Przeobrażenia funkcjonalno-przestrzenne miast tradycyjnego regionu społeczno-ekonomicznego - wymiar teoretyczny

• Autorzy: Jerzy Runge

Warianty tytułu

Functional and Spatial Transformations of Towns in a Traditional Socio-Economic Region - a Theoretical Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pierwszym celem badania jest określenie aktualnego stanu wiedzy na temat funkcjonalno- -przestrzennych przekształceń złożonych systemów osadniczych, przede wszystkim w tradycyjnym regionie społeczno-gospodarczym. Drugim jest zaproponowanie kilku modeli (cyrkulacyjnego ujęcia przemian gospodarczych oraz urbanizacyjnych). Punktem wyjścia dla badań autora jest próba modelu pochodzenia i ewolucji bazy ekonomicznej jako kluczowego elementu zmiany w przestrzeni społeczno-gospodarczej. Zmiany gospodarcze i urbanizacja są komplementarne, odzwierciedlają zarówno dośrodkowe, jak i odśrodkowe siły warunkujące transformację całego systemu osadniczego. (abstrakt oryginalny)

EN

The first goal of the study is to outline the current state of knowledge on functional-spatial transformations of complex settlement systems, especially those existing in traditional socio-economic regions. The second task is to propose a few model approaches (circular models of economic transformations and urbanization). The author's starting point is an attempt to model the origin and evolution of the economic base as a crucial element of the remaining changes in the socio-economic space. A model of economic changes and urbanization are complementary to each other, reflecting both the centripetal and centrifugal forces conditioning transformation of the entire settlement system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Region gospodarczy; Struktura przestrzenna

EN

Economic region; Spatial structure

• Czasopismo: Studia Miejskie
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 32
• Strony: 21--33

Twórcy

autor

Jerzy Runge

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Bertalanffy L., 1968, General system theory. Foundations, development, applications, G. Braziller, New York.
• Blotenvogel H., 1983, Die Städte system in Nordrhein-Westfalen, [w:] Schreiber P., Weber F. (Hrsg.), Westfalen und angrenzende Regionen. Festschrift zum 44. Deutschen Geographentag in Münster, 1, Padeborn.
• Chojnicki Z., 1996, Region w ujęciu geograficzno-systemowym, [w:] Czyż T. (red.), Podstawy regionalizacji geograficznej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Friedmann J., 1967, A general theory of polarized development, Ford Foundation, Urban and Regional Development Advisory Program in Chile, Santiago.
• Gwosdz K., 2004, Ewolucja rangi miejscowości w konurbacji przemysłowej. Przypadek Górnego Śląska (1830-2000), Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków.
• Gwosdz K., 2014, Pomiędzy starą a nową ścieżką rozwojową. Mechanizmy ewolucji struktury gospodarczej i przestrzennej regionu tradycyjnego przemysłu na przykładzie konurbacji katowickiej po 1989 roku, Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Gwosdz K., Sobala-Gwosdz A., 2012, Struktura funkcjonalna i powiązania miast konurbacji katowickiej po dwu dekadach restrukturyzacji, "Przegląd Geograficzny" z. 4.
• Kantor-Pietraga I., 2014, Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Kaszowska B., Pukowska-Mitka M., Runge J., 1992, Wybrane aspekty rozwoju układu osadniczego woj. Katowickiego w latach 1885-1992, [w:] Modrzejewski P. (red.), Wybrane zagadnienia z geografii społeczno--ekonomicznej, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
• Klaassen L.H., Paelinck J.H.S., 1979, The future of large towns, "Environment and Planning. A" 11.
• Krzysztofik R., 2014, Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Uniwersytet Śląski, Katowice.
• Krzysztofik R., Runge J., 2010, Tendencje lokalizacyjne budownictwa mieszkaniowego w miastach konurbacji katowickiej po 1945 roku a model urbanizacji, [w:] Jażdżewska I. (red.), XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kunzmann K.R., 2010, Medium-sized towns. Strategic planning and creative governance in the South Baltic Arc, "Making Strategies in Spatial Planning urban and Landscape Perspectives" vol. 9.
• Liszewski S., 1997, Przestrzeń miejska i jej organizacja, [w:] Domański B. (red.), Geografia - człowiek - gospodarka, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Liszewski S., 2011, Geografia miasta. Założenia ogólne. Program badań, [w:] Marciniak K., Sikora K., Sokołowski D. (red.), Koncepcje i problemy badawcze w geografii, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz.
• Miszewska B., 1995, Strefa miejska i peryferie w powiększającym się terytorialnie Wrocławiu, [w:] Kaczmarek J. (red.), VIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Centra i peryferie dużych miast. Transformacja i przyszłość. Pojęcia i metody badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Mydel R., 1980, Problemy rozwoju struktury przestrzennej urbanistycznych stref Krakowa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Geograficzne" z. 50.
• Mydel R., 2006, Od urbanizacji do reurbanizacji. Zmodyfikowany model falowego rozwoju obszarów metropolitalnych, Akademia Pedagogiczna, Kraków.
• Runge A., Runge J., 2015, Modele przestrzeni społecznej złożonych układów osadniczych (wybrane aspekty teoretyczno-empiryczne), [w:] Soja M., Zborowski A. (red.), Miasto w badaniach geografów, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• Runge J., 1999, Osadnictwo, [w:] Szajnowska-Wysocka A. (red.), Studium wiedzy o regionie śląskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Runge J., 2015, Problemy wzrostu i rozwoju złożonych układów osadniczych, "Studia Miejskie" t. 20.
• Runge J., 2016, Geograficzny wymiar modernizacji społecznej regionalnych systemów osadniczych (zarys problemu), "Konwersatorium Wiedzy o Mieście" nr 1(28).
• Runge J., Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge A., 2014, Model urbanizacji złożonych układów osadniczych w świetle procesu kurczenia się miast w Polsce, [w:] Stryjakiewicz T. (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Runge J., Kłosowski F., 2011, Changes in population and economy in Śląskie Voivodship in the context of suburbanization process, "Bulletin of Geography. Socio-economic series" No 16.
• Runge J., Zadrożny T., 1987, Struktura społeczno-ekonomiczna województwa katowickiego, "Przegląd Geograficzny" z. 1-2.
• Runge J., Zadrożny T., 1989, Delimitacja konurbacji katowickiej, [w:] Rykiel Z. (red.), Struktury i procesy demograficzno-społeczne w regionie katowickim, Ossolineum, Wrocław. Prace Geograficzne IGiPZ PAN nr 151.
• Rykiel Z., 1985, Zagadnienia regionalnych systemów osadniczych, PWE, Warszawa. Studia KPZK PAN t. LXXXVIII.
• Rykiel Z., 1991, Rozwój regionów stykowych w teorii i w badaniach empirycznych, Ossolineum, Wrocław.
• Spórna T., 2012, Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
• Zelinsky W., 1971, The hypothesis of the mobility transition, "Geographical Review" 61, 2.

Identyfikatory

DOI

10.25167/sm2018.032.02