Kontrpubliczności polskiego konstytucjonalizmu na przykładzie praw kobiet

• Autorzy: Karolina Kocemba

Warianty tytułu

Counterpublics of Polish Constitutionalism Illustrated with the Example of Women's Rights

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł porusza kwestię miejsca i obecności kobiet w sferze publicznej, a także wpływania na nie przez instytucję, jaką jest Trybunał Konstytucyjny. Za pomocą analizy dyskursu autorka badała orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, a także dyskurs medialny, które ukazują dominujące tendencje dotyczące praw kobiet w polskim konstytucjonalizmie. Autorka, używając kategorii kontrpubliczności, przybliża także ruchy emancypacyjne istotne ze względu na prawa kobiet i ich obecność w sferze publicznej. Przygląda się także mitom dotyczącym Trybunału Konstytucyjnego. W polskim konstytucjonalizmie dostrzega pole do zaistnienia procesów emancypacyjnych.(abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the issue of the place and presence of women in the public sphere, and tries to answer the question of how these matters are impacted by the institution of the Constitutional Tribunal. Applying the method of discourse analysis, I have examined the Polish Constitutional Tribunal's decisions and looked into the media discussion, with both revealing dominant trends regarding women's rights in Polish constitutionalism. Using the category of counterpublics, I also cover emancipation movements important on account of women's rights and their presence in the public domain. I also address the common myths concerning the Constitutional Tribunal. There are also mentions of room for the materialisation of emancipation processes in Polish constitutionalism.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Prawa kobiet; Feminizm

EN

Law; Women's rights; Feminism

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2019
• Numer: T. 11, Nr 1
• Strony: 17--18

