Pomiar efektywności i (nie-)skuteczności pośredniej studiów w polskim publicznym szkolnictwie wyższym

• Autorzy: Łukasz Brzezicki

Warianty tytułu

Measuring the Efficiency and (in)Effectiveness of Studies in Polish Public Higher Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule oszacowano efektywności studiów w 52 polskich szkołach wyższych w latach 2014-2015 za pomocą modelu hybrydowego (łączącego podejście radialne i nieradialne) z niepożądanymi efektami należącego do nieparametrycznej metody DEA. Dokonano również oceny skuteczności studiów w latach 2012-2015. Wyniki badania efektywności i nieskuteczności studiów przedstawiono dla poszczególnych 52 uczelni oraz pięciu grup szkolnictwa wyższego. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie charakteryzowała się najwyższym poziomem ogólnej skuteczności studiów uwzględniając cykl 3-letni w latach 2012-2014 i 2013-2015. Natomiast uniwersytety były najskuteczniejsze spośród pięciu analizowanych grup szkolnictwa wyższego. Największy poziom nieskuteczności studiów odnotowano w przypadku grupy szkół rolniczych w latach 2012-2014 i technicznych w latach 2013-2015. W pełni efektywnych uczelni było 17 w 2014, a 15 w 2015 roku. Najlepszą relacją skuteczności do efektywności w latach 2014-2015 charakteryzowała się Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, a najgorszą Politechnika Łódzka. Natomiast najlepszy stosunek efektywności do skuteczności odnotowano w uczelniach ekonomicznych, a najgorszy w rolniczych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article estimates the efficiency of studies at 52 Polish universities in 2014-2015 using a hybrid model (combining a radial and non-radial approach) with undesirable effects belonging to the non-parametric DEA method. The efficiency of studies in the years 2012-2015 was also assessed. The results of the study of efficiency and ineffectiveness of studies were presented for individual 52 universities and five higher education groups. The Warsaw School of Economics was characterized by the highest level of overall efficiency of studies, including the 3-year cycle in 2012-2014 and 2013-2015. On the other hand, universities were the most effective among the five analysed higher education groups. The highest level of ineffectiveness of studies was recorded for the group of agricultural schools in 2012-2014 and technical schools in the years 2013-2015. The fully efficiency universities were 17 in 2014 and 15 in 2015. The best relation between efficiency and effectiveness in 2014-2015 was in Warsaw School of Economics and the worst in Lodz University of Technology. However, the best ratio of efficiency to effectiveness was noted in economic universities, and the worst in agricultural. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Metoda DEA (analiza obwiedni danych); Efektywność

EN

Higher education; Data Envelopment Analysis (DEA); Effectiveness

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2018
• Numer: z. 132 Zarządzanie współczesną organizacją
• Strony: 97--117

