Przyczyny oraz konsekwencje "podzielonego" głosowania w mieszanych systemach wyborczych

• Autorzy: Jeremiasz Salamon
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Początkowo zjawisko "podzielonego" głosowania było obiektem zainteresowania przede wszystkim badaczy zajmujących się zachowaniami wyborczymi amerykańskich wyborców, którzy w trakcie jednego dnia dokonują wyboru zarówno swoich przedstawicieli do Kongresu, jak również prezydenta. Wzrost popularności mieszanych systemów wyborczych, jako metody wyłaniania przedstawicielstw nie tylko szczebla narodowego, ale również regionalnego oraz lokalnego, spowodował, że również na tym gruncie "podzielone" głosowanie stało się "wdzięcznym" tematem rozważań wielu badaczy zachowań wyborczych. Obecnie nauka wypracowała nie tylko szereg teoretycznych modeli wyjaśniających fenomen "podzielonego" głosowania, ale również opisała liczne jego konsekwencje, które nie pozostają obojętne dla funkcjonowania systemu politycznego. W niniejszej pracy wyjaśnię pojęcie "podzielonego" głosowania, by następnie przejść do omówienia przyczyn oraz motywów skłaniających wyborców do "dzielenia" głosu oraz sposobu, w jaki ten rodzaj głosowania wpływa na strategie wyborcze partii politycznych, ostateczny wynik wyborów, kształt systemu partyjnego oraz koalicyjny bądź jednopartyjny charakter rządu. W ostatniej części pracy postaram się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy "podzielone" głosowanie stanowi zagrożenie dla demokracji. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

System wyborczy; Głosowanie; Wybory parlamentarne; Wybory prezydenckie

EN

Voting system; Voting; Parliamentary election; Presidential election

• Czasopismo: Chorzowskie Studia Polityczne
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2
• Strony: 87--117

