Sieć współpracy obiektów turystycznych jako element wspomagający model biznesu

• Autorzy: Adam Szromek , Mateusz Naramski

Warianty tytułu

Cooperation Network of Tourist Facilities as an Element Supporting the Business Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Produkt turystyczny powstaje w wyniku zestawienia wielu odrębnych dóbr i usług zarówno stricte turystycznych, jak i paraturystycznych. Na ogół wyróżnia się w jego strukturze rdzeń produktu, usługę podstawową oraz pakiet świadczeń poszerzających podstawowy element produktu [Rapacz 2008, s. 109]. Jakość produktu turystycznego nie jest uzależniona jedynie od działań jednego wytwórcy, lecz od wszystkich organizacji zaangażowanych w jego powstanie. Z tego względu Katarzyna Czernek i Michał Żemła [2016, s. 238] wskazują, że współpraca w turystyce coraz częściej ulega przekształceniu z prostych układów dwustronnych w złożone sieci współpracy. Sieci międzyorganizacyjne odgrywają również istotną rolę w realizacji założeń modeli biznesu przedsiębiorstw biorących udział w sieci [Ndou i Giuseppina 2005, ss. 440- 451], gdyż mogą one stanowić integralną część jednego lub kilku komponentów takiego modelu. Dlatego celem artykułu jest rozpoznanie potencjału sieciowego modelu biznesu w zarządzaniu obiektami turystycznymi. Główną metodą zastosowaną do realizacji celu był krytyczny przegląd literatury w zakresie sieci międzyorganizacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem próby sieciowania działalności turystycznej. Wstępny materiał badawczy obejmował 250 recenzowanych prac naukowych (indywidualnych i zbiorowych) z dyscypliny nauki o zarządzaniu, poruszających tematykę sieci międzyorganizacyjnych, modeli biznesowych, zarządzania w turystyce oraz prac łączących wymienione zakresy. Materiał ten został pozyskany przy pomocy przeszukiwania tytułów, abstraktów i słów kluczowych w katalogach bibliotecznych oraz elektronicznych bazach publikacji (m.in. Science Direct, Google Scholar, Scopus, Web of Knowledge), poszukując następujących fraz i ich kombinacji w języku polskim i angielskim: sieci międzyorganizacyjne, sieciowe modele biznesu, sieciowanie w turystyce. Z pozyskanego materiału wyselekcjonowano pozycje zawierające opisy badań i teorii najbardziej użytecznych z punktu widzenia poruszanego w publikacji tematu. (fragment tekstu)

EN

Inter-organizational networks play an important role in the implementation of the business models of enterprises participating in the network. It can be an integral part of one or more components of the business model. The aim of the article is to review literature in the area of inter-organizational networks, with particular emphasis on attempting to create a network of tourist activities. The article cites national and foreign literature reports describing networks in tourism. First, the inter-organizational networks were defined, and then their characteristics were described. In the last part of the work, the approaches referring to tourism are quoted. The article was also supplemented with reference to the role of inter-organizational networks in the implementation of business models in the tourism sector. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Marketing turystyczny; Zarządzanie turystyką; Modele biznesowe

EN

Tourism marketing; Tourism management; Business models

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2019
• Numer: t. 20, z. 2, cz. 1 Marketing turystyczny
• Strony: 43--53

