Ochrona konsumenta przez ustawowe limitowanie opłat kredytowych

• Autorzy: Paweł Nowak

Warianty tytułu

Consumer Protection through Statutory Debt Limits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie i ocena obecnie obowiązujących limitów ustawowych, mających na celu ograniczenie odsetkowych i pozaodsetkowych kosztów kredytów konsumenckich na tle ewolucji podejścia do wynagrodzenia od kapitału (lichwy). Zostały poruszone w nim religijne, etyczne, prawne i ekonomiczne argumenty dotyczące lichwy. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w warunkach wysokiego zróżnicowania instytucjonalnego sektora kredytowo-pożyczkowego w Polsce wpływ limitów opłat ma zróżnicowany i wielowymiarowy charakter. Ocenę odziaływania regulacji można formułować w aspekcie wyzysku, nadmiernego zadłużenia, wykluczenia finansowego i ogólnego dobrobytu społecznego. Poczynione wnioski wskazują, iż ustawowe ograniczenia kosztów kredytów konsumenckich wywołują pod wieloma względami negatywne skutki uboczne. Powodują m.in. ograniczenie dostępu najsłabszym konsumentom do kredytów niskokwotowych na krótki okres i rozwój szarej strefy. Dlatego mimo szlachetnych przesłanek ustawodawcy skuteczniejsze w obniżaniu ceny kredytu i poprawie ogólnego dobrobytu jest wspieranie przez państwo podażowej strony rynku przez ograniczanie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej i rozwój konkurencji. Artykuł powstał na podstawie studiów literatury przedmiotu oraz analizy przepisów prawnych, regulujących maksymalny poziom odsetkowych i pozaodsetkowych kosztów kredytów konsumenckich. (abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the article is presenting the assessment of currently applicable statutory limits, aimed at limiting the interest and non-interest costs of consumer loans against the background of the evolution of the approach to remuneration from capital (usury). Religious, ethical, legal and economic arguments about usury were raised. The analysis shows that in the conditions of high institutional differentiation of the credit-loan sector in Poland, the impact of fees limits is diverse and multidimensional. Evaluation of the impact of regulation can be formulated in the aspect of exploitation, excessive debt, financial exclusion and general social well-being. The conclusions indicate that the statutory limitations of consumer credit costs have negative side effects in many respects. They cause, among others, the limiting of access to short-term low-value loans for the weakest consumers and the development of the gray market. Therefore, despite the noble premises of the legislator, it is more effective to reduce the price of credit and improve the general well-being by supporting the supply side of the market by limiting the risk of running a business and developing competition. The article was based on the study of the subject literature and the analysis of legal provisions regarding the maximum interest and non-interest costs of consumer loans. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo; Konsument; Kredyt konsumencki; Lichwa; Ochrona konsumenta; Regulacje prawne

EN

Security; Consumer; Consumer loan; Usury; Consumer protection; Legal regulations

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2019
• Tom: 15
• Numer: nr 1 Rola przedsiębiorczości w edukacji i rozwoju społeczno-gospodarczym układów lokalnych = The Role of Entrepreneurship in Education and Socio-economic Development of Local Systems
• Strony: 230--241

