Usługi ekosystemów w rozwoju zrównoważonym gmin regionu wysokozurbanizowanego

• Autorzy: Agnieszka Anna Lorek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Za główny cel niniejszej monografii uznano zatem określenie poziomu implementacji podejścia opartego na koncepcji usług świadczonych przez ekosystemy w zrównoważonym rozwoju gmin regionu zurbanizowanego. Przyjęto również, że za wykorzystaniem usług ekosystemowych w lokalnej polityce zrównoważonego rozwoju przemawiają związane z nimi korzyści ekonomiczno-społeczne. W poszczególnych etapach analizy podjętego problemu starano się odpowiedzieć na następujące pytania badawcze: 1. W jaki sposób definiuje się pojęcie usług ekosystemów w literaturze przedmiotu? 2. Jakie są główne korzyści związane z usługami ekosystemowymi dla terenów zurbanizowanych? 3. Czy w polityce miejskiej dostrzegany jest problem zachowania usług ekosystemowych? 4. W jaki sposób miasta reagują na nowe wyzwania związane z zachowaniem istotnych usług ekosystemowych? 5. Jaki jest poziom wdrażania zrównoważonego rozwoju w gminach województwa śląskiego, będącego przykładem regionu wysoko zurbanizowanego? 6. Czy gminy jako podmiot kreujący lokalną politykę oraz mający wpływ na gospodarkę lokalną dostrzegają problem utrzymania usług ekosystemowych i korzyści związane z wykorzystaniem tej koncepcji? 7. Jakie wartości dotyczące usług ekosystemowych są rozpoznawane przez mieszkańców? (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Ekosystem; Rozwój zrównoważony; Gmina; Rozwój regionalny; Urbanizacja

EN

Ecosystem; Sustainable development; District; Regional development; Urbanisation

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Strony: 219

Twórcy

autor

Agnieszka Anna Lorek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Alavipanah S., Wegmann M., Qureshi S., Weng Q., Koellner T. (2015): The Role of Vegetation in Mitigating Urban Land Surface Temperatures: A Case Study of Munich, Germany during the Warm Season. "Sustainability", Vol. 7, s. 4689-4706.
• Alberti M. (2005): The Ejfects of Urban Patterns on Ecosystem Function. "International Regional Science Review", Vol. 28, s. 168-192.
• Allex B., Arnberger A., Eder R., Hutter H.P., Wallner P. (2017): Human Health Related Ejfects of Different Landscapes in the Wienerwald Biosphere Reserve. International Conference on Landscape and Human Health: Forests, Parks and Green Care, May 17-19, Diplomatic Academy of Vienna, Austria, s. 42.
• Andersson E., Tengo M., McPhearson T., Kremer P. (2015): Cultural Ecosystem Services as a Gatewayfor Improving Urban Sustainability. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 165-168.
• Appleton A.F. (2002): How New York City Used an Ecosystem Services Strategy Carried out Through an Urban-Rural Partnership to Preserve the Pristine Quality of Jts Drinking Water and Save Billions of Dollars. A Paper for Forest Trends, Tokyo, https://www.issuelab.org/resource/how-new-york-city-used-an-ecosystem-services-strategy-carried-out-through-an-urban-rural-partnership-to-preserve-the-pristine-quality-of-its-drinking-water-and-save-billions-of-dollars.html (data dostępu: 6.01.2019).
• Bank Danych Lokalnych (2018). Główny Urząd Statystyczny, https://bdl.stat.gov.pl/ BDL/start (data dostępu: 7.09.2018).
• Balmford A., Bond W. (2005): Trends in the State of Nature and their Implications for Humań Well-being. "Ecology Letters", Vol. 8, s. 1218-1234.
• Bartczak A., Lindhjem H., Navrud S., Zandersen M., Żylicz T. (2008): Yaluing Forest Recreation on the National Level in a Transition Economy: The Case of Poland. "Forest Policy and Economics", Vol. 7-8(10), s. 467-472.
• Barthel S., Folke C., Colding J. (2010): Social-ecological Memory in Urban Gardens -Retaining the Capacity for Management of Ecosystem Services. "Global Environmental Change", Vol. 20, s. 255-265.
• Baumgärtner S. (2007): The lnsurance Yalue of Biodiversity in the Provision of Ecosystem Services. "Natural Resource Modeling", Vol. 20, s. 87-127.
• Baumgärtner S., Strunz S. (2014): The Economic lnsurance Yalue of Ecosystem Resili-ence. "Ecological Economics", Vol. 101, s. 21-32.
• Becla A., Czaja S., Zielińska A. (2013): Pozaekonomiczne użytki środowiska przyrodniczego a usługi ekosystemów w świetle współczesnego rachunku ekonomicznego. "Ekonomia i Środowisko", nr 2(45), s. 10-22.
• Beichler S.A., Bastian O., Haase D., Heiland S., Kabisch N., Muller F. (2017): Does the Ecosystem Service Concept Reach its Limits in Urban Environments? "LANDSCAPE ONLINE", Vol. 51, s. 1-21.
• Bernatzky A. (1983): The Effects ofTrees on Urban Climate [w:] Trees in the 21st Century: Based on the First International Arboricultural Conference. A.B. Academic Publishers, Berkhamster, s. 59-76.
