Życie codzienne obywateli polskich w wybranych obozach w ZSRR w latach 1944-1949

• Autorzy: Aleksandra Arkusz

Warianty tytułu

Everyday Life of Polish Citizens in Selected Camps in the USSR in the Years 1944-1949

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wraz z ponownym wejściem Armii Czerwonej do Polski w 1944 r. Rozpoczęła się kolejna faza represji sowieckich. Internowani (pozbawieni wolności bez skazania przez jakiekolwiek organy sądowe) członkowie Polskiego Podziemia Niepodległości byli przetrzymywani głównie w obozach podległych GUPVI NKWD. Były to między innymi obozy w Ostaszkowie, Riazanie i Borowiczach. Szczególną rolę odegrał obóz kontrwywiadowczy "Smersh" w Charkowie, do którego wysłano wysokich rangą przedstawicieli różnych oddziałów podziemia niepodległościowego. Biorąc pod uwagę warunki życia panujące w tych obozach, należy uznać, że były one ogromnie zależne od składu więźniów. W obozie w Riazaniu, gdzie przeważnie trzymano oficerów podziemia niepodległościowego, warunki życia były znacznie lepsze niż w obozie w Borowiczach, gdzie więziono szeregowych żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Dotyczyło to systemu żywnościowego, warunków sanitarnych i higienicznych, opieki medycznej, a także rodzaju pracy wykonywanej przez więźniów. Najlepsze warunki życia miały miejsce w obozie w Charkowie, chociaż internowani byli całkowicie odizolowani od świata zewnętrznego.

EN

With the re-entry of the Red Army into Poland in 1944, another phase of Soviet repressions began. The internees (deprived of liberty without being sentenced by any judicial body) members of the Polish Independence Underground were held mainly in the camps subordinated to GUPVI NKVD. They were camps in Ostashkov, Ryazan and Borovichy, among many others. A special role was played by the "Smersh" counter-intelligence camp in Kharkov, to which high-ranking representatives of various divisions of the independence underground had been sent.Considering living conditions prevailing in those camps, it should be acknowledged that they depended enormously on the composition of the prisoners. In the camp in Ryazan, where mainly officers of the independence underground were kept, the living conditions were much better than in the camp in Borovichy, where the rank-and-file soldiers of the Home Army and the Peasants' Battalions were imprisoned. This concerned a food system, sanitary and hygienic conditions, medical care, as well as type of work performed by the prisoners. The best living conditions were in the Kharkov camp, although the internees were completely isolated from the outside world.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Więziennictwo; Dyskryminacja; Obywatel; Warunki życia ludności

EN

Prison system; Discrimination; Citizen; People's living conditions

• Czasopismo: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku
• Rocznik: 2017
• Tom: 18
• Strony: 37--51

Twórcy

autor

Aleksandra Arkusz

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Archiwum Jerzego Polaczka, przyb. 328/01, 372/01, 373/01, 374/01, 375/01, 377/01, 378/01, 379/01, 381/01, 383/01, 389/01, 394/01, 437/01.  [Biblioteka Jagiellońska (Oddział Rękopisów)].
• NKWD i polskie podziemie 1944-1945. Z "teczek specjalnych" J. W. Stalina, red. A.F. Noskowa, A. Fitowa, Kraków 1998.
• NKWD o Polsce i Polakach. Rekonesans archiwalny, red. W. Materski, A. Paczkowski, Warszawa 1996.
• Fijewski W., Niedobre dni, Wrocław 1983.
• Kiewlicz W., Riazań-Diagilewo, Warszawa 1995.
• Arkusz A., Obywatele polscy w obozie kontrwywiadu "Smiersz" w Charkowie w latach 1944-1945, [w:] "Krakowskie Pismo Kresowe", R. 1 (2009).
• Arkusz A., Obywatele polscy w obozie NKWD-MWD ZSRR nr 178-454 w Riazaniu w latach 1944-1947, Kraków 2010.
• Arkusz A., Polacy internowani w obozie NKWD w Borowiczach w latach 1944-1949, [w:] "Pamięć i Sprawiedliwość" 2006, nr 2 (10).
• Arkusz A., Położenie obywateli polskich w obozie NKWD nr 270 w Borowiczach w latach 1944-1949, [w:] "Studia Historyczne" 2008, z. 1 (201).
• Indeks Represjonowanych, t. 4, Uwięzieni w Borowiczach, red. A. Dzienkiewicz, A. Gurjanow, Warszawa 1997.
• Indeks Represjonowanych, t. 13, Uwięzieni w Ostaszkowie i Riazaniu, red. A. Dzienkiewicz, A. Gurjanow, Warszawa 2002.
• Kołakowski P., NKWD i GRU na ziemiach polskich 1939-1945, Warszawa 2002.
• Księga Borowiczan, t. 1, Gdynia 1992; t. 5, Warszawa 2004.
• Represje sowieckie wobec Polaków i obywateli polskich, oprac. S. Ciesielski, W. Materski, A. Paczkowski, Warszawa 2002.

Identyfikatory

DOI

10.18778/2080-8313.18.03