Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Direct Democracy in Constitution of the Republic of Poland of 2nd April 1997
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. na tle wcześniejszych rozwiązań konstytucyjnych w Polsce.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja bezpośrednia w Polsce ma stosunkowo krótką historię. W okresie międzywojennym takie rozwiązania nie były tu znane. Podobnie nie były one przewidziane w Konstytucji z 1952 r. W tym kontekście ważna jest analiza instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.
PROCES WYWODU: Artykuł przedstawia następujące zagadnienia: 1) rozwiązania prawne przed 1987 r.; 2) rozwiązania prawne w latach 1987-1997; 3) referendum ogólnokrajowe w Konstytucji RP z 1997 r.; 4) inicjatywa obywatelska i referendum lokalne w Konstytucji RP z 1997 r.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Obowiązująca Konstytucja z 1997 r. przewiduje trzy rodzaje referendum ogólnokrajowego: 1) konstytucyjne (art. 235, ust. 6); 2) ratyfikacyjne (art. 90, ust. 3); 3) w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125, ust. 1). Konstytucja przewiduje referendum lokalne jako formę bezpośredniego sprawowania władzy w art. 170. Zgodnie z art. 118, ust. 2 prawo do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą przysługuje również grupie co najmniej stu tysięcy obywateli, którzy posiadają prawo wyborcze.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Referendum ogólnokrajowe jest traktowane jako procedura wyjątkowa wskazana po zasadach działania Sejmu i Senatu. Prawo do zarządzenia referendum przysługuje jedynie Sejmowi i działającemu za zgodą Senatu Prezydentowi. Uchwała o referendum jest podejmowana bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Uzyskanie konsensusu politycznego dla referendum jest trudne. Wiele kwestii i rozwiązań prawnych wymaga przemyślenia i dyskusji. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja bezpośrednia w Polsce ma stosunkowo krótką historię. W okresie międzywojennym takie rozwiązania nie były tu znane. Podobnie nie były one przewidziane w Konstytucji z 1952 r. W tym kontekście ważna jest analiza instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.
PROCES WYWODU: Artykuł przedstawia następujące zagadnienia: 1) rozwiązania prawne przed 1987 r.; 2) rozwiązania prawne w latach 1987-1997; 3) referendum ogólnokrajowe w Konstytucji RP z 1997 r.; 4) inicjatywa obywatelska i referendum lokalne w Konstytucji RP z 1997 r.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Obowiązująca Konstytucja z 1997 r. przewiduje trzy rodzaje referendum ogólnokrajowego: 1) konstytucyjne (art. 235, ust. 6); 2) ratyfikacyjne (art. 90, ust. 3); 3) w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125, ust. 1). Konstytucja przewiduje referendum lokalne jako formę bezpośredniego sprawowania władzy w art. 170. Zgodnie z art. 118, ust. 2 prawo do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą przysługuje również grupie co najmniej stu tysięcy obywateli, którzy posiadają prawo wyborcze.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Referendum ogólnokrajowe jest traktowane jako procedura wyjątkowa wskazana po zasadach działania Sejmu i Senatu. Prawo do zarządzenia referendum przysługuje jedynie Sejmowi i działającemu za zgodą Senatu Prezydentowi. Uchwała o referendum jest podejmowana bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Uzyskanie konsensusu politycznego dla referendum jest trudne. Wiele kwestii i rozwiązań prawnych wymaga przemyślenia i dyskusji. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to present the institutions of direct democracy in Constitution of the Republic of Poland of 2nd April 1997 in relation to previous constitutional solutions in Poland.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Direct democracy in Poland has a comparatively short history. During the interwar period such solutions were not known in Poland. Similarly, they were not provided in the 1952 Constitution. The analyze of the institutions of direct democracy in the Constitution of Republic of Poland of 2nd April 1997 is important in this context.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents the following issues: 1) legal solutions before 1987; 2) legal solutions in the period 1987- 1997; 3) national referendum in the Constitution of the Republic of Poland of 1997; 4) citizen initiative and local referendum in the Constitution of the Republic of Poland of 1997.
