PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2019 | nr 4 | 30--36
Tytuł artykułu

Dyskurs wokół uniwersalnego dochodu podstawowego - opinie w Norwegii

Warianty tytułu
Discourse on Universal Basic Income in Norway
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Koncepcja uniwersalnego dochodu podstawowego (UBI - universal basic income), jako nowej formy korzystania wszystkich obywateli z wytworzonej wartości produktu krajowego, jest tematem dyskusji w wielu krajach. Przyczyn można się doszukiwać w niepewności i niestabilności na rynku pracy, związanych głównie z postępującą automatyzacją i digitalizacją. Artykuł przedstawia podstawy idei UBI i dyskurs wokół tej koncepcji głównie w Norwegii, która jest krajem ze sprawnie działającym państwem opiekuńczym i szerokim poparciem społecznym dla funkcjonującego modelu społeczno-gospodarczego. W artykule przedstawiono stanowiska różnych środowisk społecznych w debacie na ten temat. Ponadto opisano nieco inną koncepcję dochodu podstawowego - gwarantowanego procentowego udziału obywateli (UBS - universal basic share) w wytworzonym produkcie narodowym brutto (PNB) i kalkulację jego wysokości dla Norwegii i Indii. W Norwegii jest niewielu zwolenników UBI, gdyż dobrze opłacana praca jest tu wartością nadrzędną. Stąd też w debatach społecznych prymat wiodą tematy dotyczące zapewnienia wysokiej stopy zatrudnienia, równości szans dla wszystkich na rynku pracy oraz wspierania zmiany kwalifikacji w warunkach szybkiego postępu technologii. Zwolennicy UBI pokazują pozytywne efekty eksperymentów jego wprowadzenia, co skłania do poparcia podobnych praktyk, lecz na ograniczonym obszarze i dla wybranych grup odbiorców. Analiza pokazuje możliwości wprowadzenia w życie zmodyfikowanego wariantu dochodu podstawowego w postaci określonej procentowo części dochodu narodowego do powszechnego podziału, wskazując tym samym drogę do nowego kontraktu społecznego, którego celem będzie zmniejszenie istniejących nierówności społeczno-ekonomicznych. W debatach w Norwegii, a także w innych krajach brakuje sprecyzowania, jakie świadczenia państwa opiekuńczego pozostaną zachowane w przypadku wprowadzenia UBI, a które zastąpi dochód podstawowy, co, oczywiście, jest istotnym brakiem merytorycznym w obecnej argumentacji na rzecz koncepcji powszechnego i nieuwarunkowanego dochodu podstawowego. (abstrakt oryginalny)
EN
In recent years the universal basic income (UBI) has been frequently discussed as a new simple and fair income distribution formula to all citizens, due to changes of jobs availability in digitalized future. The article presents background for the upcoming ideas and response to the core of this concept in Norway - the country with well-functioning welfare state, and bred support to existing institutional socio-economic model. Different social voices on matter are analyzed, with presentation of an UBS (universal basic share of BNP) concept and its calculation for Norway and India. There are few supporters of UBI in Norway since work is regarded as fundamental worth. .Analyses show that attitude to work, securing high labour participation and equal opportunity for all citizens have primacy in debates on challenging future. Supporters of UBI point out successful examples of its use, so it opens for possibility to apply it in special circumstances, for limited groups or/and regions. This is showing new fields for application of the modified basic income concept - a way towards a new social contract, to diminish existing social and economic inequalities. In debates in Norway, as well as in other countries, there is no clear indication which services of today's welfare state will remain and which will be incorporated in basic income payments, what, noticeably, is a slip in argumentation for universal basic income support. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Numer
Strony
30--36
Opis fizyczny
Twórcy
  • Østfold University College, Halden, Norwegia
Bibliografia
  • Acemoglu D., Naidu S., Restrepo P., Robinson J.A. (2013), Democracy, redistribution and inequality, MIT, Dep. of Economics, Working Paper 13-24, October 30.
  • Amable B. (2003), The Diversity of Modern Capitalism, Oxford University Press.
  • Barth E., Moene K.O. (2016), The Equality Multiplier: How Wage Compression and Welfare Empowerment Interact, "Journal of the European Economic Association", Vol. 14, Issue 5, s. 1001-1037.
  • Barth E., Moene K.O., Willumsen F. (2014), The Scandinavian model - An interpretation, "Journal of Public Economics", Vol. 117, September, s. 60-72.
  • Beck U. (2004), Globalizering og individualisering, Abstrakt Forlag AS, Oslo.
