/2080-8313.17.04