• Bertram C., Rehdanz K. (2015a): Preferences for Cultural Urban Ecosystem Services: Comparing Attitudes, Perception, and Use. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 187-199.
• Bertram C., Rehdanz K. (2015b): The Role of Urban Green Space for Humań Wellbeing. "Ecological Economics", Vol. 120, s. 139-152.
• Bezak P., Lyytimäki J. (2011): Complexity of Urban Ecosystem Services in the Context of Global Change. "Ekologia Bratislava", Vol. 30(1), s. 22-35.
• Bixler R.D., Floyd M.F. (1997): Nature is Scary, Disgusting, and Uncomfortable. "Environment and Behavior", Vol. 29, s. 443-467.
• Błaszczyk M. (2015): Społeczne znaczenie i preferencje wobec zieleni. "Przegląd Komunalny", nr 6, s. 44-48.
• Bolund P., Hunhammar S. (1999): Ecosystem Services in Urban Areas. "Ecological Economics", Vol. 29, s. 293-301.
• Borys T. (2002): Ocena realizacji dokumentów z konferencji z Rio. Administracja samorządowa [w:] Raport KOMPAS Rio + 10, czyli społeczna ocena realizacji przez Polskę dokumentów przyjętych na konferencji ONZ "Środowisko i Rozwój" w czerwcu 1992 w Rio de Janeiro. Wyd. Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa.
• Borys T. (2013): Nowe kierunki ekonomii środowiska i zasobów naturalnych w aspekcie nowej pespektywy finansowej Unii Europejskiej. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(44), s. 8-28.
• Botzat A., Fischer L.K., Kowarik I. (2016): Unexploited Opportunities in Understanding Liveable and Biodiverse Cities. A Review on Urban Biodiversity Perception and Paluation. "Global Environmental Change", Vol. 39, s. 220-233.
• Bowen H.R. (1943): The Interpretation of Voting in the Allocation of Economic Resources. "Quarterly Journal of Economics", Vol. 58, s. 27-48.
• Bowen K., Lynch Y. (2017): The Public Health Benefits of Green Infrastructure: The Potential of Economic Framing for Enhanced Decision-making. International Conference on Landscape and Human Health: Forests, Parks and Green Care, May 17-19, Diplomatic Academy of Vienna, Austria, s. 47.
• Boyd J., Banzhaf S. (2007): What are Ecosystem Services? The Needfor Standardized Environmental Accounting Units. "Ecological Economics", Vol. 63(2-3), s. 616-626.
• Braat L.C. (2014): Ecosystem Services: The Ecology andEconomics of Current Debates. "Ekonomia i Środowisko", nr 51, s. 20-35.
• Brink ten P., Mazza L., Badura T., Kettunen M., Withana S. (2012): Nature and its Role in the Transition to a Green Economy. United Nations Environment Programme.
• Buchel S., Frantzeskaki N. (2015): Citizens' Voice: A Case Study about Perceived Ecosystem Semces by Urban Park Users in Rotterdam, The Netherlands. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 169-177.
• Buszko-Briggs M., Giergiczny M., Zięzio J., Żylicz T. (2004): Wartość ekonomiczna Puszczy Białowieskiej. WWF-Polska, Warszawa.
• Cadenasso M.L., Pickett S.T.A. (2013): Three Tides: The Development and State of the Art of Urban Ecological Science [w:] S.T.A. Pickett, M.L. Cadenasso, B. McGrath (eds.): Resilience in Ecology and Urban Design: Linking Theory and Practice for Sustainable Cities. Springer, New York, s. 29-46.
• Carter R.W., Ross H. (2016): Wildlife, Habitat and the City. "Australasian Journal ol Environmental Management", Vol. 23, No. 3, s. 223-226.
• Celiński F., Wika S., Parusel B., red. (1997): Czerwona Lista Zbiorowisk Roślinnych Górnego Śląska [w:] J.B. Parusel (red.): Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Raporty' i opinie. Tom 2, Katowice, s. 39-68.
• Chan L. (2015): Measuring Biodiversity in Cities: The SingaporeIndex on Cities'Biodiversity. National Biodiversity Centre. National Parks Board, Singapore.
• Chan L., Hillel O., Elmqvist T., Werner P., Holman N., Mader A., Calcaterra E. (2014): User's Manuał on the Singapore Index on Cities' Biodiversity (also known as the City Biodiversity Index). National Parks Board, Singapore, dostępny na: https:// www.nparks.gov.sg/~/media/nparks-real-content/biodiversity/singapore-index/users -manual-on-the-singapore-index-on-cities-biodiversity.pdf (data dostępu: 31.08.2018).
• Chaparro L., Terradas J. (2009): Ecological Services of Urban Forest in Barcelona. Institut Municipal de Parcs i Jardins Ajuntament de Barcelona, Area de Medi Ambient, Barcelona.
• Chapin III F.S., Power M.E., Pickett S.T.A., Freitag A., Reynolds J.A., Jackson R.B., Lodge D.M., Duke C., Collins S.L., Power A.G., Bartuska A. (2011): Earth Stewardship: Science for Action to Sustain the Humanearth System. "Ecosphere", Vol. 2(8), s. 1-20.
• Chapin III F.S., Zavalet E.S., Evine V.T., Naylor R.L., Vitousek P.M., Reynold H.L., Hoope D.U., Lavore S., Sala O.E., Hobbie S.E., Mack M.C., D'iaz S. (2000): Consequences of Changing Diversity. "Nature", Vol. 405, s. 234-242.
