Rachunkowość kreatywna - dobra czy zła?

Czasopismo

---

• Autorzy: Michał Hendryk

Warianty tytułu

Creative Accounting - Good or Bad?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel - określenie i sprecyzowanie istoty pojęcia rachunkowości kreatywnej i terminów bliskoznacznych. Metodologia badania - artykuł obejmuje dwie podstawowe części. W pierwszej części syntetycznie przedstawiono definicje rachunkowości kreatywnej oraz pojęć bliskoznacznych. Druga część zawiera pro-pozycję interpretacji pojęcia rachunkowości kreatywnej i terminów bliskoznacznych z uwzględnieniem kontekstu zasady "true and fair view" oraz katalog czynności księgowych niebędących przejawem stosowania rachunkowości kreatywnej. Proces porządkowania treści niniejszego artykułu wymagał zastosowania metody analizy i krytyki piśmiennictwa. Wynik - pojęcie "rachunkowości kreatywnej" jest rozumiane w literaturze w różny sposób. Dla części au-torów jest ono wyrazem negatywnych działań księgowych, inni z kolei dostrzegają jej pozytywne aspekty. Analiza istoty rachunkowości kreatywnej w kontekście zasady "true and fair view" wykazała, że stosowanie kreatywnej rachunkowości nie powinno być utożsamiane z łamaniem obowiązującego prawa, a wy-łącznie z ewentualnym naruszeniem zasad etycznych. Określenie zakresu rachunkowości kreatywnej okazu-je się zagadnieniem problematycznym - zdecydowanie łatwiej jest wyodrębnić zabiegi księgowych wykra-czające poza prawo, a więc czynności utożsamiane z pojęciem rachunkowości agresywnej, czyli z oszustwem. Oryginalność/Wartość - pomimo faktu, że pojęcie rachunkowości kreatywnej funkcjonuje w literaturze od blisko czterech dekad, do dnia dzisiejszego autorzy spierają się o charakter rachunkowości kreatywnej. W artykule podjęto próbę uporządkowania pojęć bliskoznacznych do przedmiotowego terminu oraz zaproponowano proces interpretacyjny określający jego naturę. Otwiera to drogę do dalszych badań w zakresie oszustw księgowych i kreatywności w rachunkowości. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose - Defining and clarifying the nature of creative accounting and similar concepts. Design/methodology/approach - The article includes two basic parts. The first part contains a synthetic presentation of the definition of creative accounting and similar concepts. The second part proposes the interpretation of the concept of creative accounting with the context of the "true and fair view" principle. Second part contains also a catalog of accounting operations could not be equated with creative accounting. The thought process carried out for the purpose of this article was based on the use of critical literature review method. Findings - The concept of "creative accounting" is understood in the literature in various ways. For some authors it is an expression of negative accounting activities, while others notice its positive aspects. The analysis of the essence of creative accounting in the context of the "true and fair view" principle has shown that the use of creative accounting should not be equated with breaking the existing law, but only with a possible violation of ethical principles. Determining the scope of creative accounting is a problematic issue - it is much easier to distinguish the operations of accountants that go beyond the law - activities identified with the concept of aggressive accounting. Originality/value - despite the fact that the concept of creative accounting has been present in the literature for almost four decades, the authors argue to the present day about the nature of creative accounting. The paper attempts to organize terms similar to creative accounting and to suggest an interpretative process defining the nature of creative accounting.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość kreatywna; Etyka biznesu; Oszustwa w sprawozdaniach finansowych

EN

Creative accounting; Business ethics; Fraud in the financial statements

• Czasopismo: ---
• Strony: 23--36

Twórcy

autor

Michał Hendryk

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Akerloff, G.A., Shiller, R.J. (2010). Zwierzęce Instynkty. Warszawa: Studio Emka.
• Artienwicz, N. (2017). Rzetelny i jasny obraz - ideał czy mrzonka. Rachunkowość, 2, 10-13.
• Amat, O., Blake, J., Dowds, J. (1999). The Ethics of Creative Accounting. Economic Working Paper, 349.
• Forlicz, S. (2008). Informacja w biznesie. Warszawa: PWE.
• Gos, W. (2013). Polityka rachunkowości, wartości szacunkowe oraz błędy z lat ubiegłych w świetle regulacji bilansowych. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 61, 19-32.
• Hołda, A. (2016), Percepcja pojęcia "rachunkowość kreatywna" przez opinię publiczną i środowisko profesjonalnych księgowych w Polsce. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 143, 43-54.
• Hońko, S., Kowalczuk, J. (2014). Rachunek dyskontowy jako instrument prospektywnej wyceny w rachunkowości według MSR/MSSF. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 69, 79-87.
• Kabalski, P. (2015). Uwagi wstępne. W: M. Frendzel, R. Ignatowski, P. Kabalski, N. Krzyżanowska, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej a ustawa o rachunkowości. Warszawa: Rachunkowość.
• Komunikat Ministra Finansów z dnia 24 stycznia 2018 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia Stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie zasady rzetelnego i jasnego obrazu w realizacji przepisów art. 4 ust. 1 oraz ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości. Pobrano z: https://www.mf.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=e4d40b5a-301d-484d-a20e-4ad6c3bf2256&groupId=764034.
• Kutera i in. (2006). Oszustwa księgowe. Teoria i praktyka. Warszawa: Difin.
• Maćkowiak, E. (2015). Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna - próba poprawy wyniku finansowego jednostki gospodarczej. Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia, 74, 143-151.
• Maruszewska, E.W. (2014). Etyka we współczesnej rachunkowości a wiarygodność informacji w niej tworzonej. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
• Mączyńska, E. (2007). Białe plamy i pułapki dzisiejszej rachunkowości. Rachunkowość, 9, 4-6.
• Moczydłowska, W. (2002). Kreatywna tak, agresywna nie. Gazeta Prawna, 229.
• Moldovan, R.L., Achim, S.A., Bota-Avram, C. (2010). Fighting the Enemy of Fair View Principle - Getting to Know Creative Accounting. Scientific Annals of the "Alexandru Ioan Cuza" University of Iasi, Special Issue, 52-61.
• Mulford, C.W., Comiskey, E.E. (2005). The Financial Numbers Game. New York: John Wiley & Sons.
• Parker, R. (1995). Financial Reporting in the United Kingdom and Australia. London: Prentice Hall.
• Piaszczyk, A. (2011). System kontroli przedsiębiorstwa w gospodarce pokryzysowej na przykładzie jednostek zainteresowania publicznego. Warszawa: C.H. Beck.
• Schipper, K. (1989). Commentary on Creative Accounting. Accounting Horizons, 4, 91-102.
• Surdykowska, S. (2006). Przesłanki wykorzystywania negatywnych praktyk księgowych przez menedżerów. W: S. Surdykowski, Oszustwa księgowe - teoria i praktyka. Warszawa: Difin.
• Szymczak, M. (red.) (1981). Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. z 2018, poz. 398.
• Wąsowski, W. (2010). Kreatywna rachunkowość. Fałszowanie sprawozdań finansowych. Warszawa: Difin.
• Weber, J. Cebrowska, T. Kufel, M. (1993). Wprowadzenie do rachunkowości spółek. Bilansowanie majątku i kapitałów. Bielsko-Biała.

Identyfikatory

DOI

10.18276/frfu.2018.94/1-02