PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2018 | 9 | nr 28 Namysł politologiczny nad Konstytucją RP z 1997 roku | 43--57
Tytuł artykułu

Skarga konstytucyjna w prawie polskim - podstawy normatywne, doświadczenia, perspektywy

Warianty tytułu
The Constitutional Complaint in the Polish Law - the Normative Basis, Experiences, and Perspectives
Języki publikacji
PL
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Artykuł przedstawia podstawy normatywne skargi konstytucyjnej jako środka ochrony praw podstawowych, analizę praktyki stosowania tej instytucji, formułuje również postulaty de lege ferenda, w tym zmian unormowań konstytucyjnych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Rozważania przedstawione w tekście oparte są na analizie dogmatycznej podstaw prawnych skargi konstytucyjnej, odwołują się także do wieloletniej praktyki stosowania obowiązujących unormowań, przede wszystkim przez Trybunał Konstytucyjny.
PROCES WYWODU: Wywód oparty na językowej i funkcjonalnej interpretacji regulacji konstytucyjnych i ustawowych, z uwzględnieniem stanowiska polskiego sądu konstytucyjnego odnośnie do przesłanek i funkcji skargi konstytucyjnej.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ:Przyjęty przez polskiego prawodawcę wąski model skargi konstytucyjnej w niewielkim stopniu służy realizacji podstawowej funkcji tego środka prawnego, jakim jest ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki. Założony model normatywny skargi uległ dalszemu zawężeniu w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, którego przeobrażenie może być uzależnione od interwencji prawodawcy, w tym konstytucyjnego. Dodatkowe zagrożenia dla efektywności skargi jako środka ochrony upatrywać trzeba w podważeniu demokratycznej legitymacji sądu konstytucyjnego jako organu trzeciej władzy. Na skuteczność skargi wpływ może mieć również stanowisko sądów wobec problemu bezpośredniego stosowania norm konstytucyjnych gwarantujących podstawowe wolności i prawa jednostki.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE:Potrzeba rozważenia zmian normatywnych, które umożliwią poszerzenie kognicji Trybunału Konstytucyjnego wobec aktów prawnych poddanych kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Sugerowane jest także doprecyzowanie przesłanek wstępnej kontroli skargi w postępowaniu prowadzonym przez sąd konstytucyjny. (abstrakt oryginalny)
EN
RESEARCH OBJECTIVE: The paper deals with the normative basis of the constitutional complaint, regarded as a mean for the protection of basic human rights. After a short analysis of legal practices related to the constitutional complaint, some de lege ferenda postulates are formulated, which include proposals of the constitutional amendments.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The considerations presented in the text are based on the dogmatic analysis of the legal grounds of constitutional complaint. They are also based on the analysis of the long established practice of the application of related legal regulations, especially by the Polish Constitutional Tribunal.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION:The arguments are justified by the linguistic and functional interpretation of the constitutional and statutory regulations, and by reference to the views of Polish Constitutional Tribunal, concerning the premises and functions of the constitutional complaint.
RESEARCH RESULTS: The narrowly defined model of constitutional complaint, as adopted by the Polish lawmaker, serves its fundamental function - the protection of the constitutional personal freedoms and rights - only in a very modest way. The assumed normative model of the constitutional complaint was further restricted by the jurisdiction of Constitutional Tribunal, and the change of the model strongly depends on the future legislative action or the constitutional amendment. The additional risks for the efficacy of the constitutional complaint can be caused by the undermining of a democratic legitimation of the Constitutional Tribunal, as belonging to the sphere of the judicial authority. Also the position of ordinary judges on the direct application of the constitutional norms that guarantee the basic human freedoms and rights could influence the effectiveness of the constitutional complaint.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The need of normative changes, which could extend the scope of the cognition of Constitutional Tribunal related to the control of constitutionality of legal acts arising from the constitutional complaint, has to be considered seriously. The more precise formulation of the premises of an initial examination of constitutional complaints by the procedural statutory norms is recommended as well. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
9
Strony
43--57
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie
Bibliografia