• Chee Y.E. (2004): An Ecological Perspective on the Valuation of Ecosystem Services, "Biological Conservation", No. 120, s. 549-565.
• Childers D.L., Cadenasso M.L., Grove J.M., Marshall V., McGrath B., Pickett S.T.A. (2015): An Ecology for Cities: A Transformational Nexus of Design and Ecology to Advance Climate Change Resilience and Urban Sustainability. "Sustainability", Vol. 7, s. 3774-3791.
• Childers D.L., Pickett S.T.A., Grove J.M., Ogden L., Whitmer A. (2014): Advancing Urban Sustainability Theory and Action: Challenges and Opportunities. "Landscape and Urban Planning", Vol. 125, s. 320-328.
• Ciriacy-Wantrup S.V. (1947): Capital Returns from Soil-Conservation Practices. "Journal of Farm Economics", Vol. 29, s. 1181-1196.
• Colding J. (2013): Local Assessment of Stockholm: Revisiting the Stockholm Urban Assessment [w:] Th. Elmqvist, M. Fragkia, J. Goodness, B. Guneralp, P.J. Marcotullio, R.I. McDonald, S. Parnell, M. Schewenius, M. Sendstad, K.C. Seto, C. Wilkinson (eds.), Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities: A Global Assessment. Springer Open, s. 313-335.
• Colding J., Barthel S. (2013): The Potential of 'Urban Green Commons' in the Resilience Building of Cities. "Ecological Economics", Vol. 86, s. 156-166.
• Colding J., Lundberg J., Folke C. (2006): Incorporating Green-area User Groups in Urban Ecosystem Management. "Ambio", Vol. 35, s. 237-244.
• Coley R.L., Sullivan W.C., Kuo F.E. (1997): Where does Community Grow?. "Environment and Behavior", Vol. 29(4), s. 468-494.
• Collins J.P., Kinzig A., Grimm N.B. (2000): A New Urban Ecology. "American Scientist", Vol. 88(5), s. 416-425.
• Costanza R. (2008): Ecosystem Services: Mul tipie Classification Systems are Needed. "Biological Conservation", No. 141, s. 350-351.
• Costanza R., d'Arge R., Groot R. de, Farber S., Grasso M., Hannon B., Limburg K., Naeem S., O'Neill R.V., Paruelo J., Raskin R.G., Sutton P., Belt M. van den (1997); The Kalue of the World's Ecosystem Seryices and Natural CapitaL "Nature" Vol. 387, s. 253-260.
• Costanza R., Groot R. de, Sutton P., Ploeg S. van der, Anderson S.J., Kubiszewski I., Farber S., Turner R.K. (2014): Changes in the Global Value of Ecosystem Serviees. "Global Environmental Change", No. 26, s. 152-158.
• Costanza R., Perez-Maqueo O., Martinez M.L., Sutton P., Anderson S.J., Mulder K. (2008): The Value of Coastal Wetlandsfor Hurricane Protection. "Ambio", Vol. 37, Issue 4, s. 241-248.
• Czaja S., Fiedor B. (2010): Ekonomia środowiska i ekologiczna jako filary ekonomii zrównoważonego rozwoju [w:] B. Poskrobko (red.): Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Materiały do studiowania. Wyd. WSE w Białymstoku, Białystok.
• Czajkowski M., Ščasný M. (2010): Study on Benefit Transfer in an lnternational Setting. How to lmprove Welfare Estimates in the Case of the Countries ' Income Heterogeneity?. "Ecological Economics", Vol. 69(12), s. 2409-2416.
• Czembrowski P., Kronenberg J. (2016): Hedonic Pricing and Ecosystem Services: Considering Different Urban Green Space Types and Sizes. "Landscape and Urban Planning", Vol. 146, s. 11-19.
• D'Amato G. (2000): Urban Air Pollution and Plant-Derived Respiratory Allergy. "Clinical and Experimental Allergy", Vol. 30, s. 628-636.
• Davis R.K. (1963a): Recreation Planning as an Economic Problem. "Natural Resources Journal", Vol. 3, s. 239-249.
• Davis R.K. (1963b): The Talue of Outdoor Recreation: An Economic Study of the Maine Woods. Dissertation, Harvard University.
• Degórski M., Solon J. (2014): Ecosystem Services as a Factor Strengthening Regional Development Trajectory. "Ekonomia i Środowisko", nr 51, s. 48-57.
• Dendoncker N., Keune H., Jacobs S., Gómez-Baggethun E. (2013): Inclusive Ecosystem Services Yaluation [w:] S. Jacobs, N. Dendoncker, H. Keune (eds.): Ecosystem Services. Elsevier, Boston, s. 3-12.
• Dennis M., James P. (2015): User Participation in Urban Green Commons: Exploring the Links Between Access, Yoluntarism, Biodiwersity and Wellbeing. "Urban Forestry & Urban Greening", Vol. 15, s. 22-31.
• DeStefano S., Deblinger R.D. (2005): Wildlife as Yaluable Natural Resources Ys Intol-erable Pests: A Suburban Wildlife Management Mode. "Urban Ecosystems", Vol. 8, s. 131-137.
