Czasopismo
Tytuł artykułu
Autorzy
Warianty tytułu
Theoretical and Constitutional Aspects of the Principle of Positive Discrimination Regarding National Minorities
Języki publikacji
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zbadanie teoretycznych aspektów zasady pozytywnej dyskryminacji, ustrojowych uwarunkowań jej zastosowania w odniesieniu do mniejszości narodowych w Polsce oraz dziedzin, w których może być realizowana.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zagadnienie pozytywnej dyskryminacji znajduje się w obrębie zainteresowania przedstawicieli wielu nauk i idealnie wpasowuje się w koncepcję demokracji ujmowanej jako wartości, procedury i w sensie substancjalnym. Nie jest ona przy tym ochroną antydyskryminacyjną, lecz jej wsparciem, promotorem równości formalnej i faktycznej. W Polsce, choć odsetek mniejszości narodowych jest nikły, pozytywna dyskryminacja ma rangę zasady w Konstytucji RP i znalazła rozwinięcie w Ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym i wielu innych. W licznych dziedzinach członkowie mniejszościowych grup narodowych znajdują się w niekorzystnej sytuacji, która wymaga zastosowania preferencyjnych środków. W analizie zastosowano metodę analizy językowej, celowościowej, systemowej oraz prawnoustrojowej.
PROCES WYWODU: Po ustaleniach terminologicznych oraz dotyczących charakteru i istoty zasady pozytywnej dyskryminacji, jako narzędzia wyrównywania niekorzystnych sytuacji grup mniejszościowych z punktu widzenia różnych dyscyplin naukowych, a także jej miejsca w realizacji zasad demokracji ujmowanej w różnych aspektach, autorka bada uwarunkowania prawne realizacji wspomnianej zasady. Przedmiotem zainteresowania są zapisy Konstytucji RP z 1997 r., Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, a ponadto te zawarte w Kodeksie wyborczym ułatwiające członkom mniejszości narodowych udział w rywalizacji politycznej na równi z pozostałymi członkami społeczeństwa.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W Polsce od dwóch dekad pozytywna dyskryminacja funkcjonuje jako zasada wyartykułowana w Konstytucji. Znajduje rozwinięcie w wielu ustawach, zaś głównym aktem jest Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym uszczegóławiająca zasadę pozytywnej dyskryminacji. Chociaż odsetek mniejszości narodowych w Polsce jest nikły, sytuacja członków tych grup wymaga wsparcia. Pozytywna dyskryminacja jest szczególnie istotna dla wyrównania dysproporcji w udziale w rywalizacji politycznej. Realizacja zasady nie wydaje się nastręczać trudności.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Choć w Konstytucji zasada pozytywnej dyskryminacji istnieje od 20 lat, ustawowe gwarancje pozwalają mniejszościom narodowym korzystać z preferencyjnego traktowania w praktyce od nieco ponad dekady. Jest to niezwykle potrzebne narzędzie umacniania demokracji. W Polsce nadal funkcjonuje tylko i wyłącznie w instytucjonalnej postaci, obwarowana regulacjami prawnymi. Ma to związek z poziomem rozwoju demokracji i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Potrzebne są akcje uświadamiające w tej dziedzinie, tak by powoli wprowadzać działania o charakterze zachęcającym, afirmacyjnym, mobilizującym nie tylko same mniejszości do działań w celu polepszenia swojego położenia, ale i ukierunkowujące organizacje na etyczne standardy w tej dziedzinie. (abstrakt oryginalny)
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zagadnienie pozytywnej dyskryminacji znajduje się w obrębie zainteresowania przedstawicieli wielu nauk i idealnie wpasowuje się w koncepcję demokracji ujmowanej jako wartości, procedury i w sensie substancjalnym. Nie jest ona przy tym ochroną antydyskryminacyjną, lecz jej wsparciem, promotorem równości formalnej i faktycznej. W Polsce, choć odsetek mniejszości narodowych jest nikły, pozytywna dyskryminacja ma rangę zasady w Konstytucji RP i znalazła rozwinięcie w Ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym i wielu innych. W licznych dziedzinach członkowie mniejszościowych grup narodowych znajdują się w niekorzystnej sytuacji, która wymaga zastosowania preferencyjnych środków. W analizie zastosowano metodę analizy językowej, celowościowej, systemowej oraz prawnoustrojowej.