  • Besley T. (2013), What's the Good of the Market? An essay on Michael Sandel's What Money Can't Buy, "Journal of Economic Literature", Vol. 51, No. 2, s. 478-495, http://dx.doi.org/10.1257/jel.51.2.478 15.06.2014.
  • Bussolo M. et al (2019), Toward a New Social Contract; Taking on Distributional Tensions in Europe and Central Asia, World Bank Group, Europe and Central Asia Studies.
  • Caprio G., Honohan P., Stiglitz J.E., ed. (2001), Financial Liberalization; How far, How fast?, Cambridge University Press.
  • Christensen E. (2017), Pĺ vej til borgerlřn, Aktuel idédebat, Hovedland.
  • Davis G.F. (2011), Managed by the Markets, How finance re-shaped America, Oxford University Press.
  • Divided We Stand, Why Inequality Keeps Rising (2011), OECD Report, December, http://www.oecd.org/els/soc/dividedwestandwhyinequalitykeepsrising.html [dostęp 12.12.2016].
  • Dřlvik J.E., Flřtten T., Hippe J.M., Jordfald B. (2015), The Nordic model towards 2030, A new chapter?, FAFO, Oslo.
  • Eliassen I., Omdal S.E. (2018), Borgerlřnn; Ideen som Endrer Spillet, Res Publica, Oslo.
  • European Social Survey (2018), The Past, Present and Future of European Welfare Attitudes, https://www.europeansocialsurvey.org/docs/findings/ESS8_toplines_issue_8_welfare.pdf [dostęp 13.01.2019].
  • Fasting M. (2017), Borgerlřnn pĺ Norsk, "Aftenposten" z 29 grudnia, https://www.civita.no/2017/12/29/borgerlonn-pa-norsk 25.01.2018.
  • Giridharadas A. (2018), Winners Take All. The Elite Charade of Changing the World, Alfred a. Knapf, New York.
  • Haave A.N. (2018), Borgarlřn fungerer!, "Klassekampen" z 25 września.
  • Kalvřy O. (2018), Betingelseslřst og universelt, "Dagens Nćringsliv" z 5 października, s. 4.
  • Kildal N., Thomassen E. (2014), Borgerlřnn, Store norske leksikon, https://snl.no/borgerl nn 25.01.19.
  • Mc Arthur J. (2018), 3 big societal problems to fix in 2019, Brooking Institution, https://www.brookings.edu/blog/up-front/2018/12/10/3-big-societal-problems-to-fix-in-2019/ [dostęp 7.01.2019].
  • Milanovic B. (2002), The Two Faces of Globalization: Against Globalization as We Know It, The World Bank, Research Dept, Draft for discussion.
  • Moene K.O., Ray D. (2016), The universal basic share and social incentives, https://www.ideasforindia.in/topics/poverty-inequality/the-universal-basic-share-and-social-incentives.html [dostęp 5.12.2018].
  • Nunn N. (2009), The Importance of History for Economic Development, "Annual Review of Economics", Vol. 1, s. 65-92.
  • Nye J.S. Jr., Welch D.A. (2011), Understanding Global Conflict and Cooperation, Pearson.
  • Polanyi K. (2001), Great Transformation, The Political and Economic Origins of Our Time, Beacon Press, Boston.
  • Polanyi K. (2012), Den libarale utopi, Res Publica.
  • Reiersen J. (2015), Sentrale lřnnsforhandlinger, solidarisk lřnnspolitikk og frontfag. Noen institusjonelle forhold ved lřnnsdannelsen i Norge, Skriftserien fra Hřgskolen i Buskerud og Vestfold nr 17.
  • Rodrik D. (2011), The globalization paradox: why global markets, states and democracy can't coexist, Oxford University Press.
  • Rodrik D., Subramanian A., Trebi F. (2004), The Primacy of Institutions over Geography and Integration in Economic Development, "Journal of Economic Growth", Vol. 9.
  • Sandel M.J. (2013), What Money Can't Buy, Farrar, Straus and Giroux, New York.
  • Sen A. (1999), Development as Freedom, Oxford University Press.
  • Standing G. (2011), The Precariat. The New Dangerous Class, Bloomsbury Publishing.
  • Tabellini G. (2010), Culture and Institutions: Economic Development in the Regions of Europe, "Journal of European Economic Association", Vol. 8(4), s. 677-716.
  • Tajik H. (2018), Borgerlřnn: ĺ gi opp folk, "Klassekampen" z 15 września, s. 42-43.
  • Tomczak D. (2009), Global Economy - the Chance for Active Regions, w: Z.B. Liberda, A. Grochowska (ed.), Civilizational Competences and Regional Development in Poland, Warsaw University Press.
  • Tomczak D. (2017), Równość społeczna jako czynnik rozwoju gospodarczego - doświadczenia skandynawskie, Biuletyn PTE, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego nr 1(76); Ukryte źródła innowacji, projekt badawczy, s. 7-14.
  • Torry M. (2013), Money for Everyone: Why we need a Citizen's Income, Policy Press.
  • Williamson O.E. (1985), The Economic Institutions of Capitalism: firms, markets, relational contracting, Free Press.
  • World Economic Forum (2018), The Global Competitiveness Index 2017-218, Rankings, s. 11, http://www3.weforum.org/docs/GCR20172018/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2017 2018.pdf [dostęp 30.12.2018].
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171559175

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.