Twórcy

autor

Łukasz Brzezicki

• Urząd Statystyczny w Gdańsku

Bibliografia

• 1. Brzezicki, Ł. (2017), Efektywność działalności dydaktycznej polskiego szkolnictwa wyższego. Wiadomości Statystyczne, 11(678), 56-73.
• 2. Brzezicki, Ł., Pietrzak, P. (2017). Efektywność dwuetapowego procesu dydaktycznego w publicznych uczelniach technicznych. Studia Ekonomiczne, 2(XCIII), 221-238.
• 3. Brzezicki, Ł., Pietrzak, P. (2018). Efektywność i skuteczność studiów doktoranckich w publicznym szkolnictwie wyższym w Polsce. Gospodarka narodowa.
• 4. Brzezicki, Ł., Prędki, A. (2018). Zastosowanie metod DEA, SFA oraz StoNED do pomiaru efektywności publicznych szkół wyższych. Wiadomości Statystyczne, 5(684), 5-24.
• 5. Brzezicki, Ł., Wolszczak-Derlacz, J. (2015). Ocena efektywności działalności dydaktycznej publicznych szkół wyższych w Polsce wraz z analizą czynników ją determinujących. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Ekonomia, 46(1), 123-139.
• 6. Chodakowska, E. (2015). An Example of Network DEA - Assessment of Operating Efficiency of Universities. Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, 16(1), 75-84.
• 7. Cooper, W.W., Seiford, L.M., Tone, K. (2007). Data Envelopment Analysis. A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, New York: Springer.
• 8. Ćwiąkała-Małys, A. (2010). Pomiar efektywności procesu kształcenia w publicznym szkolnictwie akademickim. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• 9. Ćwiąkała-Małys, A., Mościbrodzka, M. (2017). Classification of chosen OECD countries according to their didactic efficiency with the usage of taxonomic measure of development, Przegląd Prawa i Administracji, 109, 319-331.
• 10. MNiSW (2009). Założenia do nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, http://www.bip.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/a77439f526899374e5924d6156 f35dc3.pdf, 05.02.2018.
• 11. MNiSW (2012). Szkoły wyższe - dane podstawowe. Warszawa.
• 12. MNiSW (2013). Szkoły wyższe - dane podstawowe. Warszawa.
• 13. MNiSW (2014). Szkoły wyższe - dane podstawowe. Warszawa.
• 14. MNiSW (2015a). Program rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki na lata 2015-2030.
• 15. MNiSW (2015b). Szkoły wyższe - dane podstawowe. Warszawa.
• 16. MNiSW (2017). Uzasadnienie do projektu ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, http://konstytucjadlanauki.gov.pl/content/uploads/2017/09/uzasadnienie-do-pro jektu-ustawy-prawo-o-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce-16092017.pdf, 05.02.2018.
• 17. Pietrzak, P., Brzezicki, Ł. (2017). Wykorzystanie sieciowego modelu DEA do pomiaru efektywności wydziałów Politechniki Warszawskiej. Edukacja, 3(142), 83-93.
• 18. Rusielik, R. (2010). Zastosowanie metody DEA do porównania procesów dydaktycznych w szkołach wyższych. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 113, 779-795.
• 19. Rusielik, R., Świtłyk, M., Wilczyński, A. (2012). Efektywność publicznych uczelni technicznych w Polsce w latach 2007-2009. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 246, 403-412.
• 20. Szuwarzyński, A. (2006). Rola pomiaru efektywności szkoły wyższej w kształtowaniu jej pozycji konkurencyjnej. W: J. Dietl, Z. Sapijaszka (red.). Konkurencja na rynku usług edukacji wyższej (s. 213-224). Łódź: Fundacja Edukacyjna Przedsiębiorczości.
• 21. Szuwarzyński, A. (2014). Model DEA do oceny efektywności funkcjonowania publicznych uniwersytetów w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 348, 361-370.
• 22. Szuwarzyński, A., Julkowski, B. (2014). Wykorzystanie wskaźników złożonych i metod nieparametrycznych do oceny i poprawy efektywności funkcjonowania wyższych uczelni technicznych. Edukacja, 3(128), 54-74.
• 23. Tone, K., Tsutsui, M. (2011). Applying an Efficiency Measure of Desirable and Undesirable Outputs in DEA to U.S. Electric Utilities. Journal of CENTRUM Cathedra, 4(2), 236-249.
• 24. Warzecha, K. (2017). Pokolenie NEET na rynku pracy w krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Organizacja i Zarządzanie, 107, 127-142.
• 25. Wolszczak-Derlacz, J. (2013). Efektywność naukowa dydaktyczna i wdrożeniowa publicznych szkół wyższych w Polsce - analiza nieparametryczna. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• 26. Wolszczak-Derlacz, J. (2015). Analiza efektywności działalności uczelni europejskich i amerykańskich - podejście nieparametryczne. Ekonomia. Rynek, Gospodarka, Społeczeństwo, 40, 109-130.
• 27. Zalewska, E. (2017). Zastosowanie analizy skupień i metody porządkowania liniowego w ocenie polskiego szkolnictwa wyższego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 469(29), 234-242.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2018.132.6