PROCES WYWODU: Po ustaleniach terminologicznych oraz dotyczących charakteru i istoty zasady pozytywnej dyskryminacji, jako narzędzia wyrównywania niekorzystnych sytuacji grup mniejszościowych z punktu widzenia różnych dyscyplin naukowych, a także jej miejsca w realizacji zasad demokracji ujmowanej w różnych aspektach, autorka bada uwarunkowania prawne realizacji wspomnianej zasady. Przedmiotem zainteresowania są zapisy Konstytucji RP z 1997 r., Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, a ponadto te zawarte w Kodeksie wyborczym ułatwiające członkom mniejszości narodowych udział w rywalizacji politycznej na równi z pozostałymi członkami społeczeństwa.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W Polsce od dwóch dekad pozytywna dyskryminacja funkcjonuje jako zasada wyartykułowana w Konstytucji. Znajduje rozwinięcie w wielu ustawach, zaś głównym aktem jest Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym uszczegóławiająca zasadę pozytywnej dyskryminacji. Chociaż odsetek mniejszości narodowych w Polsce jest nikły, sytuacja członków tych grup wymaga wsparcia. Pozytywna dyskryminacja jest szczególnie istotna dla wyrównania dysproporcji w udziale w rywalizacji politycznej. Realizacja zasady nie wydaje się nastręczać trudności.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Choć w Konstytucji zasada pozytywnej dyskryminacji istnieje od 20 lat, ustawowe gwarancje pozwalają mniejszościom narodowym korzystać z preferencyjnego traktowania w praktyce od nieco ponad dekady. Jest to niezwykle potrzebne narzędzie umacniania demokracji. W Polsce nadal funkcjonuje tylko i wyłącznie w instytucjonalnej postaci, obwarowana regulacjami prawnymi. Ma to związek z poziomem rozwoju demokracji i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Potrzebne są akcje uświadamiające w tej dziedzinie, tak by powoli wprowadzać działania o charakterze zachęcającym, afirmacyjnym, mobilizującym nie tylko same mniejszości do działań w celu polepszenia swojego położenia, ale i ukierunkowujące organizacje na etyczne standardy w tej dziedzinie. (abstrakt oryginalny)
RESEARCH OBJECTIVE: Analysis of the theoretical aspects of the principle of positive discrimination, constitutional conditions of its application in relation to national minorities in Poland, and areas in its implementation.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Many sciences, especially sociology, law and political science are interested in the issue of positive discrimination. the principle perfectly fits into the conception of democracy described as values, procedures, and in the substantial sense. In addition, positive discrimination is not anti-discrimination protection, but it is a support, a promoter of formal and factual equality. In Poland, although the percentage of national minorities is hardly perceptible, positive discrimination is a principle established in the Constitution, and can be found in the National and Ethnic Minorities and Regional Languages Act as well. There are many areas where members of national minority groups are at a disadvantage, which requires preferential measures. The analysis uses linguistic, teleological, systemic and legal-systemic analysis methods.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: After terminological considerations on the nature and substance of the principle of positive discrimination, the analysis of its specificity as a tool for balancing disadvantages of minority groups from the point of view of different disciplines, and its place in the implementation of democratic principles recognized as values, procedures and substance, the author examines the legal conditions for the implementation of this principle. The subject of interest is the provisions of the 1997 Constitution of the Republic of Poland, of the National and Ethnic Minorities and Regional Language Act, and also those included in the Electoral Code, designed to facilitate participation of members of national minorities in political rivalry on a par with other members of the society.
