Stratyfikacja próby badawczej i dobór ekspertów na przykładzie modelu decyzyjnego opartego na metodzie AHP

• Autorzy: Remigiusz Gawlik

Warianty tytułu

Stratification of Research Target Group and Selection of Experts for AHP-Based Decision Making Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł opisuje sposób stratyfikacji próby badawczej oraz doboru ekspertów dla modelowania procesu decyzyjnego za pomocą metody Analitycznego Procesu Hierarchicznego. Celem badania było znalezienie odpowiedzi na pytanie o skuteczny sposób ustrukturyzowania grupy docelowej i ograniczenia liczby respondentów dokonujących ewaluacji poziomów istotności kryteriów decyzyjnych badania AHP, przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej reprezentatywności wyników. Zastosowano metodę doboru warstwowego losowego i rozumowanie wg metody delfickiej. Dla zapewnienia odpowiedniej reprezentatywności i jakości procesu decyzyjnego powołano 30 ekspertów. Tym samym wykazano przydatność metod do zastosowań w modelowaniu wielokryterialnych procesów decyzyjnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents methods of stratification of the research target group and selection of experts for modelling of decision-making processes with Analytic Hierarchy Process method. Research aims at finding a proper and effective method of structuring the research target group. Additionally, it searches for possibilities for limiting the number of respondents that assess the significance of particular decision criteria inside the AHP methodology, without losing results credibility. Stratified random sampling and Delphi reasoning have been applied. To assure the representativeness and reliability of decision-making 30 experts have been selected. Ipso facto, the applicability of both methods for described stages of multicriteria decision-making modelling have been proven. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stratyfikacja; Dobór próby badawczej; Analityczny proces hierarchiczny; Proces decyzyjny; Podejmowanie decyzji

EN

Stratification; Selection of test methods; Analytic Hierarchy Process (AHP); Decision proces; Decision making

• Czasopismo: Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach
• Rocznik: 2016
• Numer: R. 20, nr 3, t. 2 Globalizacja i regionalizacja we współczesnym świecie
• Strony: 193--200

Twórcy

autor

Remigiusz Gawlik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Adler, M. i Ziglio, E., 1996. Gazing into the Oracle: The Delphi method and its application to social policy and public health. Philadelphia, PA: Taylor & Francis.
• Bartlett, J.E., Kotrlik, J.W. i Higgins, C., 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size for survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 1(19), 43-50.
• Barzilai, J., 2001. Notes on the Analytic Hierarchy Process, Proceedings of the NSF Design and Manufacturing Research Conference, Tampa, FL, 1-6.
• Belton, V. i Gear, A.E., 1983. On a Shortcoming of Saaty's Method of Analytic Hierarchies. Omega, 11(3), 228-230.
• Chaudhary, M.K. i Kumar, A., 2015. Estimating the Population Mean in Stratified Random Sampling Using Two-Phase Sampling in the Presence of Non-Response. World Applied Sciences Journal, 33(6), 874-882.
• Collis, J. i Hussey, R., 2003. Business Research: A Practical Guide for Undergraduate and Postgraduate Students. Hampshire: Palgrave-McMillan.
• Di Matteo, U., Pezzimenti, P. i Astiaso Garcia, D., 2016. Methodological Proposal for Optimal Location of Emergency Operation Centers through Multi-Criteria Approach. Sustainability, 8(1), 50, DOI:10.3390/su8010050.
• Duval, A., Fontela, E. i Gabus, A., 1975. Cross-impact analysis: a handbook on concepts and applications. [w:] M.M Baldwin (Ed.), Portraits of Complexity: Applications of systems methodologies to societal problems (s. 202-222). Columbus, OH: Battelle Memorial Institute.
• Dyer, J.S., 1990. Remarks on the Analytic Hierarchy Process. Management Science, 36(3), 249-258.
• Gawlik, J. i Motyka, S., 2006. Zastosowanie analitycznego procesu hierarchicznego do oceny rozwiązań innowacyjnych. [w:] R. Knosala (red.), Komputerowo zintegrowane zarządzanie (s. 411-419). Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją.
• Gawlik, R., 2015. Zmiany parametrów jakości życia młodych Europejczyków - implikacje dla przedsiębiorstw. [w:] E. Małuszyńska, G. Mazur i P. Idczak (red), Unia Europejska wobec wyzwań przyszłości. Aspekty społeczne, gospodarcze i środowiskowe (s. 13-22). Poznań: Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• Goldman, G. i Bounds, M., 2015. Ethical Conduct in Business Organisations: The Opinion of Management Students in Gauteng. Entrepreneurial Business and Economics Review, 3(1): 9-27, DOI: 10.15678/EBER.2015.030102.
• Hanson, W.H. i Ramani, N., 1988. Technology forecasting: a hydroelectric company experience. Technology Management Publication, 1(3), 266-270.
• Helmer, O., 1977. Problems in futures research: Delphi and Causal Cross-impact Analysis. Futures, 2, 17-31.
• Koyuncu, N. i Kadilar, C., 2009. Family of Estimators of Population Mean Using Two Auxiliary Variables in Stratified Random Sampling. Communications in Statistics -Theory and Methods, 38, 2398-2417.
• Piotrowski, P., Adamowski, T., Ciałkowska, M., Rymaszewska, J. i Kiejna, A., 2008. Europejska miara jakości usług opieki zinstytucjonalizowanej dla osób z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi - DEMoB.inc. Psychiatria Polska, XLII(5), 767-777.
• Pukėnas, K., 2009. Kokybinių duomenų analizė SPSS programa: Mokomoji knyga. Kaunas: Lietuvos kūno kultūros akademija.
• Remeikiene, R. i Gaspareniene, L., 2016. Evaluation of the impact of the EU structural support on the competitiveness of Lithuanian economics. Business, Management and Education, 14(2), 74-88.
• Rudzkienė, V., Augustinaitis, A., Petrauskas, R-A., Dagytė, I., Martinaitytė E., Leichteris E., Malinauskienė E., Višnevska V. i Žilionienė I., 2009. Lietuvos e. valdžios gairės: ateities įžvalgų tyrimas: kolektyvinė monografija. V. Rudzkienė i A. Augustinaitis (red.). Vilnius: Mykolo Romerio universiteto Leidybos centras.
• Saaty, T.L., 1996. Multicriteria Decision Making. Pittsburgh, PA: RWS Publications.
• Saaty, T.L., 1999. Decision Making for Leaders: The Analytic Hierarchy Process for Decisions in a Complex World, 3rd rev. ed. Pittsburgh, PA: RWS Publications.
• Saaty, T.L., Vargas, L. i Whitaker, R., 2009. Addressing with brevity criticism of the Analytic Hierarchy Process. International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 1(2), 121-134, DOI: 10.13033/ijahp.v1i2.53.
• Whitaker, R., 2004. Why Barzilai's Criticisms of the AHP are Incorrect, Proceedings of the MCDM Conference, Whistler, 1-40.
• Whitaker, R., 2007a. Validation examples of the Analytic Hierarchy Process and Analytic Network Process. Mathematical and Computer Modelling, 46(7-8), 840-859, DOI: 10.1016/j.mcm.2007.03.018.
• Whitaker, R., 2007b. Criticisms of the Analytic Hierarchy Process: Why they often make no sense. Mathematical and Computer Modelling, 46(7-8), 948-961, DOI: 10.1016/j.mcm.2007.03.016.