• Diaz de Villegas C., Rodriguez K. (2017): Medley: Food Desert Project. Florida Interna-tional University Department of Biological Sciences, https://www.google.com/ search?q=Medley+Food+Desert+Project&ie=utf-8&oe=utf-8&client=firefox-b (data dostępu: 29.08.2018).
• D'lppoliti D., Michelozzi P., Marino C., de'Donato F., Menne B., Katsouyanni K., Kirchmayer U., Analitis A., Medina-Ramón M., Paldy A., Atkinson R., Kovats S., Bisanti L., Schneider A., Lefranc A., Iftiguez C., Perucci C.A. (2010): The Impact of Heat Waves on Mortality in 9 European Cities: Results from the Euroheat Project. "Environ Health", Vol. 16, s. 9-37.
• Doick K., Hutchings T. (2013): Air Temperaturę Regulation by Urban Trees and Green Infrastructure. The Forestry Commission, www.forestry.gov.uk/forestiesearch, s. 1-10.
• Drobniak A. (2016): Ekonomiczne koncepcje rozwoju w kontekście rewitalizacji miast - studia przypadków. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 432, s. 27-41.
• Drobniak A., Plac K., Janiszek M. (2016): Zielona gospodarka i zielona infrastruktura jako mechanizmy wzmacniania gospodarczo-środowiskowego wymiaru prężności miejskiej. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 443, s. 57-67.
• Dubel A. (2017): Porównanie wyceny walorów środowiska ekosystemu Błoń Krakowskich za pomocą kilku wybranych metod wyceny. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 478, s. 122-131.
• Duckworth F.S., Sandberg J.S. (1954): The Ejfect of Cities upon Horizontal and Vertical Temperaturę Gradients. "Bulletin of American Meteorological Society", Vol. 35, s. 198-207.
• Dziedzinowa Baza Wiedzy. Atlas Regionów (2018). Główny Urząd Statystyczny, http:// swaid.stat.gov.pl/SitePagesDBW/AtlasRegionow.aspx (data dostępu: 14.10.2018).
• Ecosystems and Human Wellbeing: A Framework for Assessment (2003). Millennium Ecosystem Assessment, Island Press, Washington.
• Ecosystems and Human Well-Being: Synthesis (2005). Millennium Ecosystem Assessment, Island Press, Washington.
• Egler F.E. (1964): Pesticides in Our Ecosystem. "American Scientist", Vol. 52, s. 110-137.
• Egler F.E. (1970): The Way of Science: A Philosophy for the Layman. Hafner, New York.
• Ehrlich P.R., Ehrlich A.H. (1981): Extinction: The Causes and Consequences of the Disappearance of Species. Random House, New York.
• Ekonomia ekosystemów i bioróżnorodności (2008). Raport wstępny, Wspólnoty Europejskie.
• Elmqvist T. (2015): Poice in the Discussion: What is the Insurance Palne of Urban Ecosystems and their Services? https://www.thenatureofcities.com/2015/09/29/what-is-the-insurance-value-of-urban-ecosystems-and-their-services/ (data dostępu: 5.04.2018).
• Elmqvist T., Setälä H., Handel S.N., Ploeg S. van der, Aronson J., Blignaut J.N., Gómez-Baggethun E., Nowak D.J., Kronenberg J., Groot R. de (2015): Benefits of Restoring Ecosystem Services in Urban Areas. "Current Opinion in Environmental Sustainability", Vol. 14, s. 101-108.
• Ernstson H., Barthel S., Andersson E., Borgstróm S.T. (2010): Scale-crossing Brokers and Network Governance of Urban Ecosystem Services: The Case of Stockholm. "Ecology and Society", Vol. 15(4), art. 28, http://www.ecologyandsociety. org/voll5/iss4/art28/ (data dostępu: 5.08.2018).
• Ernstson H., Sörlin S., Elmqvist T. (2008): Social Movements and Ecosystem Services -The Role of Social Network Structure in Protecting and Managing Urban Green Areas in Stockholm. "Ecology and Society", Vol. 13, art. 39.
• Europejska Agencja Środowiska (2015): Środowisko Europy 2015 - Stan i prognozy: Synteza. Kopenhaga.
• Famielec J. (2014): Benefits from Ecosystem Services versus Measures of Socioeconomic Development. "Ekonomia i Środowisko", nr 51, s. 58-67.
• Farber S., Costanza R., Childers D.L. Erickson J., Gross K., Grove ML, Hopkinson C S.. Kahn J., Pincetl S., Troy A., Warren P., Wilson M. (2006): Linking Ecology and Economics for Ecosystem Management. "Bioscience", Vol. 56, No. 2, s. 121-133.
• Fiedor B., Czaja S., Graczyk A. (2002): Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Figueroa E., Pasten R. (2015): The Economic Value of Forests in Supplying Local Cli-mate Regulation. "Australian Journal of Agricultural and Resource Economics", Vol. 59, s. 446-457.
• Fisher B., Bateman I., Turner R.K. (2011): Valuing Ecosystem Services: Benefds, Yalues, Space and Hme. The United Nations Environment Programme, January.
• Fisher B., Turner R.K. (2008): Ecosystem Services: Classification for Valuation. "Biological Conservation", Vol. 141, s. 1167-1169.
• Flores A., Pickett S.T.A., Zipperer W.C., Pouyat R.V., Pirani R. (1998): Adopting a Modern Ecological View of the Metropolitan Landscape: The Case of a Green Space System for the New York City Region. "Landscape and Urban Planning", Vol. 39, s. 295-308.