RESEARCH RESULTS: In Poland for two decades positive discrimination exists as a principle articulated in the Basic Law. It is developed in many laws, and the main act is the National and Ethnic Minorities and Regional Language Act which repeats and details the principle of positive discrimination. Although the percentage of minorities in Poland is hardly perceptible, the situation of members of these groups requires some support. It is particularly important to compensate for disparities in political participation. Implementing of the rule does not seem to be a problem.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Although in the Constitution the principle of positive discrimination has existed for 20 years, statutory guarantees allow national minorities to enjoy preferential treatment for about a decade. This is an extremely necessary tool for the consolidation of democracy. In Poland, it still functions only in its institutional form, subject to legal regulations. This is related to the level of development of democracy and the building of civil society. Awareness-raising actions are needed in this area, Potrzebne są akcje uświadamiające w tej dziedzinie, so as to slowly introduce activities that are encouraging, affirmative, motivating not only the minorities themselves to work to improve their position, but also to direct the organizations to ethical standards in the field. (original abstract)
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Many sciences, especially sociology, law and political science are interested in the issue of positive discrimination. the principle perfectly fits into the conception of democracy described as values, procedures, and in the substantial sense. In addition, positive discrimination is not anti-discrimination protection, but it is a support, a promoter of formal and factual equality. In Poland, although the percentage of national minorities is hardly perceptible, positive discrimination is a principle established in the Constitution, and can be found in the National and Ethnic Minorities and Regional Languages Act as well. There are many areas where members of national minority groups are at a disadvantage, which requires preferential measures. The analysis uses linguistic, teleological, systemic and legal-systemic analysis methods.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: After terminological considerations on the nature and substance of the principle of positive discrimination, the analysis of its specificity as a tool for balancing disadvantages of minority groups from the point of view of different disciplines, and its place in the implementation of democratic principles recognized as values, procedures and substance, the author examines the legal conditions for the implementation of this principle. The subject of interest is the provisions of the 1997 Constitution of the Republic of Poland, of the National and Ethnic Minorities and Regional Language Act, and also those included in the Electoral Code, designed to facilitate participation of members of national minorities in political rivalry on a par with other members of the society.
RESEARCH RESULTS: In Poland for two decades positive discrimination exists as a principle articulated in the Basic Law. It is developed in many laws, and the main act is the National and Ethnic Minorities and Regional Language Act which repeats and details the principle of positive discrimination. Although the percentage of minorities in Poland is hardly perceptible, the situation of members of these groups requires some support. It is particularly important to compensate for disparities in political participation. Implementing of the rule does not seem to be a problem.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Although in the Constitution the principle of positive discrimination has existed for 20 years, statutory guarantees allow national minorities to enjoy preferential treatment for about a decade. This is an extremely necessary tool for the consolidation of democracy. In Poland, it still functions only in its institutional form, subject to legal regulations. This is related to the level of development of democracy and the building of civil society. Awareness-raising actions are needed in this area, Potrzebne są akcje uświadamiające w tej dziedzinie, so as to slowly introduce activities that are encouraging, affirmative, motivating not only the minorities themselves to work to improve their position, but also to direct the organizations to ethical standards in the field. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
11--27
Opis fizyczny
Twórcy
autor
- Uniwersytet Opolski
Bibliografia
- Antoszewski, A. i Herbut, R. (1996). Leksykon politologii. Wrocław: Wydawnictwo UWr.
- Caram Abduch, S. (2011). Positive Discrimination: a comparative perspective between the United States, Brazil and France. Kindle Edition.
- Centeno, M.A. i Newman, K.S. (2010). Discrimination in an Unequal World. Oxford: Oxford University Press.
- Framework Convention for the Protection of National Minorities and explanatory report. (1995). H (95) 10, Strasbourg. Pozyskano z: https://rm.coe.int/16800c10cf (dostęp: 05.01.2018).
- Ganowicz, E. (2014). Rywalizacja polityczna mniejszości narodowych w wyborach samorządowych w Polsce po roku 1989. Studia i Monografie, 517, 5-17.
