Droga na Syberię polskich kobiet na przykładzie: Ewy Felińskiej, Marii Morzyckiej i Jadwigi Prendowskiej

• Autorzy: Wojciech Cedro

Warianty tytułu

The Road to Siberia for Polish Women on the Example of Ewa Felińska, Maria Morzycka and Jadwiga Prendowska

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Klęska powstania styczniowego spowodowała rosyjskie represje wobec polskiego społeczeństwa. Jedną z najcięższych kar była zesłanie na Syberię - miejsce, które znane było jako niecywilizowana ziemia o wyjątkowo niekorzystnym klimacie. Wśród wygnańców można znaleźć również kobiety. Część z nich została ukarana za ich działalność polityczną przeciwko rosyjskim administracjom. Często działali jako konspiratorzy, kurierzy zaangażowani w walkę o niepodległość. Druga grupa kobiet była najczęściej żonami wygnańców, ale były też córki i matki. Celem artykułu jest przedstawienie kobiecej wędrówki na Syberię według wspomnień Jadwigi Prendowskiej i Maria Morzycka. Pierwsza z nich została ukarana z powodu jej działalności niezależnej, podczas gdy druga została wysłana na Syberię jako dobrowolny towarzysz jej męża. Artykuł dotyczy podobieństwa i różnic między tymi dwiema kobietami a ich doświadczeniami z podróży na wygnanie.

EN

The defeat of the January Uprising caused the Russian repression against the polish society. One of the hardest punishments was an exiled to Siberia - the place which was known as an uncivilized land with an extremely adverse climate. Among the exiles can be find as well as women. Part of them were penalized for their politician activity against Russian administration. They frequently acted as the conspirators, couriers involved in the struggle for independence. The second group of women were, the most frequently, the wives of the exiles, however there were as well as the daughters and the mothers.The aim of the article is to present the women's journey in Siberia according to the memories of Jadwiga Prendowska and Maria Morzycka. First of them was penalized due to her independence activities, whereas the second one was sent in Siberia as a voluntary companion of her husband. The article is concerned on the similarity and the diffrences between these two women and their experiences of the journey to exile.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo; Kobieta; Sytuacja społeczno-polityczna; Niepodległość

EN

Society; Woman; Social and political conditions; Independence

• Czasopismo: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku
• Rocznik: 2017
• Tom: 17
• Strony: 146--154

Twórcy

autor

Wojciech Cedro

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Caban W., Dom syberyjski polskich zesłańców politycznych w latach czterdziestych-siedemdziesiątych XIX wieku, [w:] W. Caban, Powstanie styczniowe. Polacy i Rosjanie w XIX wieku. Wybór studiów z okazji czterdziestolecia pracy naukowej i 65 rocznicy urodzin, Kielce 2011, s. 369-378.
• Caban W., Michalska-Bracha L., Kobiety powstania styczniowego na Syberii. Zesłanki do Usola i Kunguru, [w:] Postawy i aktywność kobiet w czasie powstania styczniowego 1863-1864, red. T. Kulak, J. Dufrat, M. Piotrowska-Marchewa, Wrocław 2013.
• Felińska E., Wspomnienia z podróży do Syberii, pobytu w Berezowie i Saratowie, t. 1-3, Wilno 1852-1853.
• Gembicka-Trębicka S., Na nieznane losy. Między Ołońcem a Jadryniem. Dwa pamiętniki z zesłania po powstaniu styczniowym, oprac. A. Brus, Warszawa 1999.
• Kaczyńska E., Syberia największe więzienie świata (1815-1914), Warszawa 1991.
• Michalska-Bracha L., Syberyjskie doświadczenia Polek w świetle materiałów Marii Bruchnalskiej - zarys problematyki, [w:] Polacy w nauce, gospodarce i administracji na Syberii w XIX i na początku XX wieku, red. A. Kuczyński, Wrocław 2007, s.131-138.
• Obuchowska-Morzycka M., Pamiętniki, [w:] J. Klijanienko-Pieńkowski, Pan Pieńkowski? Da, oni zili zdieś... Wołyń, Syberia, Nałęczów, losy ziemiaństwa na podstawie dokumentów rodzinnych, Stalowa Wola 2012, s. 86-422.
• Prendowska J., Moje wspomnienia, Kraków 1962.
• Puchalska J., Kobiety, które zmieniły świat, Warszawa 2016.
• Śliwowska W., Polska - Syberia. Dwa światy w oczach polskich zesłanek, [w:] Polska a Syberia. Spotkanie dwóch Światów. Materiały z konferencji naukowej. Łódź 1-2 marca 2001 roku, Łódź 2001, s. 191-200.
• Śliwowska W., Polskie zesłanki na Syberię w dobie międzypowstaniowej, "Miscellanea Historico-Archivistica" 1996, t. 6. s. 175-183.

Identyfikatory

DOI

10.18778/2080-8313.17.10