RESEARCH RESULTS: The current Constitution of 1997 provides for three kinds of national referendum: 1) constitutional (Article 235 par. 6); 2) ratification referendum (Article 90 par. 3); 3) referendum in respect of matters of particular significance to the State (Article 125 par. 1). The Constitution includes the local referendum as a form of direct exercise of power in Article 170. According to Article 118 par. 2 the right to introduce legislation shall also belong to a group of at least 100,000 citizens having the right to vote in elections to the Sejm.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: A national referendum is treated as an exceptional procedure listed after the principles of operation of the Sejm and Senate. The right to order a referendum is vested only in the Sejm and in the President acting with the consent of the Senate. The resolution to hold a referendum is adopted by an absolute majority of votes with the presence of at least half of the statutory number of Deputies. It is difficult to receive political consensus for referendum. A lot of questions and legal solutions need to rethink and discuss. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Direct democracy in Poland has a comparatively short history. During the interwar period such solutions were not known in Poland. Similarly, they were not provided in the 1952 Constitution. The analyze of the institutions of direct democracy in the Constitution of Republic of Poland of 2nd April 1997 is important in this context.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article presents the following issues: 1) legal solutions before 1987; 2) legal solutions in the period 1987- 1997; 3) national referendum in the Constitution of the Republic of Poland of 1997; 4) citizen initiative and local referendum in the Constitution of the Republic of Poland of 1997.
RESEARCH RESULTS: The current Constitution of 1997 provides for three kinds of national referendum: 1) constitutional (Article 235 par. 6); 2) ratification referendum (Article 90 par. 3); 3) referendum in respect of matters of particular significance to the State (Article 125 par. 1). The Constitution includes the local referendum as a form of direct exercise of power in Article 170. According to Article 118 par. 2 the right to introduce legislation shall also belong to a group of at least 100,000 citizens having the right to vote in elections to the Sejm.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: A national referendum is treated as an exceptional procedure listed after the principles of operation of the Sejm and Senate. The right to order a referendum is vested only in the Sejm and in the President acting with the consent of the Senate. The resolution to hold a referendum is adopted by an absolute majority of votes with the presence of at least half of the statutory number of Deputies. It is difficult to receive political consensus for referendum. A lot of questions and legal solutions need to rethink and discuss. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
51--61
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Bibliografia
- Fuks, T. (1993). Instytucja referendum w Polsce - stan obecny i oczekiwania. W: M. Kruk (red.), Mała Konstytucja w procesie przemian ustrojowych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 67-73.
- Grodzicki, R. (1987). Konsultacje społeczne, "Nowe Drogi", 7 (458), 51-57.
- Jabłoński, M. (2001). Referendum ogólnokrajowe w polskim prawie konstytucyjnym. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r., Dz. U. 1952, nr 33, poz. 232.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483.
- Marczewska-Rytko, M. (2001). Demokracja bezpośrednia w teorii i praktyce politycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
- Marczewska-Rytko, M. (2010). Demokracja bezpośrednia w Polsce. Refleksje i uwagi. W: M. Marczewska-Rytko (red.), Stan i perspektywy demokracji bezpośredniej w Polsce. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 25-41.
- Marczewska-Rytko, M. (2014). Referendum w dyskursie medialnym w Polsce w 2013 roku (na przykładzie "Gazety Wyborczej"). W: R. Alberski, W. Jednaka i D. Skrzypiński (red.), Studia nad współczesnymi systemami politycznymi. Księga dedykowana Profesorowi Andrzejowi Antoszewskiemu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 145-155.
- Marczewska-Rytko, M. (2016). Krytyczna analiza dyskursu "Gazety Wyborczej" na przykładzie referendum ogólnokrajowego w Polsce w 2015 roku. W: T. Gackowski i K. Brylska (red.), Gry w komunikacji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
- Świderski, B. (1996). Gdańsk i Ateny. O demokracji bezpośredniej w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFIS PAN.
- Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 1992, nr 67, poz. 336.
- Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz. U. 1992, nr 84, poz. 426.
- Ustawa konstytucyjna z dnia 22 kwietnia 1994 r. o zmianie ustawy konstytucyjnej o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 1994, nr 61, poz. 251.
- Ustawa o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 6 maja 1987 r., Dz. U. 1987, nr 14, poz. 82.
- Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Dz. U. 1989, nr 075, poz. 444.
- Ustawa z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, Dz. U. 1999, nr 62, poz. 688.
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym, Dz. U. 2000, nr 88, poz. 985.
- Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym, Dz. U. 2003, nr 57, poz. 507.
- Zieliński, E. (1968). Referendum w świecie współczesnym. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171552437
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.