- Glennerster, H. i Hatch, S. (1974). Strategy against inequality? W: H. Glennerster i S. Hatch z J. Barnes, G. Green, A. Little, M. Meacher i S.M. Miller (red.), Positive discrimination and inequality. London: Fabian Society.
- Heyer, J. i Gopal Jayal, N. (2009). The Challenge of Positive Discrimination in India. Crise Working Paper Nr 55, Centre for Research on Inequality, Human Security and Ethnicity.
- Johnson M.R.D., Soydan, H. i Williams, Ch. (2002). Social Work and Minorities: European Perspectives. Studies in the Humanities, 10.
- Kalekin-Fishman, D. i Pitkanen, P. (2006). Multiple Citizenship as a Challenge to European Nation-States. Sense Publishers.
- Kennedy-Dubourdieu, E. (2006). Race and Inequality: World Perspectives on Affirmative Action. Hampshire: Ashgate Publishing, Ltd.
- Kłączyńska, N. (2005). Dyskryminacja religijna a prawnokarna ochrona wolności sumienia i wyznania. Warszawa: Wydawnictwo UW.
- Lawson, A. (2008). Disability and Equality Law in Britain: The Role of Reasonable Adjustment. Oxford and Portland Oregon: Bloomsbury Publishing.
- Miller, D. (1999). Principles of social justice. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
- Raport Bossuyta. (2002). Prevention of Discrimination. The concept and practice of affirmative action Final report submitted by Mr. Marc Bossuyt, Special Rapporteur, in accordance with Sub-Commission resolution 1998/5, E/CN.4/Sub.2/2002/21. Commission of Human Rights, Sub-Commission on the Promotion and Protection of Human Rights, 17 June 2002. Pozyskano z: https://www.rpo.gov.pl/pliki/1172499784.pdf (dostęp: 01.02.2018).
- Raport z wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań. (2011). Pozyskano z: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/lud_raport_z_wynikow_NSP2011.pdf (dostęp: 01.02.2018).
- Rytel-Warzocha, A. (2017). Przywileje wyborcze mniejszości narodowych - polityka antydyskryminacyjna państw europejskich, s. 386-387. Pozyskano z: http://www.im.edu.pl/wp-content/uploads/2015/10/5_A.Rytel_Przywileje-wyborcze-mniejszoÅ›ci-narodowych.pdf (dostęp: 03.03.2018).
- Schiek, D., Waddington, L. i Bell, M. (2007). Cases, Materials and Text on national, supranational and international Non-Discrimination Law: Ius Commune Casebooks for the Common Law of Europe. Bloomsbury Publishing.
- Schmahl, S. i Breuer, M. (2017). The Council of Europe: Its Law and Policies. Oxford: Oxford University Press.
- Shinde, P.K. (2005). Dalits and Human Rights: Dalits: the broken future. Gyan Publishing House.
- Sozański, J. (2013). Prawa człowieka w Unii Europejskiej po Traktacie Lizbońskim. Warszawa: PWP Iuris.
- Spiliopoulou Ĺkermark, A. (1997). Justifications of Minority Protection in International Law. Martinus Nijhoff Publishers.
- Śmiszek, K. Działania wyrównawcze/pozytywne. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego. Pozyskano z: http://rownosc.info/dictionary/dzialania-wyrownawcze-pozytywne (dostęp: 04.02.2018).
- The Plowden Report. (1967). Children and their Primary Schools, A Report of the Central Advisory Council for Education (England). Pozyskano z: http://www.educationengland.org.uk/documents/plowden/plowden1967-1.html (dostęp: 02.02.2018).
- Weisskopf, T.E. (2004). Affirmative action in the US and India. A comparative perspective. London: Routledge.
- Winiarska, A. i Klaus, W. (2011). Dyskryminacja i nierówne traktowanie jako zjawisko społeczno kulturowe. W: B. Kłos i J. Szymańczyk (red.), Zasada równości i zasada niedyskryminacji. Warszawa: Studia Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, 9-39.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171552815
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.