Twórcy

autor

Karolina Kocemba

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Bator A., Kaczmarek P., Kim ma być wychowanek akademii prawniczej? O perspektywach budowania edukacji prawniczej wokół konstytucji, "Krytyka Prawa" 2018, 10(2).
• Czarnota A., Kryzys nauki prawa a edukacja prawnicza. O niekonieczności produkowania "użytecznych idiotów", "Prawo i Więź" 2013, 2(4).
• Czarnota A., Paździora M., Stambulski M., Konstytucjonalizm a sfera publiczna, 2019, niepubl. Dostęp do artykułu za zgodą autorów.
• Desperak I., Antykoncepcja, aborcja i... eutanazja. O upolitycznieniu praw reprodukcyjnych w Polsce, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica" 2003, 30.
• Dębska H., Płeć i władza. Kobiety w Trybunale Konstytucyjnym, Białystok 2014.
• Dębska H., Władza, symbol, prawo. Społeczne tworzenie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2015.
• Dębska H., Warczok T., The Social Construction of Femininity in the Discourse of the Polish Constitutional Court, [w:] R. Mańko, C. Cercel, A. Sulikowski (red.), Law and Critique in Central Europe. Questioning the Past, Resisting the Present, Oxford 2016.
• Foucault M., Archeologia wiedzy, Warszawa 1977.
• Fraser N., Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Actually Existing
• Democracy, "Social Text" 1990, 25/26.
• Fuszara M., Walka Polek o prawa wyborcze, [w:] Pawlik W., Zakrzewska-Manterys E. (red.), O Społeczeństwie, Moralności i Nauce. Miscellanea, Warszawa 2008.
• Jabłońska B., Krytyczna analiza dyskursu: refleksje teoretyczno-metodologiczne, "QSR - Edycja Polska. Przegląd Socjologii Jakościowej" 2006, 2(1).
• Kluge A., Negt O., Public Sphere and Experience. Toward an Analysis of the Bourgeois and Proletarian Public Sphere, London-New York 2016.
• Korycka-Zirk M., Konstytucyjność prawa jako podstawa demokratycznej kultury prawnej, "Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna" 2013, 2(2).
• Królikowski J., Uzasadnienia orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, [w:] I. Rzucidło-Grochowska, M. Grochowski (red.), Uzasadnienia decyzji stosowania prawa, Warszawa 2015.
• Krygier M., Tempering power, [w:] Adams M., Ballin E.H., Meuwese A. (red.), Bridging idealism and realism in constitutionalism and Rule of Law, Cambridge 2016.
• Majewska E., Kontrpubliczności ludowe i feministyczne. Wczesna "Solidarność" i czarne protesty, Warszawa 2018.
• Petrażycki L., O prawa dla kobiet, Lwów 1919.
• Petry-Mroczkowska J., Feminizm - antyfeminizm. Kobieta w Kościele, Kraków 2012.
• Piotrowski R., Zakaz przerywania ciąży. Orzeczenie z dnia 28 maja 1997 r., K 26/96, [w:] Garlicki L., Derlatka M., Wiącek M. (red.), Na straży państwa prawa. Trzydzieści lat orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2016.
• Spieß C., Lingwistyczna analiza dyskursu jako analiza wielopoziomowa: przyczynek do problematyki wielowymiarowego opisu dyskursów z perspektywy praktyczno-naukowej, "Tekst i Dyskurs = Text und Diskurs" 2010, 3.
• Spivak G., Czy podporządkowani inni mogą przemówić?, Warszawa 2010.
• Synowiec A., W stronę analizy tekstu, wprowadzenie do teorii dyskursu, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Organizacja i Zarządzanie" 2013, s. 383-396.
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2005.
• Van Dijk T., Kontekstualizacja w dyskursie parlamentarnym, [w:] A. Duszak, F. Fairclough (red.), Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, Kraków 2008.
• Warner M., Publics and Counterpublics, New York 2005
• Wollenstonecraft M., Wołanie o prawa kobiety, Warszawa 2011.
• Celej P., Apb Hoser: "Trzeba zmienić konstytucję tak, aby bardziej odzwierciedlała chrześcijańskie wartości", https://natemat.pl/167719,apb-hoser-trzeba-zmienic-konstytucje-tak-ab y-bardziej-odzwierciedlala-chrzescijanskie-wartosci
• Chrzczonowicz M., Biskup szantażuje PiS aborcją: "bo nie będzie błogosławieństwa Bożego. I ta władza upadnie", https://oko.press/biskup-szantazuje-pis-aborcja-bo-nie-bedzieblogoslawienstwa-bozego-i-ta-wladza-upadnie/?fb_comment_id=1980345055352 974_1980365935350886
• Episkopat, Prezydium Episkopatu: Jan Paweł II jednoznacznie bronił życia i był za klauzulą sumienia, https://episkopat.pl/prezydium-episkopatu-jan-pawel-ii-jednoznaczniebronil-zycia-i-byl-za-klauzula-sumienia/