Twórcy

autor

Adam Szromek

• Politechnika Śląska

autor

Mateusz Naramski

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• Albrecht J.N. (2013), Networking for Sustainable Tourism - Towards a Research Agenda, "Journal of Sustainable Tourism", 21(5), ss. 639-657.
• Beaumont N., Dredge D. (2010), Local Tourism Governance: a Comparison of Three Network Approaches, "Journal of Sustainable Tourism", 18(1).
• Bell S. (2004), "Appropriate" Policy Knowledge, and Institutional and Governance Implications, "Australian Journal of Public Administration", 63(1), ss. 22-28.
• Beritelli P. (2011), Cooperation Among Prominent Actors in a Tourism Destination, "Annals of Tourism Research", 38(2), ss. 607-629.
• Bhat S.S., Milne S. (2008), Network Effects on Cooperation in Destination Website Development, "Tourism Management", 29(6), ss. 1131-1140.
• Cooper C., Scott N., Baggio R. (2009), Network Position and Perceptions of Destination Stakeholder Importance, "Anatolia", 20(1), pp. 33-45.
• Copp C.B., Ivy R.L. (2001), Networking Trends of Small Tourism Businesses in Post-Socialist Slovakia, "Journal of Small Business Management", 39(4), ss. 345-353.
• Czernek K., Żemła M. (2016), Podejście sieciowe w turystyce - charakterystyka i sposoby zastosowania, "Folia Turistica" 41, s. 238.
• Klerk S. de, Saayman M. (2012), Networking as Key Factor in Artpreneurial Success, "European Business Review", 24(5), ss. 382-399.
• Dredge D. (2010), Local Tourism Governance: A Comparison of Three Network Approaches, "Journal of Sustainable Tourism", vol. 18, no 1, ss. 7-28.
• Erkuş-Öztürk H. (2009), The Role of Clusters Types and Firm Sizes in Designing Level of Network Relations: The Experience from the Antalya Tourism Region, "Tourism Management", 30(4), ss. 589-597.
• Ewans G. (1999), Networking for growth and digital business: local urban tourism SNITEs and ICT [w:] Buhalis D., Schertler W. (eds.), Information and Communications Technologies in Tourism, SpringerVerlag, Vienna, ss. 247-258.
• Good Governance Advisory Group (2004), Good Governance Guide: The Principles of Good Government Within Local Government, The Municipal Association of Victoria, Melbourne.
• Gretzel U., Fesenmaier D.R. (2003), Implementing a Knowledge-Based Tourism Marketing Information System, "The Illinois Tourism Network, Information Technology & Tourism", 6(4), ss. 245-255.
• Hall C.M. (1999), Rethinking Collaboration and Partnership: A Public Policy Perspective, "Journal of Sustainable Tourism", 7(3), s. 179.
• Halley P. (2006), Transforming Governance: Challenges of Institutional Adaptation and a New Politics Of Space, "European Planning Journal", 14(3), ss. 299-320.
• Houghton J., Tremblay P. (1995), The Structure of Hospitality: a Cultural Explanation of Industrial Diversity, "International Journal of Hospitality Management", Vol. 13 No. 4, ss. 327-46.
• Huang Y., Stewart W.D. (1996), Rural Tourism Development: Shifting Basis of Community Solidarity, "Journal of Tourism Research", Vol. 34 No. 4, ss. 26-29.
• Kale P., Dyer J.H., Singh H. (2002), Alliance Capability, Stock Market Response and Long-term Alliance Success: The Role of the Alliance Function, "Strategic Management Journal", Vol. 23, ss. 747-767.
• Klimas P. (2013), Uwarunkowania skutecznej współpracy międzyorganizacyjnej, "Studia Ekonomiczne" 141, ss. 185-198.
• Kordel P. (2010), Zarządzanie sieciami międzyorganizacyjnymi, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• Lemmetyinen A., Go F.M. (2009), The key capabilities required for managing tourismbusiness networks, "Tourism Management", 30(1), ss. 31-40.
• Lichtarski J. (2007), Współpraca przedsiębiorstwa z innymi podmiotami gospodarczymi [w:] tegoż (red.), Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, AE we Wrocławiu, Wrocław.
• Litteljohn D., Foley M., Lennon J. (1996), The Potential of Accommodation Consortia in the Highlands and Islands of Scotland, Proceedings of IAHMS Spring Symposium, Leeds Metropolitan University, Leeds, ss. 55-66.
• Łobos K. (2008), Organizacja sieciowa [w:] R. Krupski (red.), Elastyczność organizacji, Wydawnictwo UE, Wrocław, ss. 195-196. Lowe A. (1988), Small Hotel Survival - an Inductive Approach, "International Journal of Hospitality Management", Vol. 7 No. 3, ss. 197-223.