Twórcy

autor

Jeremiasz Salamon

Bibliografia

• Abramson P.R., Aldrich J.H., Diamon M., Levine R., Scotto Th.J., Diskin A., Prime Minister and Parliament: Strategic Split-Ticket Voting. Tekst dostępny na: www.duke. edu/~rml5/papers/Strategic-Split-Ticket-Voting.doc, 05.08.2008.
• Antoszewski A., Ewolucja systemu wyborczego do Sejmu, w: Demokratyzacja w III Rzeczpospolitej, red. A. Antoszewski, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.
• Bardi L., Italian Parties, w: Political Parties in Advanced Industrial Democracies, red. P. Webb, D. Farrell, I. Holiday, Oxford University Press 2002.
• Barker F., Boston J., Levine S., Mc Leay E., Roberts N.S., An Initial Assessment of The Consequences of MMP in New Zeland, w: Mixed-Member Electoral Systems. The Best at Both Worlds, red. M.S. Shugart, M.P. Wattenberg, Oxford University Press 2005.
• Bartolini S., Chiaramonte A., D'Alimonte R., The Italian Party System between Parties and Coalitions, West European Politics, Vol. 27, No 27, 01.01.2004.
• Bartolini S., Political Consequences of the Italian Mixed Electoral System (1994-2001); referat przygotowany na konferencję "Wybory i demokracja", Instytut Nauk Społecznych Uniwersytetu Lizbońskiego, 1-2 lutego 2002 r. Tekst referatu dostępny na: http:// www.ics.ul.pt/ceapp/english/conferences/fulbright/4SBartolini.pdf, 26.06.2008.
• Benoit K., Duverger's Law and the Study of Electoral Systems, "French Politics" nr 4, 2006.
• Benoit K., Evaluating Hungary's Mixed Member Electoral System, Referat przygotowany i przedstawiony na konferencji na temat "Mieszane Systemy Wyborcze", Balboa Bay Club, Newport Beach, CA, 11-13 grudnia 1998 r.
• Benoit K., Giannetti D., Laver M., Voter Strategies with Restricted Choice Menus, "British Journal of Political Science" Vol. 36, Cambridge University Press 2006.
• Carman Ch., Jones R., Attitudes to Coalitions and Split Ticket Voting: The Scottish Parlament Elections of 2007; referat przedstawiony na warsztatach "Demokratyczna odpowiedzialność wyborców i koalicji", University of Exeter 5-6 października 2007 r. Tekst referatu dostępny na: http://www.scottishelectionstudy.org.uk/docs/Exeter07. pdf, 14.07.2008.
• Cox K.E., Schoppa L.J., Interaction Effects in Mixed - Member Electoral Systems. Theory and Evidence From Germay, Japan and Italy, "Comparative Political Studies", November 2002, Vol. 35, No. 9.
• D'Alimonte R., Mixed Electoral Rules, Partisan Realigment and Party System Change in Italy, w: Mixed-Member Electoral Systems. The Best at Both Worlds, red. M.S. Shugart, M.P. Wattenberg, Oxford University Press 2005.
• Ferrara F., A Different World. Relative Causal Inference and the Study of Mixed Electoral Systems; referat przygotowany na doroczną konferencję Amerykańskiego Stowarzyszenia Nauk Politycznych, 2-5 września 2004 r. Tekst dostępny na: http://www.people. fas.harvard.edu/~ferrara/a!=world.pdf, 03.08.2008.
• Ferrara F., Interactive Ballots: Contamination, Party Choice and New Zeland's Mixed Electoral System. Tekst dostępny na: http://www.allacademic.com//meta/p_mla_apa_ research_citation/0/8/5/2/7/pages85276/p85276-1.php, 10.08.2008.
• Garlicki L., Prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wyd. Liber, Warszawa 2005.
• Grzybowski M., Systemy konstytucyjne państw skandynawskich, Wydawnictwo Sejmowe 1998.
• Gschwend T., Ticket-Splitting and strategic Voting in Mixed Electoral Systems, Universitaet Mannheim 2003.
• Gschwend Th., H. van der Kolk, Split Ticket Voting In Mixed Member Proportional Systems: The Hypothetical Case of The Netherlands, "Acta Politica" 2006, No. 41.
• Haman J., Demokracja, decyzje, wybory, Warszawa 2003.
• Herbut R., Encyklopedia Politologii, red. M. Żmigrodzki, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 1999, t. 3.
• http://psephos.adam-carr.net/, 27.07.2008.
• http://www.nzes.org/, 15.07.2008.
• Janiszewski J., System wyborczy RFN, Toruń 1982.
• Kamiński M.M., Czy partie korzystają na manipulacjach systemem wyborczym? Ordynacje wyborcze i herestetyka w Polsce w latach 1989-1993, "Studia Socjologiczne" 2002, nr 2.
• Karp J.A., Vowles J., Banducci S.A., Donovan T., Strategic voting, party activity, and candidate effects: testing explanations for Split ticket voting In New Zeland's new mixed system, Electoral Studies 21, 2002.
• Karp J.A., Political knowledge about electoral rules: Comparing mixed member proportional systems in Germany and New Zeland, Electoral Studies 2005.
• Moser R.G., The Consequences of Russia's Mixed-Member Electoral System, w: Mixed- -Member systems: The best of the both worlds?, red. M.S. Shugart, M.P. Wattenberg, Oxford University Press 2003.
• Naleziński B., Wybory parlamentarne do Parlamentu Republiki Austrii, w: Prawo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich, red. S. Grabowska, K. Składkowski, Wydawnictwo Zakamycze, Kraków 2006.
• Nohlen D., Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2004.
• Pearse H., Making the most of a two vote ballot: Vote adaptation to more complex electoral system; referat przygotowany na doroczny zjazd Kanadyjskiego Stowarzyszenia Nauk Politycznych, Uniwersytet Zachodniego Ontario, 2 czerwca 2005 r. Tekst referatu dostępny na: http://www.cpsa-acsp.ca/papers-2005/Pearse.pdf, 03.07.2008.
• Poniatowska-Grochalska W., Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w: Partie i systemy partyjne państw wysokorozwiniętych, red. J. Iwanek, Katowice 1999.
• R.Y. The Israeli Mixed Electoral System: Unexpected Reciprocal and Cumulative Consequences, w: Mixed-Member Electoral Systems. The Best at Both Worlds, red. M.S. Shugart, M.P. Wattenberg, Oxford University Press 2005.
• Saalfeld Th., Germany: Stability and Strategy In Mixed-Member Proportional System, w: The Politics of Electoral Systems, red. M. Gallagher, P. Mitchell, Oxford University Press, 2005.
• Sanz A., Split-Ticket Voting In Multi Level Electoral Competition: European, National and Regional In Spain; referat wygłoszony na wiosennej konferencji CONNEX pt. "The Multi-level Electoral System of the EU", 19-22.03.2007 r., Cadenabbia (Włochy). Tekst referatu dostępny na: www.europeanelectionstudies.net/papers/cadenabbia/ sanz.pdf, 26.06.2008.
• Shugart M.S., Wattenberg M.P., Mixed-Member Electoral Systems: a Definition and Typology, w: Mixed-Member Electoral Systems. The Best at Both Worlds, red. M.S. Shugart, M.P. Wattenberg, Oxford University Press 2005.
• Sokół W., Żmigrodzki M., Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, Wyd. Can, Lublin 2003.
• Świeca J., Współczesne systemy demokratyczne, Kielce 2003.
• Thames F.C., Edward M.S., Differentiating Mixed-Member Electoral Systems. Mixed- -Member Majoritarian and Mixed Member Proportional Systems and Government Expenditures, "Comparative Political Studies" 2006, Vol. XX, No. X.
• Venturino F., Split ticket voting in Italy: Rightist voters in 2001 parliamentary election. Tekst dostępny na: http://www.studielettorali.it/convegni/paper/Venturino_ing.pdf, 07.07.2008.
• Wang Sik Kim, Split-Ticket of the Korean Voters in 17th National Assembly Election. Referat przygotowany na coroczne coroczny zjazd Amerykańskiego Stowarzyszenia Nauk Politycznych, 1-4 września 2005 r. Tekst dostępny na: http://www.allacademic.com// meta/p_mla_apa_research_citation/0/4/2/4/7/pages42477/p42477-1.php, 20.07.2008.
• Zubida H., I Split, You Split, We All Split Our Ticket: The 1996 Israeli National Election Split Ticket - Voting Phenomenon. Tekst dostępny na: http://www.nyu.edu/gsas/dept/ politics/phd_hire/zubida_1.pdf , 11.07.2008