• Folke C., Carpenter S., Walker B., Scheffer M., Elmqvist T., Gunderson L., Holling C.S. (2004): Regime Shifts, Resilience, and Biodiversity in Ecosystem Management. "Annual Review of Ecology Evolution and Systematics", Vol. 35, s. 557-581.
• Folke C., Jansson A., Larsson J., Costanza R. (1997): Ecosystem Appropriation by Cities. "Ambio", Vol. 26(3), s. 167-172.
• Folke C., Hahn T., Olsson P., Norberg J. (2005): Adaptive Governance of Socialecological Systems. "Annual Review of Environment and Resources", Vol. 30, s. 441-473.
• Franek M., Eyckmans J., De Jaeger S., Rousseau S. (2015): Comparing the Impact of Road Noise on Property Prices in Two Separated Markets. "Journal of Environmental Economics and Policy", Vol. 4, s. 15-44.
• Friess D.A. (2017): Singapore as a Long-term Case Study for Tropical Urban Ecosystem Services. "Urban Ecosystems", Vol. 20, Issue 2, s. 277-291.
• Furey S., Strugnell C., Mcllveen H. (2001): An Investigation of the Potential Existence of "FoodDeserts " in Rural and Urban Areas of Northern Ireland. "Agriculture and Humań Values", Vol. 18, Issue 4, s. 447-457.
• Gartland L. (2008): Heat Islands, Understanding and Mitigating Heat in Urban Areas. Earthscan, London.
• Geron C.D., Guenther A.B., Pierce T.E. (1994): An Improved Model for Estimating Emissions of Yolatile Organie Compounds from Forests in the Eastern United States. "Journal of Geophysical Research", Vol. 99, No. 12, s. 773-791.
• Giecewicz J. (2005): Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta. "Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych PAN", t. 1, s. 128-134.
• Giergiczny M., Kronenberg J. (2014): From Valuation to Governance: Using Choice Experimentto Vdlue Street Trees. "Ambio", Vol. 43(4), s. 492-501.
• Gittleman M., Librizzi L., Stone E. (2010): Community Garden Survey. New York City Results 2009/2010. New York.
• Gleeson S., O'Keeffe D., Barry M. (2017): Feasibility of a Forest Therapy Intervention for Adults who are Experiencing Stress. International Conference on Landscape and Human Health: Forests, Parks and Green Care, May 17-19, Diplomatic Academy of Vienna, Austria, s. 57.
• Glover T.D., Parry D.C., Shinew K.J. (2005): Building Relationships, Accessing Re-sources: Mobilizing Social Capital in Community Garden Contexts. "Journal of Leisure Research", Vol. 37(4), s. 450-474.
• Główny Urząd Statystyczny (2014): Ochrona środowiska 2013. Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2016): Ochrona środowiska 2015. Warszawa.
• Główny Urząd Statystyczny (2017): Ochrona środowiska 2016. Warszawa.
• Gómez-Baggethun E., Barton D.N. (2013): Classijying and Yaluing Ecosystem Services for Urban Planning. "Ecological Economics", Vol. 86, s. 235-245.
• Gómez-Baggethun E., Greń A., Barton D.N., Langemeyer J., McPhearson T., O'Farrell P., Andersson E., Hamstead Z., Kremer P. (2013): Urban Ecosystem Services [w:] T. Elmqvist, M. Fragkias, J. Goodness, B. Guneralp, P.J. Marcotullio, R.I. McDonald, S. Parnell, M. Schewenius, M. Sendstad, K.C. Seto i in. (eds.): Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities. Springer, s. 175-251.
• Gómez-Baggethun E., Groot R. de (2010): Natural Capital and Ecosystem Service.s: The Ecological Foundation of Human Society [w:] R.M. Harrison, R.E. Hester (eds.): Ecosystem Services. Royal Society of Chemistry, Vol. 30, Cambridge, s. 105-121.
• Gorham M.R., Waliczek T.M., Snelgrove A., Zajicek J.M. (2009): The Impact of Community Gardens on Numbers of Property Crimes in Urban Houston. "HortTechnology", Vol. 19(2), s. 291-294.
• Górka K., Poskrobko B., Radecki W. (1998): Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne. PWE, Warszawa.
• Graczyk A. (1999): Nowa polityka ekologiczna [w:] S. Czaja, B. Fiedor (red.): Polityka ekologiczna w gospodarce rynkowej. Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, s. 45-54.
• Graczyk A. (2010): Świadczenia ekosystemów jako dobra ekonomiczne. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(37), s. 64-76.
• Green T.L., Kronenberg J., Andersson E., Elmqvist T., Gómez-Baggethun E. (2016): lnsurance Falue of Green Infrastructure in and around Cities. "Ecosystems", Vol. 19, s. 1051-1063.
• Greinert A., Szczecińska A. (2015): Zieleń miejska jako zadanie samorządu. "Przegląd Komunalny", nr 7, s. 8-12.
• Grimm N.B., Faeth S.H., Golubiewski N.E., Redman C.L., Wu J., Bai X., Briggs J.M. (2008): Global Change and the Ecology of Cities. "Science", Vol. 319, s. 756-760.
