Model systemu rekompensat dla inwestorów giełdowych w Polsce na tle tendencji integracyjnych rynku finansowego w Unii Europejskiej

• Autorzy: Bogna Janik

Warianty tytułu

Model of Polish Investor Compensation Scheme Versus Integration - Tendencies of EU Financial Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W kształtowaniu jednolitego rynku finansowego w Unii Europejskiej ważna jest przejrzystość i bezpieczeństwo usług finansowych. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest harmonizacja regulacji rynku usług finansowych zmierzająca do stworzenia niezbędnych podstaw bezpieczeństwa dla klientów przedsiębiorstw inwestycyjnych oraz wspólnych wymagań dla tych przedsiębiorstw w krajach członkowskich. Równocześnie tworzy się nowa "architektura finansowa", która stanowi dodatkowe wyzwanie o charakterze regulacyjnym dla zjednoczonego rynku finansowego UE. Procesy te oraz specyfika polskiego rynku finansowego kreują dylematy dotyczące kształtu instytucjonalnego polskiej sieci bezpieczeństwa finansowego (safety net) na tle tendencji integracyjnych rynku finansowego w Unii Europejskiej.
System rekompensat dla inwestorów giełdowych jest jednym z ogniw sieci bezpieczeństwa finansowego chroniącym drobnego inwestora przed utratą środków pieniężnych i instrumentów finansowych w przypadku upadłości przedsiębiorstw inwestycyjnych. System ten nie chroni inwestora przed skutkami jego decyzji polegających na inwestycjach w instrumenty finansowe, w wyniku których następuje np. zmniejszenie ich wartości rynkowej, a jedynie przed utratą środków pieniężnych lub instrumentów finansowych zgromadzonych na rachunkach inwestycyjnych, w przypadku gdy przedsiębiorstwo inwestycyjne staje się niewypłacalne. (fragment tekstu)

EN

Creating unified market within UE is connected with so called Lisbon Strategy whose objective is making the union the most competitive economy in the world. One of the models to achieve this target is harmonizing regulations of financial services market and aiming at creating indispensable security base for customer of investment institutions, as well as common requirements for all the investment institutions in member countries (e.g. Investor Compensation Directive (ICD) 1997/9/EC, Second Investment services Directive on Market Structure (ISD2) 2004/39/EC).
In spite of controversies concerning various conceptions of market operation, in majority of developed market economies there are regulations protecting so called small customers against the loss of the means assigned to investment institutions. All those regulations, as well as the character of the Polish financial services market, create problems concerning the shape of the Polish system for protection of customers on the changing financial market.
Investor compensation scheme is a part of stock market protection system protecting small investor against the loss of financial instruments and means during bankrupcy of investment institutions. This scheme does not protect the investor against the results of his wrong financial decisions, however it provides protection against the loss of assets resulting from lack of insolvency.
The model of Polish scheme is manifested in 4 variants. Each of them takes into account mesurable factors influencing the scheme. The variants are applicable either instantly, or in future depending on the development integrated European financial market. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inwestor giełdowy; Rynki finansowe; Świadczenia gwarancyjne

EN

Stock exchange investor; Financial markets; Guarantee services

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
• Rocznik: 2006
• Numer: nr 1133 Inwestycje finansowe i ubezpieczenia - tendencje światowe a polski rynek
• Strony: 139--155

Twórcy

autor

Bogna Janik

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu

Bibliografia

• Berger A.N., Demsetz R.S., Strahan P.E., The Consolidation of the Financial Services Industry: Causes, Consequences, and Implication for the Future, "Journal of Banking and Finance" 1999, vol. 23, no. 2-4.
• Coffee J., Racing Towards the Top?, [w:] The Impact of Cross-listings and Stock Market Competition on International Corporate Governance, Columbia Law School, The Center for Law and Economic Studies, Working Paper No. 205, May 30, 2002.
• Dyrektywa 93/22 z dnia 10 maja 1993 r. w sprawie usług inwestycyjnych w zakresie papierów wartościowych (DzU WE L 141 z 11.06.1993).
• Dyrektywa 94/19 z dnia 30 maja 1994 r. w sprawie gwarancji środków na rachunkach bankowych.
• Dyrektywa 97/9 z dnia 3 marca 1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów giełdowych (DzU WE L 84 z 26.03.1997).
• Druga Dyrektywa 2000/12 z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe.
• Druga Dyrektywa 2004/39 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie usług inwestycyjnych w zakresie papierów wartościowych.
• Pierwsza Dyrektywa Bankowa 77/780 z dnia 12 grudnia 1977 r. w sprawie koordynacji ustaw, rozporządzeń i przepisów administracyjnych związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności przez instytucje kredytowe.
• Janik В., Analiza systemów rekompensat dla inwestorów giełdowych w krajach Unii Europejskiej na tle Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (97/9/EC Investor Compensation Directive), "Nasz Rynek Kapitałowy" 2002 nr 12.
• Janik B., Charakterystyka polskiego systemu rekompensat dla inwestorów giełdowych, "Nasz Rynek Kapitałowy" 2004 nr 7.
• Kirby M., Harmonizacja w europejskich rozliczeniach papierów wartościowych, materiały z konferencji "Innowacje na światowych rynkach finansowych", Warszawa 2003.
• Kremers J.M., Schoenmaker D., Wierts P.J., Financial Supervision in Europe: an Overview, [w:] J.M. Kremers, D. Schoenmaker, P.J. Wierts (red.), Financial Supervision in Europe, Ministry of Finance, The Netherlands 2003.
• Morelli P., Padoan P.C., Rodano L., The Lisbon Strategy to the New Economy. Some Economic and Institutional Aspects, IMF Working Paper, 2003.
• Pawłowicz L., Przesłanki i kierunki trans granicznej integracji nadzoru bankowego w strefie euro, materiały z konferencji międzynarodowej "Pięć lat euro", Warszawa 2004.
• Preliminary Progress Report (Hymalaya Report), Which Supervisory Tools for the UE Securities Market?, an analytical paper by CESR, Paris 2004.
• Szambelańczyk J., Przyszłość polskiego systemu gwarantowania depozytów w warunkach integracji i globalizacji, [w:] W. Baka, E. Kawecka-Włodarczak, M. Iwanicz-Drozdowska, J. Szambelańczyk (red.), Systemy gwarantowania depozytów w Polsce i na świecie, PWE, Warszawa 2005.
• Sobolewski L., Integracja systemów depozytowych i rozliczeniowych jako warunek przeprowadzania transakcji transgranicznych, materiały z konferencji "Warunki dostępu emitentów zagranicznych i międzynarodowych inwestorów do polskiego rynku kapitałowego", www.kdpw.pl/innowacje/2004_2/prezentacje.asp.
• Szczepańska O., Sotomska-Krzysztofik P., Pawliszyn M., Pawlikowski A., Instytucjonalne uwarunkowania stabilności finansowej na przykładzie wybranych krajów, Warszawa 2004.
• Till В., Doskonalenie infrastruktury rynków kapitałowych, materiały z konferencji "Innowacje na światowych rynkach finansowych", KDPW, Warszawa 2003.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (DzU nr 118, poz.754).
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (DzU 2005 nr 183, poz. 1538).
• Zaleska M., Derleta A., Winnicki P., Przesłanki powstania oraz główne założenia zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Zeszyt Naukowy nr 52, Warszawa 2004.