• Lynch P. (2000), Networking in the Homestay Sector, "The Services Industries Journal", Vol. 20, No. 3, ss. 95-116.
• Maik A., Godzisz A. (2013), Istota i pojęcie organizacji sieciowej, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Nauki dla Zarządzania. Rok 17, Nr 2, s. 335-342.
• Mendryk I. (2007), Kapitał relacyjny w identyfikowaniu luki kompetencyjnej przedsiębiorstwa [w:] Sitko-Lutek A. (red.), Polskie firmy wobec globalizacji. Luka kompetencyjna, PWN, Warszawa.
• Mikuła B., Pietruszka-Ortyl A. (2006), Organizacje sieciowe, "Zeszyty Naukowe", nr 715. Akademia Ekonomiczna, Kraków.
• Morrison A. (1994), Marketing Strategic Alliances: The Small Hotel Firm, "International Journal of Contemporary Hospitality Management", Vol. 6, No. 3, ss. 25-30.
• Morrison A., Lynch P., Johns N. (2004), International Tourism Networks, "International Journal of Contemporary Hospitality Management", Vol. 16 no 3, ss. 197-202.
• Ndou V., Giuseppina P. (2005), Value Creation in Tourism Network Systems, "Information and Communication Technologies in Tourism", ss. 440-451.
• Niemczyk J., Stańczyk-Hugiet E., Jasiński B. (red.) (2012), Sieci międzyorganizacyjne, Współczesne wyzwanie dla teorii i praktyki zarządzania, C.H. Beck, Warszawa.
• Novelli M., Schmitz B., Spencer T. (2006) Networks, Clusters and Innovation in Tourism: A UK Experience, "Tourism Management", 27(6), ss. 1141-1152.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2012), Tworzenie modeli biznesowych. Podręcznik wizjonera, Helion, Warszawa.
• Pavlovich K. (2003), The Evolution and Transformation of a Tourism Destination Network: The Waitomo Caves, New Zealand, "Tourism Management" 24 (2), ss. 203-216.
• Perechuda K. (2005), Pracownicy wiedzy jako kreatorzy sieciowych potencjałów, "Zarządzanie Zasobami Ludzkimi" 5.
• Perechuda K. (2007), Dyfuzja wiedzy w przedsiębiorstwie sieciowym, Wydawnictwo UE, Wrocław.
• Perechuda K., Chomiak-Orsa I. (2013), Znaczenie kapitału relacyjnego we współczesnych koncepcjach zarządzania, "Zarządzanie i Finanse", R. 11, nr 4, cz. 2, ss. 305-319.
• Perechuda K., Cieśliński W., Idzikowski W., Nawrocka E. (2013), Analiza procesowa usług turystycznych [w:] Czech A., Szpila A. (red.), Nauki o zarządzaniu dla przedsiębiorstw i biznesu, Wydawnictwo UE w Katowicach, Katowice.
• Petrou A., Pantziou E.F., Dimara E., Skuras D. (2007), Resources and Activities Complementarities: The Role of Business Networks in the Provision of Integrated Rural Tourism, "Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment", 9(4), ss. 421-440.
• Rapacz A. (2008), Rola klastrów w kształtowaniu struktury i jakości produktu turystycznego regionu, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", Seria Gospodarka a Środowisko 10, nr 29.
• Sørensen F. (2007), The Geographies of Social Networks and Innovation in Tourism, "Tourism Geographies: An International Journal of Tourism Space, Place and Environment", 9(1), ss. 22-48.
• Van der Zee E., Vanneste D. (2015), Toursim Networks Unraveled; a Review of the Literature on Networks in Tourism Management Studies, "Tourism Management Perspectives" 15.
• Viken A., Aarsaether N. (2013), Transforming an Iconic Attraction into a Diversified Destination: The Case of North Cape Tourism, "Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism", 13(1), ss. 38-54.
• White L. (2001), Effective Governance Through Complexity Thinking and Management Science, "System Research and Behavioral Science", 18(3), ss. 241-257.
• Wood D.J., Gray B. (1991), Toward a Comprehensive Theory of Collaboration, "Journal of Applied Behavioral Science" No 27(2), ss. 139-162.
• Wróbel J. (2009), Geneza rozwoju kapitału intelektualnego i jego struktura [w:] Cisek M. (red.), Kapitał relacyjny w nowoczesnej gospodarce, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• Zach F., Racherla P. (2011), Assessing the Value of Collaborations in Tourism Networks: A Case Study of Elkhart County, Indiana, "Journal of Travel & Tourism Marketing", 28(1), ss. 97-110.