Zaangażowanie związków zawodowych w Polsce w prawa okołopracownicze - perspektywa związkowców

• Autorzy: Janina Petelczyc , Kamil Matuszczyk

Warianty tytułu

The Involvement of Trade Unions in Workers' Rights in Poland - the Perspective of Trade Unionists

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od kilku dziesięcioleci związki zawodowe przeżywają kryzys związany z coraz mniejszą liczbą członków i członkiń. W literaturze przedmiotu podejmuje się wątki związane z tzw. rewitalizacją, czyli zwiększaniem uzwiązkowienia, szczególnie w sektorze prywatnym i wśród młodych pracowników. Jest to coraz trudniejsze także z powodu zmieniającego się rynku pracy i coraz większej prekaryzacji zatrudnienia. Jednym z działań rewitalizacyjnych, jakie podejmują związki zawodowe, jest otwieranie się na nowe grupy i kwestie społeczne. Celem tekstu jest ukazanie, jak związkowcy postrzegają rolę swoich organizacji w zakresie angażowania się w kwestie znajdujące się na pograniczu praw pracowniczych i praw człowieka. W artykule znajduje się analiza badań ilościowych przeprowadzonych za pomocą ankiety wśród członków związków zawodowych w Polsce. Wyniki badań ilościowych dowodzą silnego zróżnicowana pomiędzy poszczególnymi związkami zawodowymi w tym zakresie. O ile panuje zgoda na angażowanie się w walkę z dyskryminacją pracowników ze względu na wiek czy pochodzenie, o tyle związkowcy są podzieleni w przypadku działań na rzecz praw reprodukcyjnych kobiet czy ochrony osób LGBT. (abstrakt oryginalny)

EN

For several decades, trade unions have been experiencing a crisis associated with an ever smaller number of members. Existing literature on the subject focuses on threads related to so-called revitalization or increasing unionization, especially in the private sector and among young employees. It is more and more difficult due to the changing labour market and increasingly precarious employment. One kind of the revitalization activities undertaken by trade unions is opening to new groups and social issues. The purpose of this article is to show how trade unionists perceive the role of their organizations in the field of engaging in issues on the border of labour rights and human rights. The article contains an analysis of quantitative surveys carried out with a questionnaire among trade union members in Poland. The results of the research prove a strong differentiation between individual trade unions in this area. While there is a consent to engage in the fight against discrimination of employees due to their age or origin, the trade unionists are divided in the field of opinion on actions for the reproductive rights of women or the protection of LGBT persons. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Związki zawodowe; Prawa człowieka; Prawo pracy; Rewitalizacja

EN

Trade unions; Human rights; Labour law; Revitalization

• Czasopismo: Polityka Społeczna
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 3
• Strony: 20--24

Twórcy

autor

Janina Petelczyc

• Uniwersytet Warszawski

autor

Kamil Matuszczyk

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Bernaciak M., Kahancová M. (2017), Introduction: innovation against all odds?, w: M. Bernaciak, M. Kahancová M. (eds.), Innovative union practices in Central-Eastern Europe, European Trade Union Institute, Brussels, s. 7-20.
• Bloomer F., Fegan E. (2014), Critiquing recent abortion law and policy in Northern Ireland, "Critical Social Policy", Vol. 34, Issue 1, s. 109-120.
• Brochard D., Letabliers M.-T. (2017), Trade union involvement in work-family life balance: lessons from France, "Work, employment and society", Vol. 31, Issue 4, s. 657-674.
• CBOS (2016), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań nr 18/2016, Warszawa.
• Colgan F. (1999), Recognising the lesbian and gay constituency in UK trade unions: moving forward in UNISON, "Industrial Relations Journal", Vol. 30, Issue 6, s. 444-463.
• Connolly H. (2010), Renewal in the French Trade Union Movement. A Grassroots Perspective, Peter Lang, Oxford, Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York, Wien.
• Czapiński J. (2015), Stan społeczeństwa obywatelskiego, w: J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Diani M. (2018), Unions as social movements or unions in social movements?, w: Groete J., Wagemann C. (eds.), Social Movements and Organized Labor. Passions and Interest, Ashgate, London.
• Duszczyk M., Matuszczyk K. (2018), The Employment of Foreigners in Poland and the Labour Market Situation, "Central and Eastern Europe Migration Review", Vol. 7, Issue 2, s. 53-68.
• Frege C.M., Kelly J. (2003), Union Revitalization Strategies in Comparative Perspectives, "European Journal of Industrial Relations", Vol. 9, Issue 1, s. 7-24.
• Gardawski J. (2009), Związki zawodowe w badaniach z 2007 r., w: J. Gandawski (red.), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Gardawski J. (2014). Wstęp, w: J. Czarzasty, A. Mrozowicki (red.), Organizowanie związków zawodowych w Europie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Gumbrell-McCormick R. (2011), European trade unions and "atypical" workers, "Industrial Relations Journal", Vol. 42, Issue 3, s. 293-310.
• Gumuła M. (2014), Związki zawodowe: przyszłość, kierunki działań i rozwoju, w: Czarzasty J., Mrozowicki A. (red.), Organizowanie związków zawodowych w Europie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Kołodziejczyk-Olczak I. (2014), Zarządzanie pracownikami w dojrzałym wieku. Wyzwania i problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kubisa J. (2017), Trade unions and migrant workers in Poland: First stage of a work in progress, w: S. Marino, J. Roosblad, R. Penninx (eds.), Trade Unions and Migrant Workers. New Contexts and Challenges in Europe, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, s. 330-352.
• Marino S., Penninx R., Roosblad J. (2015), Trade union, immigration and immigrants in Europe revisited: Unions' attitudes and actions under new conditions, "Comparative Migration Studies", Vol. 3, Issue 1, s. 1-16.
• Milner S., Mathers A. (2013), Membership. Influence and voice: a discussion of trade union renewal in the French context, "Industrial Relations Journal", Vol. 44, Issue 2, s. 122-138.
• Mrozowicki A., Trawińska M. (2012), Women's union activism and trade union revitalization: The Polish experience, "Economic and Industrial Democracy", Vol. 34, Issue 2, s. 269-289.
• Niedziński T. (2018), Dyskryminacja w zatrudnieniu, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Petelczyc J. (2017), Polityka społeczna wobec obywateli - wybrane reformy rynku pracy i zabezpieczenia społecznego w czasie kryzysu gospodarczego, w: M. Theiss, A. Kurowska, J. Petelczyc, B. Lebenstein (red.), Obywatel na zielonej wyspie, polityka społeczna i obywatelstwo społeczne w Polsce w dobie europejskiego kryzys ekonomicznego, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Wibberley G., Bennett T., Jones C., Hollinrake A. (2018), The role of trade unions in supporting victims of domestic violence in the workplace, "Industrial Relations Journal", Vol. 49, Issue 1, s. 69-85.
• Wratny J. (2010), Związki zawodowe. Znaczenie w życiu politycznym i społeczno-gospodarczym, w: J. Wratny, M. Bednarski (red.), Związki zawodowe a nie związkowe przedstawicielstwa pracownicze w gospodarce posttransformacyjnej, IPiSS, Warszawa.
• Van de Vall M. (1963), De vakbeweging in de welvaartsstaat, Boom, Meppel. Zammit E.L., Rizzo S. (2002), The perception of trade unions by their members, "Employess Relations", Vol. 24, Issue 1, s. 53-68.
• Żuk P. (2017), Employment structures, employee attitudes and workplace resistance in neoliberal Poland, "The Economic and Labour Relations Review", Vol. 28, Issue 1, s. 91-112.