• Grimm N.B., Grove J.M., Pickett S.T.A., Redman C. (2000): Integrated Approaches to Long-term Studies of Urban Ecological Systems. "BioScience", Vol. 50, s. 571-584.
• Groot de R.S., Wilson M.A., Boumans R.M.J. (2002): A Typology for the Classification, Description and Yahiation of Ecosystem Functions, Goods and Services. "Ecological Economics", Vol. 41, s. 393-408.
• Guidelines for Stockholm Green Module (GYFj (2016), http://ecodistr-ict.eu/wiki/ stockholm-green/ (data dostępu: 10.11.2016).
• Haase D., Larondelle N., Andersson E., Artmann M., Borgstrom S., Breuste J., Gómez-Baggethun E., Greń A., Hamstead Z., Hansen R., Kabisch N., Kremer P., Langemeyer J., Rall E.L., McPhearson T., Pauleit S., Qureshi S., Schwarz N., Voigt A., Wurster D., Elmqvist T. (2014): A Quantitative Review of Urban Ecosystem Service Assessments: Concepts, Models, and Implementation. "Ambio", Vol. 43, s. 413-433.
• Haines-Young R., Potschin M. (2012): Common International Classiflcation of Ecosystem Semces (CICES): Consultation on Yersion 4. Report to the European Envi-ronment Agency. CEM. University of Nottingham, Nottingham.
• Hartig T., Evans G.W., Jamner L.D., Davis D.S., Garling T. (2003): Tracking Restoration in Natural and Urban Field Settings. "Journal of Environmental Psychology", Vol. 23(2), s. 109-123.
• Heffiier K. (2016): Proces suburbanizacji a polityka miejska w Polsce [w:] T. Marszal (red.): Miasto, region, gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin profesora Ludwika Straszewicza. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 75-110.
• Hodgson K., Campbell M.C., Bailkey M. (2011): Urban Agriculture: Growing Healthy, Sustainable Places. American Planning Association, Washington, http://adaptcity.pl/rolnictwo-miastach-szybko-rozwijajacy-sie-swiatowy-trend/ (data dostępu: 21.03.2016).
• Hotelling H. (1949): An Economic Study of the Monetary Paluation of Recreation in the National Parks. U.S. Department of the Interior, National Park Service and Recreational Planning Division, Washington.
• Howard L. (1833): The Climate of London. Vol. 1. International Association for Urban Climate, http://urban-climate.com/wp3/resources/classic-texts/luke-howard-the-climate -of-london (data dostępu: 22.08.2018).
• Hoyos D., Mariel P. (2010): Contingent Yaluation: Past, Present and Futurę. "Prague Economic Papers", Vol. 4, s. 329-343.
• Hubacek K., Kronenberg J. (2013): Synthesizing Different Perspectives on the Value of Urban Ecosystem Serrices. "Landscape and Urban Planning", Vol. 109(1), s. 1 -6.
• Hysing E., Lidskog R. (2018): Policy Contestation over the Ecosystem Services Approach in Sweden. "Society and Natural Resources", Vol. 31(4), s. 393-408.
• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego (2001): Środowiskowe zagrożenia zdrowia w Polsce - wybrane zagadnienia. Sosnowiec.
• Instytut na rzecz Ekorozwoju (2017): Liuzhou Forest City - chińskie miasto - las, http://adaptcity.pl/liuzhou-forest-city-chinskie-miasto-las/ (data dostępu: 19.08.2018).
• Instytut na rzecz Ekorozwoju (2018a): Łąki zamiast trawników w Katowicach, http://adaptcity.pl/laki-zamiast-trawnikow-w-katowicach/ (data dostępu: 15.09.2018).
• Instytut na rzecz Ekorozwoju (2018b): Rolnictwo w miastach - szybko rozwijający się światowy trend, http://adaptcity.pl/rolnictwo-miastach-szybko-rozwijajacy-sie-swiatowy-trend/ (data dostępu: 4.11.2018).
• Instytut na rzecz Ekorozwoju (2018c): Tajwański pożeracz smogu, http://adaptcity.pl /tajwanski-pozeracz-smogu/ (data dostępu: 19.08.2018).
• Irwin F., Ranganathan J. (2007): Restoring Naturę 's Capital: An Action Agenda to Sustain Ecosystem Services. World Resources Institute, Washington.
• Ives C.D., Lentini P.E., Threlfall C.G., Ikin K., Shanahan D.F., Georgia E., Garrard G.E., Bekessy S.A., Fuller R.A., Mumaw L., Rayner L., Rowe R., Valentine L.E., Kendal D. (2016): Cities are Hotspots for Threatened Species. "Global Ecology and Biogeography", Vol. 25, s. 117-126.
• Jakubowski K. (2013): Niekonwencjonalne formy współpracy międzysektorowej w kształtowaniu zieleni miejskiej na przykładzie Londynu. "Zrównoważony Rozwój -Zastosowania", nr 4, s. 87-97.
• Jakubowski K. (2015): "Piękno nieoczywiste". Rola miejskich nieużytków w kształtowaniu nowej kategorii parków miejskich. "Przestrzeń i Forma", Vol. 24(2), s. 145-162.
• Janikowski R., Krupanek J. (2000): Analiza porównawcza polityk ekologicznych Unii Europejskiej i Polski [w:] M. Burchard-Dziubińska (red.): Integracja Polski z Unią Europejską w dziedzinie ochrony środowiska - problemy, korzyści, zagrożenia. Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 83-98.
