Wybrane modele administarcji publicznej - charakterystyka i ewolucja

• Autorzy: Angelika Wodecka-Hyjek

Warianty tytułu

The Selected Models of Public Administration - Evolution and Characteristic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Początków powstania administracji można doszukiwać się w cywilizacjach starożytnych, w których to ze względu na warunki życia należało w odpowiedni sposób organizować pracę. Dlatego w Egipcie i Mezopotamii najszybciej uformowała się państwowa organizacja polityczna i jej aparat wykonawczy. Innym, równie ważnym powodem ukształtowania się administracji starożytnej była konieczność budowania aparatu urzędniczego, który służył władcy i jego otoczeniu, zapewniał środki na utrzymanie armii oraz na praktykowanie kultu religijnego. O administracji publicznej odpowiadającej jej współczesnemu rozumieniu można mówić w odniesieniu do administracji XVIII wiecznej. W tym okresie administracja nazywana "policją" stała się przedmiotem zainteresowania naukowego, a w szczególności nauki kameralnej (kameralistyki) i nauki policji [Leoński 2001, s. 2]. Kameralistyka stanowiła jeden z prądów osiemnastowiecznej myśli ekonomicznej, opartej na doktrynie merkantylizmu. Jej cechą charakterystyczną było skupienie się na zagadnieniach ówczesnych finansów publicznych. Nazwa pochodziła od określenia skarbu monarszego - kamery. Kameralistyka miała na celu wskazanie sposobów jak najlepszego zapełnienia skarbu. Nauka policji, ściśle powiązana z kameralistyką, rozwijała się przede wszystkim w obszarze niemieckojęzycznym. Jej przedstawiciele starali się zarówno określić podstawy programu działalności publicznej realizowanej przez administracje "oświeconych" monarchii absolutnych, jak również wypracować konkretne wskazówki ich realizacji. Administracja publiczna we współczesnym świecie wykonuje zadania tak ważne dla prawidłowego funkcjonowania życia zbiorowego, że stale musi podlegać zmianom na skutek wydarzeń zachodzących w środowisku społecznym, któremu służy [Izdebki, Klesza 1999, s. 257]. Dlatego sposób realizacji zadań administracji publicznej ewoluuje wraz ze skomplikowanymi zmianami zachodzącymi we współczesnym świecie. (fragment tekstu)

EN

The changes in the modern world are complexed and have a very specific character. The analysis of these changes reveal how variable are needs of progressive communities. The main goal of this article is to show evolution conceptions of public administration. The definition of public administration are presented in the first part. The fundamental part of the article is presentation of the most important conceptions of public administration: traditional model bureaucracy of Max Weber and model New Public Management. Further on the table of comparison this conceptions are shown. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Administracja publiczna; Zarządzanie publiczne; Biurokracja

EN

Public administration; Public governance; Bureaucracy

• Czasopismo: Organizacje Komercyjne i Niekomercyjne wobec Wzmożonej Konkurencji i Rosnących Wymagań Konsumentów
• Rocznik: 2005
• Tom: 4
• Strony: 35--47

Twórcy

autor

Angelika Wodecka-Hyjek

• Akademia Ekonomiczna w Krakowie

Bibliografia

• 1. Administracja publiczna, pod red. J., Hausnera, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• 2. Filipek J., Prawo administracyjne. Instytucje ogólne. Część 1, Kantor Wydawniczy "Zakamycze", Kraków 2003.
• 3. Izdebski H., Historia administracji, Warszawa 2001, wyd 5.
• 4. Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, wyd. 2, Liber, W-wa 1999.
• 5. Leksykon politologii, pod red. A. Antoszewskiego i R. Herbuta, Atlas 2, Wrocław 2002.
• 6. Leoński Z., Nauka administracji, Warszawa, 2001.
• 7. Lukasiewicz J., Nauka administracji. Wstęp do teorii administracji, Toruń 2000.
• 8. Martyniak Z., Historia myśli organizatorskiej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2002.
• 9. Ochendowski E., Prawo administracyjne, Toruń 2000.
• 10. Rozwój instytucjonalny Poradnik dla samorządów terytorialnych, praca zbiorowa pod red. S. Mazura, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004.
• 11. Studia z zakresu zarządzania publicznego, pod red. J. Hausnera i M. Kukiełki, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2002.
• 12. Szczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1997.