Konstytucja RP a ewolucja systemu wyborczego do Sejmu

• Autorzy: Dominik Sieklucki

Warianty tytułu

Constitution of the Republic of Poland and the Evolution of the Electoral System to the Sejm

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest wskazanie znaczenia Konstytucji RP dla procesu ewolucji systemu wyborczego do Sejmu.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor weryfikuje trzy hipotezy badawcze. Pierwsza - uchwalenie Konstytucji nie miało wpływu na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu. Druga - uchwalenie Konstytucji miało istotny jakościowo wpływ na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu. Trzecia - wpływ Konstytucji na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu miał charakter wyłącznie formalny i proceduralny. Dla przeprowadzenia analizy autor zastosował trzy metody badawcze: ilościową, jakościową i systemową.
PROCES WYWODU: Analiza jest podzielona na trzy części. W pierwszej autor przedstawia proces ewolucji regulacji konstytucyjnych dotyczących systemu wyborczego do Sejmu od początku lat 90. do uchwalenia Konstytucji w 1997 r. W drugiej analizuje proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu na tle procesu kształtowania regulacji konstytucyjnych. W trzeciej przedstawia znaczenie i wpływ zasady proporcjonalności zawartej w Konstytucji na kształt systemu wyborczego do Sejmu RP po 1997 r.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie prowadzonej analizy autor stwierdza, że uchwalenie Konstytucji miało wpływ na proces ewolucji systemu wyborczego do Sejmu, określony częściowo w drugiej i całkowicie w trzeciej hipotezie badawczej.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zasada proporcjonalności ogranicza możliwość zasadniczej zmiany systemu wyborczego do Sejmu, choć nie można jej wykluczyć w przyszłości. Regulacje konstytucyjne, szczególnie na początku lat 90., określiły i wyznaczyły demokratyczne standardy wyborów. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is impact of polish constitution on process of evolution of Sejm electoral system.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The Author verifies three hypothesis. First - constitution had no influence on evolution of Sejm electoral system; second - enacted of constitution has determined evolution process of Sejm electoral system; third - enacted of constitution affected only formal procedures in Sejm electoral system. Author uses the research methods: quantitative, qualitative and system.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The analyses consist of three parts. In first Author focuses on process of evolution of constitutional regulations from the beginning of nineties to enact of constitution in 1997. In second Author presents the evolution process of electoral system looking for some relations between constitution and enacting new electoral law. In the last part Author analyses the rule of proportionality and his influences on electoral system.
RESEARCH RESULTS: Author concludes, that constitution has some influences on electoral system, indicate in second and third hypothesis.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: It is difficult to change electoral system without changing the constitution because of rule of proportionality, but it can't be ruled out some action in future in this area. Constitutional regulations, particularly in the beginning of nineties, defined and set democratic standards of election. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja RP; System wyborczy; Prawo wyborcze; Demokracja

EN

RP Constitution; Voting system; Election law; Democracy

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2018
• Tom: 9
• Numer: nr 26 Analiza zapisów Konstytucji RP z 1997 roku
• Strony: 77--91

Twórcy

autor

Dominik Sieklucki

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Antoszewski, A. (2012). System polityczny RP. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Banaszak, B. (2004). Prawo konstytucyjne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Banaszak, B. (2007). Porównawcze prawo konstytucyjne państw demokratycznych. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Bankowicz, M. (2006). Demokracja. Zasady, procedury, instytucje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Buczkowski, J. (1998). Podstawowe zasady prawa wyborczego III Rzeczypospolitej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Chruściak, R. (1999). System wyborczy i wybory w Polsce 1989-1998. Parlamentarne spory i dyskusje. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Chruściak, R. (2002). Sejm i Senat w Konstytucji RP z 1997 r. Powstawanie przepisów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Chruściak, R. i Osiatyński, W. (2001). Tworzenie konstytucji w Polsce w latach 1989-1997. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Dobrowolski, M. (1999). Skutki reformy podziału terytorialnego państwa dla ordynacji wyborczych do sejmu i senatu. Przegląd Sejmowy, 2(31), 49-51.
• Granat, M. (2001). W sprawie dopuszczalności wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu RP. Przegląd Sejmowy, 1(42), 66.
• Jackiewicz, Z. (2004). Zmiany prawa wyborczego do Sejmu w okresie transformacji. W: I. Jackiewicz (red.), Budowanie instytucji państwa 1989-2001. W poszukiwaniu modelu. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 53.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483.
• Michalak, B. (2013). Mieszane systemy wyborcze. Cele, rozwiązania, konsekwencje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Michalak, B. i Sokala, A. (2010). Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Nohlen, D. (2004). Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Rzążewski, K., Słomczyński, W. i Życzkowski, K. (2014). Każdy głos się liczy. Wędrówka przez krainę wyborów. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Sieklucki, D. (2007). Perspektywy zmian systemu wyborczego do Sejmu i Senatu - refleksje na tle kampanii wyborczej i wyborów 2005 roku. W: A. Stelmach (red.), Czy upadek demokracji? Wymiar praktyczny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM, 176-177.
• Sieklucki, D. (2015). Dynamika systemu wyborczego III Rzeczypospolitej na tle historycznym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Skrzydło, W. (2013). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Sokala, A. (2001). Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 kwietnia 2001 roku. Wstęp i krótki komentarz. Warszawa: Dom Organizatora.
• Sokół, W. (2011). Ewolucja systemów wyborczych do Sejmu po 1989 r. W: B. Dziemidok-Olszewska i T. Bichta (red.), Dwadzieścia lat demokratyzacji systemu politycznego RP. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 193-205.
• Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz. U. 1992, nr 84, poz. 426.
• Ustawa z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Dz. U. 2002, nr 127, poz. 1089.
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy. Dz. U. 2011, nr 21, poz. 112.
• Zieliński, W. (2005). Bundestag i Bundesrat. W: S. Sulowski i K.A. Wojtaszczyk (red.), System polityczny Republiki Federalnej Niemiec. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HP.2018.092605