• Jansson A. (2013): Reachingfor a Sustainable, Resilient Urban Future Using the Lens of Ecosystem Services. "Ecological Economics", Vol. 86, s. 285-291.
• Januchta-Szostak A. (2012): Usługi ekosystemów wodnych w miastach. "Zrównoważony Rozwój - Zastosowania", nr 3, s. 91-110.
• Kaczorowska A. (2014): Ecosystem Services and Urban Resilience - Case of Stockholm. Conference: 50th ISOCARP Congress 2014, Gdynia, https://www.researchgate.net/ publication/265300008 Ecosystem_Services_andUrbanResilience-_Caseof Stockholm (data dostępu: 21.08.2018).
• Kłos L. (2015): Świadomość ekologiczna Polaków - przegląd badań. "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania", nr 42(2), s. 35-44.
• Koczur W., Lorek A. (2018): The Importance of Green Infrastructure for the Insurance Risk Reduction with Particular Emphasis on Urbanised Areas. 25th Anniversary Conference. Geographic Information Systems Conference and Exhibition "GIS ODYSSEY 2018". Conference proceedings.
• Kos B., Krawczyk G., Tomanek R. (2018): Modelowanie mobilności w miastach. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Kousky C., Zeckhauser R. (2006): JARring actions thatfuel the floods [w:] R.J. Daniels, D.F. Kettl, H. Kunreuther (eds.): On Risk and Disaster: Lessons from Hurricane Katrina. University of Pennsylvania Press, Philadelphia, s. 59-73.
• Kowarik I. (1999): Naturlichkeit, Naturnahe und Hemerobie ais Bewertungskriterien. [w:] W. Konold, R. Bocker, U. Hampicke (Hrsg.), Handbuch fur Naturschutz und Landschaftspflege, Vol. 2(1), Ecomed, Landsberg, s. 1-18.
• Kowarik I. (2005): Wild Urban Woodlands: Towards a Conceptual Framework [w:] I. Kowarik, S. Korner (eds.), Wild Urban Woodlands - New Perspectives for Urban Forestry. Springer, Berlin, s. 1-32.
• Kowarik I. (2011): Novel Urban Ecosystems, Biodiversity and Conseiwation. "Environ-mental Pollution", Vol. 159, s. 1974-1983.
• Kowarik I. (2013): Cities and Wilderness. A New Perspective. "International Journal of Wilderness", Vol. 19(3), s. 32-36.
• Kremer P., Hamstead Z., Haase D., McPhearson T., Frantzeskaki N., Andersson E., Kabisch N., Larondelle N., Lorance Rall E., Voigt A., Baro F., Bertram C., Gómez-Baggethun E., Hansen R., Kaczorowska A., Kain J.-H., Kronenberg J., Langemeyer J., Pauleit S" Rehdanz K., Schewenius M., Ham C. van, Wurster D., Elmqvist T. (2016); Key Insights for the Futurę of Urban Ecosystem Services Research. "Ecology and Society", Vol. 21(2), art. 29.
• Królikowska J., Królikowski A. (2012): Wody opadowe. Odprowadzanie, zagospodarowanie, podczyszczanie i wykorzystanie. Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa.
• Kronenberg J. (2010): Związki gospodarki, społeczeństwa i środowiska [w:] J. Kronenberg, T. Bergier (red.): Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce. Fundacja Sendzimira, Kraków.
• Kronenberg J. (2016): Usługi ekosystemów - nowe spojrzenie na wartość środowiska przyrodniczego [w:] J. Rzeńca (red.): EkoMiastotiŚrodowisko. Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Krzyk P., Tokarczuk T., Heczko-Hylowa E., Ziobrowski Z. (2013): Obszary rolne jako element struktury przestrzennej miast - problemy planistyczne. Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Kuo F.E., Sullivan W.C. (2001): Environment and Crime in the Inner city - Does Pegelation Reduce Crime?. "Environment and Behavior", Vol. 33(3), s. 343-367.
• Kuo F.E., Sullivan W.C., Coley R.L., Brunson L. (1998): Fertile Groundfor Community: Inner-City Neighborhood Common Spaces. "American Journal of Community Psycholog/', Vol. 26(6), s. 823-851.
• Kuźnik F. (2014): Polityka miejska regionu poprzemysłowego. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 341, s. 120-135.
• Landscape Institute (2009): Green Infrastructure: Connected and Multifunctional Landscapes'. http://www.landscapeinstitute.org/ (data dostępu: 29.10.2014).
• Langemeyer J., Baro F., Roebeling P., Gómez-Baggethun E. (2015): Contrasting Values of Cultural Ecosystem Services in Urban Areas: The Case of Park Montjuic in Barcelona. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 178-186.
• Larsen L. (2015): Urban Climate and Adaptation Strategies. "Frontiers in Ecology and the Environment", Vol. 13(9), s. 486-492.
• Latkowska M., Poniży L. (2017): Application of Horticultural Therapy in Poland [w:] Experiences and Prospects of its Development, International Conference on Landscape and Humań Health: Forests, Parks and Green Care, May 17-19, Diplomatic Academy of Vienna, Austria, s. 71.