  • Banaszak, B. (2000). Modele skargi konstytucyjnej. W: J. Trzciński (red.), Skarga konstytucyjna. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 9-32.
  • Barczak-Oplustil, A. i Naleziński, B. (2014). Orzeczenie jako przesłanka skargi konstytucyjnej - studium przypadku. Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego, 1-2(7-8), 63-71.
  • Bosek, L. i Wild, M. (2016). Objaśnienie do art. 79 Konstytucji RP. W: M. Safjan i L. Bosek (red.), Konstytucja. Komentarz, t. I. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 1819-1849.
  • Garlicki, L. (2016). Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Przegląd Sądowy, 7-8, 7-25.
  • Gutowski, M. i Kardas, P. (2016). Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji. Palestra, 4, 5-30.
  • Jarosz-Żukowska, S. (2014). Prawo do skargi konstytucyjnej - stan obecny i postulaty de lege ferenda. W: M. Jabłoński (red.), Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym. Wrocław: E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, 827-853.
  • Kościelniak, G. i Naleziński, B. (2014). Pojęcie organu administracji publicznej w świetle art. 79 ust. 1 Konstytucji - uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. W: M. Grzybowski (red.), Państwo demokratyczne, prawne i socjalne. Studia Prawne. Tom 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 114-128.
  • Królikowski, J., Naleziński, B. i Sułkowski, J. (2013). Skarga konstytucyjna. W: M. Romańska (red.), Pozainstancyjne środki ochrony prawnej. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 3-201.
  • Królikowski, J. i Sułkowski, J. (2009). Znaczenie przesłanki oczywistej bezzasadności dla dostępności skargi konstytucyjnej jako środka ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Przegląd Sejmowy, 5(94), 91-110.
  • Łabno, A. (2012). Skarga konstytucyjna jako środek ochrony praw człowieka. Przyczynek do dyskusji. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 4, 39-59.
  • Muszyński, M. (2017). Anatomia "spisku". Analiza prawna procesu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego jesienią 2015 roku. Przegląd Sejmowy, 2(139), 75-103.
  • Naleziński, B. (2004). Przedmiot skargi konstytucyjnej w Polsce - wybrane problemy na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. W: P. Czarny i P. Tuleja (red.), Konstytucja i sądowe gwarancje jej ochrony. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze, 163-181.
  • Naleziński, B. (2010). Wstępna kontrola skarg konstytucyjnych w postępowaniu przed TK. W: P. Tuleja, M. Florczak-Wątor i S. Kubas (red.), Prawa człowieka, społeczeństwo obywatelskie, państwo demokratyczne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 181-191.
  • Naleziński, B. (2016). Objaśnienie do art. 81 Konstytucji RP. W: M. Safjan i L. Bosek (red.), Konstytucja. Komentarz, t. I. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 1858-1862.
  • Płowiec, W. (2016). Legitymacja publicznych osób prawnych do wniesienia skargi konstytucyjnej. Zagadnienia Sądownictwa Konstytucyjnego, 1-2(7-8), 9-26.
  • Postanowienie TK, sygn. SK 6/99, 21 marca 2000 r.
  • Postanowienie TK, sygn. SK 10/01, 24 października 2001 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 105/00, 23 stycznia 2002 r.
  • Postanowienie TK, sygn. SK 42/02, 6 października 2004 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 1/11, 17 listopada 2011 r.
  • Postanowienie TK, sygn. SK 37/08, 19 czerwca 2012 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 132/12, 29 kwietnia 2013 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 13/12, 18 grudnia 2013 r.
  • Postanowienie TK, sygn. U 8/15, 7 stycznia 2016 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 204/16, 25 maja 2017 r.
  • Postanowienie TK, sygn. Ts 229/16, 1 czerwca 2017 r.
  • Radziewicz, P. i Tuleja, P. (red.). (2017). Konstytucyjny spór o granice zmian organizacyjnych i zasad działania Trybunału Konstytucyjnego; czerwiec 2015 - marzec 2016. Warszawa: Wolters Kluwer.
  • Sanetra, W. (2017). Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Sąd Najwyższy. Przegląd Sądowy, 2, 5-29.
  • Szklarski, G. (2014). Zakres podstawy skargi konstytucyjnej na gruncie Konstytucji RP. Palestra, 3-4, 97-115.
  • Trzciński, J. (2000). Zakres podmiotowy i podstawa skargi konstytucyjnej. W: J. Trzciński (red.), Skarga konstytucyjna. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 46-65.
  • Tuleja, P. (2014). Konstytucyjny status jednostki w państwie polskim. W: P. Sarnecki (red.), Prawo konstytucyjne RP. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, 162.
  • Wojtyczek, K. (1999). Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
  • Wyrok TK, sygn. SK 45/09, 16 listopada 2011 r.
  • Wyrok TK, sygn. K 34/15, 3 grudnia 2015 r.
  • Wyrok TK, sygn. K 47/15, 9 marca 2016 r.
  • Wyrok TK, sygn. K 39/16, 11 sierpnia 2016 r.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171552895

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.