• European Institute for Gender Equality, Gender Equality Index 2017: Measuring gender equality in the European Union 2005-2015 - Report, https://eige.europa.eu/rdc/eige-publications/gender-equality-index-2017-measuring-gender-equality-european-union-2005-2015-report Gorczyca A., Legalna aborcja? Nie na Podkarpaciu, http://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/1,34962,20050830,legalna-aborcja-nie-na-podkarpaciu.html
• Jackowski J.M., Zrównanie wieku emerytalnego, http://niedziela.pl/artykul/92470/nd/ Zrownanie-wieku-emerytalnego
• Kalisz P., W kościołach nagonka biskupów na Polki. "Manifestacja cywilizacji śmierci, nie znają granic bezczelności", https://natemat.pl/191419,na-ulicach-czarny-protest-a-w-kosciolachkrzycza-o-czarnych-mszach-i-bezczelnosci-kobiet-episkopat-oburzony-strajkiem
• Konferencja Episkopatu Polski, Rzecznik Episkopatu: apel do parlamentarzystów o ochronę życia dzieci przed urodzeniem, https://episkopat.pl/rzecznik-episkopatu-apel-doparlamentarzystow-o-ochrone-zycia-dzieci-przed-urodzeniem/
• NTO, Episkopat: Nie można poprzestać na obecnym kompromisie ws. aborcji, https://nto.pl/ episkopat-nie-mozna-poprzestac-na-obecnym-kompromisie-ws-aborcji/ar/9822240
• Ogórek P., Za nami ingres nowego metropolity - Marka Jędraszewskiego, https://polskatimes. pl/kim-jest-nowy-metropolita-krakowski-abp-marek-jedraszewski-cytaty/ga/11555283/ zd/21848113?url_powrotu=https%3A%2F%2Fpolskatimes.pl%2Fza-nami-ingresnowego-metropolity-marka-jedraszewskiego%2Far%2F11737302%3Fnajstarsze
• Ordo Iuris, Opinia dotycząca projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, https://ordoiuris.pl/ rodzina-i-malzenstwo/opinia-dotyczaca-projektu-ustawy-o-zmianie-ustawy-oplanowaniu-rodziny
• Ordo Iuris, Równa ochrona prawna dla każdego dziecka zarówno przed, jak i po urodzeniu, https://www.ordoiuris.pl/sites/default/files/pliki/OI%20broszura%20Stop%20aborcji_final_rozkladowki.pdf
• PCh24.pl, Posłowie żądają, aby Trybunał zajął się aborcją eugeniczną. Co zrobi Julia Przyłębska, https://www.pch24.pl/poslowie-zadaja--aby-trybunal-zajal-sie-aborcja-eugeniczna- -co-zrobi-julia-przylebska-,64385,i.html
• Dzięga A., ks. abp, Naród, który zabija dzieci, jest bez przyszłości. Słyszycie to, politycy polscy?, http://www.radiomaryja.pl/informacje/tylko-u-nas-ks-abp-a-dziega-narod-ktoryzabija-dzieci-jest-bez-przyszlosci-slyszycie-to-politycy-polscy/
• Safjan M., Skutki prawne orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, http://trybunal.gov.pl/informacja-publiczna-media/archiwum/wystapienia-bylych-prezesow-tk/marek-safjan-2/
• Sikora K., Biskupi narzekają na państwo. Katolicy nie mogą w pełni wykorzystywać klauzuli sumienia, https://natemat.pl/119729,biskupi-narzekaja-na-panstwo-katolicy-nie-mogaw-pelni-wykorzystywac-klauzuli-sumienia
• Stelmasiak A., Siostry modlą się za Trybunał Konstytucyjny ws. aborcji, http://www.niedziela. pl/artykul/39714/Siostry-modla-sie-za-Trybunal
• Szczerbiak A., Lekarze sumienia, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1700152,1,nie-wszyscy-ginekolodzy-chca-wypisywac-srodki-antykoncepcyjne. read
• Tok FM, Episkopat oburzony strajkiem kobiet. Abp Jędraszewski o "czarnej Ewangelii", abp Hoser o "niemym krzyku", http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103085,20785020,episkopat- -oburzony-strajkiem-kobiet-abp-jedraszewski-o-czarnej.html
• Trybunał Konstytucyjny, Informacja publiczna, 1) http://trybunal.gov.pl/informacja- -publiczna-media/archiwum/czlonkowie-tk-w-latach-1985-1997/ 2) http://trybunal. gov.pl/informacja-publiczna-media/archiwum/sedziowie-tk-w-stanie-spoczynku/,
• 3) http://trybunal.gov.pl/o-trybunale/sedziowie-trybunalu/
• Woźnicki Ł., Biskupi w "czarny piątek": "Pasterze Kościoła i narodu muszą wołać: nie zabijaj!", http://wyborcza.pl/7,75398,23183366,biskupi-na-czarny-piatek-pasterze-kosciolai-narodu-musza.html
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r., sygn. akt. K 26/96.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2010 r., sygn. akt K 63/07.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r., sygn. akt. K 12/14.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 stycznia 2004 r., sygn. akt. K 14/03.

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.275