Twórcy

autor

Paweł Nowak

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Polska

Bibliografia

• Alqahtani, F., Mayes, D.G., (2018, 30 października). The Impact of the Global Financial Crisis on Islamic Banking. Pozyskano z: https://www.researchgate.net/publication/298355699_The_Impact_of_the_Global_Financial_Crisis_on_Islamic_Banking
• Arystoteles, (1953). Polityka. Wrocław: Ossolineum.
• Bączyk, M. (2007). Komentarz do art. 110 ustawy - Prawo bankowe. W: E. Fojcik-Mastalska (red.), Prawo bankowe. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.
• Bień, A., Bień, W. (2009). Kalkulacja ceny pieniądza. Warszawa: Difin.
• Czech, T. (2018). Kredyt konsumencki. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Dobosiewicz, Z. (2007). Kredyty i gwarancje bankowe. Warszawa: PWE.
• Galbraith, J.K. (1991). Ekonomia w perspektywie (krytyka historyczna). Warszawa: PWN.
• Golec, M.M. (2016). Instytucje i usługi bankowe. Poznań: Wydawnictwo Szkoły Bankowej w Poznaniu.
• Gostomski, E. (2018, 10 października). Kultura bez lichwy. Pozyskano z: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Kultura-bez-lichwy-2053998.html.
• InfoDług: Indeks Zaległych Płatności Polaków - sierpień 2018. (2018, 15 października). Pozyskano z: https://media.bik.pl/publikacje/read/400554/infodlug-indeks-zaleglych-platnosci-polakow-sierpien-2018
• Kisiel, M. (2018, 25 października). "Antylichwa 2.0" ma już 2 lata, a prawo wciąż dziurawe. Pozyskano z: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Antylichwa-2-0-ma-juz-dwa-lata-a-prawo-wciaz-dziurawe-7576474.html
• Korzeb, Z. (2017). Lichwa - fikcja czy rzeczywistość. Bezpieczny Bank, 2(67), 127-142.
• Krajewski, A. (2018, 10 października). Jak ominąć Boga, czyli lichwa, pożyczki i banki według wielkich religii. Pozyskano z: http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/766685,jak-ominac-boga-czyli-lichwa-pozyczki-i-banki-wedlug-wielkich-religii.html
• Kultura bez lichwy. (2018, 30 października). Pozyskano z: https://finanse.wp.pl/kultura-bez-lichwy-6114524961806465a
• Lewicka-Strzałecka, A. (2010). Etyczne aspekty instytucji kredytu. Annales. Etyka w życiu gospodarczym, 13(1), 213-221.
• Nowak, P. (2017). Bezpieczeństwo konsumenta w transakcjach kredytowych. Przedsiębiorczość - Edukacja, 13, 275-288.
• Opolski, K., Gemzik-Salwach, A. (2016). Perspektywy finansowe i wiarygodność kredytowa gospodarstw domowych w kontekście programu "Rodzina 500+" (Propozycja metody kalkulacji finansowej na przykładzie województwa podkarpackiego). Bezpieczny Bank, 2(63), 90-118.
• Osajda, K. (2018). Art. 36a - Ustawa o kredycie konsumenckim. W: K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Warszawa: C.H. BECK.
• Ratajczak, M. (2012). Finansyzacja gospodarki. Ekonomista, 3, 281-301.
• Rogoń, D. (2005). Komentarz do art. 110 ustawy - Prawo bankowe. W: F. Zoll (red.), Prawo bankowe. Komentarz. Tom I i II, Katowice: Zakamycze.
• Stanisławska, M. (2018). Art. 36a - Ustawa o kredycie konsumenckim. W: M. Stanisławska (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz. Warszawa: C.H. BECK.
• Szpringer, W. (2010). Regulacja konkurencji a konkurencja regulacyjna. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
• Szpringer, W. (2009). Społeczna odpowiedzialność banków. Między ochroną konsumenta a ochroną socjalną. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Szpringer, W. (2014). Instytucje nadzoru w sektorze finansowym. Kierunki rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
• Thurow, L., Heilbroner, R.L. (2006). Ekonomia od podstaw, Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Wałęga, G. (2013). Kredytowanie gospodarstw domowych. Warszawa: PWE.
• Wiśniewski, T. (2018). Komentarz do art. 359 Kodeksu cywilnego. W: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Wyższe kwoty pożyczek, ale mniej klientów, czyli aktualna sytuacja na rynku chwilówek. (2018, 30 października). Pozyskano z: https://pozyczasz.pl/aktualnosci/wyzsze-kwoty-pozyczek-ale-mniej-klientow-czyli-aktualna-sytuacja-na-rynku-chwilowek

Identyfikatory

DOI

10.24917/20833296.151.17