Nieustający polsko-ukraiński spór o historię

• Autorzy: Grzegorz Motyka

Warianty tytułu

A Persistent Polish-Ukrainian Conflict over History

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Skala popełnionych zbrodni i dramatyczne emocje, jakie za nimi stoją, stanowią ogromny potencjał energii zdolny poruszać kolejne pokolenia. Żądania dokonania ekshumacji i upamiętnienia ofiar oraz jednoznacznego opisania i potępienia tych zbrodni będą wracać w kolejnych latach. Złudzeniem jest, że partie polityczne będą mogły ten fakt społeczny zlekceważyć (zauważmy, że w ostatnich latach mamy do czynienia z tendencją dokładnie odwrotną). Wydarzenia wołyńskie są i pozostaną bolesną raną dla społeczeństwa polskiego, a nie da się ich zabliźnić bez odrobiny ukraińskiej empatii, wyrażanej choćby w symbolicznych gestach władz Ukrainy. To nie jest oczekiwanie zbyt wygórowane, gdyż - wbrew temu, co mówi wiceszef MSZ Ukrainy Wasyl Bodnar - współczesne państwo ukraińskie ponosi odpowiedzialność za działalność partyzantki nacjonalistycznej z czasów wojny (wzięło ją przecież na siebie 9 kwietnia 2015 r., kiedy Rada Najwyższa Ukrainy uznała oficjalnie OUN i UPA za formację narodowowyzwoleńczą). Problem w tym, że do okazania takiej empatii i do potępienia antypolskich czystek UPA Ukraina dziś zwyczajnie nie jest zdolna. Gorzej, nowelizacja ustawy o IPN wzmocniła jedynie tych, którzy sens takiej krytycznej refleksji nad historią UPA podważają. (fragment tekstu)

EN

The article describes the Polish-Ukrainian confl ict of memory over the Volhynia and Galician crime of 1943-1945. It shows that, in recent years, the dispute has become more and more politicised, affecting political relations between Poland and Ukraine. The Ukrainian historical laws adopted in 2015 and the amendment to the Act on the Institute of National Remembrance of January 2018, which is far from good legislation, signifi cantly affected the relations. In the author's opinion, Ukrainian and Polish politicians do not appreciate the fact that due to the scale of the crimes committed and the emotions behind them, the Volhynian events have a huge energy potential capable of affecting subsequent generations. Therefore, they should seriously consider the scenario that, in the coming years, the deep historical dispute will lead to a slow but steady deterioration of relations between Poland and Ukraine. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Międzynarodowe stosunki polityczne; Historia; Zbrodnie wojenne; Konflikty polityczne

EN

International political relations; History; War crimes; Political conflicts

• Czasopismo: Sprawy Międzynarodowe
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 1
• Strony: 31--40

Twórcy

autor

Grzegorz Motyka

• Instytut Studiów Politycznych PAN

Bibliografia

• Ananicz S., Turcja i Armenia w cieniu Wielkiej Tragedii, "Komentarze OSW", 21 IV 2015, nr 167.
• Berdychowska B., Polacy wobec Wołynia, "Przegląd Polityczny" 2013, nr 121-122.
• Berdychowska B., Ukraińcy wobec Wołynia, "Zeszyty Historyczne" (Paryż) 2003, nr 146.
• Chcemy wygaszać emocje. Rozmowa Romana Imielskiego z Wasylem Bodnarem, "Gazeta Wyborcza", 22 III 2018.
• Hrycenko O., Prezydenty i pam'jat'. Polityka pam'jati prezydentiw Ukrajiny (1994-2014): pidgruntja, posłannja, realizacija, rezultaty, Kiïv 2017.
• Ignatiew R., Kura A., Zbrodnie przeszłości. Opracowania i materiały prokuratorów IPN, t. 2: Ludobójstwo, Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2008.
• Konończuk W., Zagubieni w dialogu, "Tygodnik Powszechny" 2018, nr 9.
• Kowal P., Plecami do Ukrainy, "Polityka" 2018, nr 8.
• Melnyk R., Żyttja pislia PiSu. Pro majbutne polśko-ukrajinśke prymyrennia, zaxid.net, 13 II 2018.
• Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji "Wisła". Konfl ikt polsko-ukraiński 1943-1947, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2011.
• Motyka G., Wołyń '43. Ludobójcza czystka: fakty, analogie, polityka historyczna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2016.
• Prezes IPN o sporach polsko-ukraińskich: To jest jak zimna wojna, PAP, 26 X 2017, http://csi.pap.pl/csi2/news/28821545.
• Profesor Szwagrzyk: Ukraina blokuje prace ekshumacyjne, "Do Rzeczy", 25 X 2017, https://dorzeczy.pl/kraj/45394/Prof-Szwagrzyk-Ukraina-blokuje-poszukiwania-i-ekshumacjepolskich-obywateli.html.
• Siemaszko W., Siemaszko E., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1-2, von borowiecky, Warszawa 2000.
• Sołdatenko W. (red.), Widhomin wołynśkoji trahediji w istorycznij pamiati polśkoho j ukrajinśkoho narodiw. Monohrafi ja, Kiïv 2013.
• Sowa A. L., Stosunki polsko-ukraińskie 1939-1947, Towarzystwo Sympatyków Historii, Kraków 1998.
• Stryjek T., Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość? Interpretacje dziejów narodowych w historiografi i i debacie publicznej na Ukrainie 1991-2005, Ofi cyna Wydawnicza Rytm-Instytut Studiów Politycznych PAN,, Warszawa 2007.
• Szef MSZ Ukrainy: Kijów chce dialogu historycznego z Polską, z Kijowa Jarosław Junko, PAP, 21 II 2018.
• Torzecki R., Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• Tyma P. (red.), Raport. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu. Praca zbiorowa, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa 2018.
• Wojciechowski M., Kurz po Wołyniu, "Nowa Europa Wschodnia" 2013, nr 6.