• Leal Filho W., Echevarria Icaza L., Omeche Emanche V., Quasem Al-Amin A. (2017): An Evidence-based Review of Impacts, Strategies and Tools to Mitigate Urban Heat Islands. "International Journal of Environmental Research and Public Health", Vol. 14, 1600.
• Lejcuś K., Burszta-Adamiak B., Dąbrowska J., Wróblewska K., Orzeszyna H., Śpitalniak M., Misiewicz J. (2017): Katalog dobrych praktyk - zasady zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi pochodzącymi z nawierzchni pasów drogowych. Wydział Inżynierii Miejskiej, Wrocław.
• Lepczyk C.A., Aronson M.F.J., Evans K.L., Goddard M.A., Lerman S.B., Maclvor J.S. (2017): Biodwersity in the City: Fundamental Questions for Understanding the Ecology of Urban Green Spaces for Biodiversity Conservation. "BioScience", Vol. 67, Issue 9, s. 799-807.
• Leszczyńska A. (2016): Rola emocji w kształtowaniu gotowości do zapłaty za dobra środowiskowe. "Optimum. Studia Ekonomiczne", nr 2(80), s. 115-128.
• Lin B.B., Philpott S.M., Jha S. (2015): The Futurę of Urban Agriculture and Biodwersity -Ecosystem Services: Challenges and Next Steps. "Basic and Applied Ecology", Vol. 16(3), s. 189-201.
• Liziński T., Wróblewska A., Rauba K. (2015): Application of CVMMethod in the Evalu-ation of Flood Control and Water and Sewage Management Projects. "Journal of Water and Land Development", Vol. 24, s. 41-49.
• Lorek A. (2007): Ocena poziomu ekofektywności gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce i krajach UE. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Lorek A. (2015a): Ocena polskiej polityki ekologicznej w warunkach wdrażania zrównoważonego rozwoju. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 409, s. 38-47.
• Lorek A. (2015b): Usługi ekosystemów w aspekcie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. "Folia Oeconomica", Vol. 2(313), s. 97-112.
• Lorek A. (2016): Ocena relacji społecznych i środowiskowych między administracją samorządową a społecznością lokalną w wybranych województwach. "Optimum. Studia Ekonomiczne", nr 6(84), s. 111-122.
• Lorek A. (2017a): Polityka zrównoważonego rozwoju gmin śląskich. "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 1(961), s. 21-37.
• Lorek A. (2017b): Priorities and New Challenges of the Local Environmental Policy in the Silesia Region. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(60), s. 107-118.
• Lorek A., Rączaszek A., red. (2016): Polityka zrównoważonego rozwoju gmin polskich. Studium przypadku woj. podlaskiego, wielkopolskiego i śląskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Lorek E., Lorek A. (2015): Problemy i uwarunkowania rozwoju transportu zrównoważonego w regionie śląskim. "Logistyka", nr 3, s. 5544-5552.
• Lorek E., Lorek A., Królik K., Jędrzejczyk I. (2003): Zachowania konsumentów na ekorynku w regionie Śląska (wyniki badań ankietowych) [w:] E. Lorek (red.): Rozwój rynku dóbr i usług ekologicznych w regionie śląskim, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Lorek E., Lorek A., Słupik S. (2018): Ocena roli usług ekosystemów miejskich w zrównoważonym rozwoju lokalnym. "Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace", nr 1(33), s. 145-164.
• Lorek E., Sobol A. (2012): Local Sustainable Development in Practice of Silesian Municipalities [w:] D. Pieńkowski, A. Makarewicz-Marcinkiewicz, J. Wiland-Szymańska (red.): Sustainable Development - Theory - Practice - Education. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Poznań - Białystok, s. 151-168.
• Lorek E., red. (2003): Rozwój rynku dóbr i usług ekologicznych w regionie śląskim. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Lorek E., red. (2015): Biznes ekologiczny. Ekorynek, ekokonsument, ekostrategie gmin. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Lundholm J.T., Richardson P.J. (2010): Habitat Analogues for Reconciliation Ecology in Urban and Inclustrial Emironments. "Journal of Applied Ecology", Vol. 47, s. 966-975.
• Lyytimäki J., Petersen L.K., Normander B., Bezak P. (2008): Naturę as Nuisance? Ecosystem Services and Disservices to Urban Lifestyle. "Environnemental Sciences", Vol. 5, s. 161-172.
• Lyytimäki J., Sipilä M. (2009): Hopping on One Leg - The Challenge of Ecosystem Disservices for Urban Green Management. "Urban Forestry & Urban Greening" Vol. 8, s. 309-315.
• Łowicki D. (2010): Wartość krajobrazu w świetle cen terenów pod zabudowę w latach 1995-2000. "Ekonomia i Środowisko", nr 1, s.146-156.
• Maas J., Dillen S.M. van, Verheij R.A., Groenewegen P.P. (2009): Social Contacts As a Possible Mechanism Behind the Relation Between Green Space and Health. "Health Place!", Vol. 5(2), s. 586-595.
• Maas J., Spreeuwenberg P., Van Winsum-Westra M., Verheij R.A., Vries S" Groenewegen P.P. (2009): Is Green Space in the Living Emironment Associated with Peoples Feelings of Social Safety?. "Environment and Planning A: Economy and Space", Vol. 41(7), s. 1763-1777.
• Maes J., Teller A., Erhard M., Grizzetti B., Barredo J.I., Paracchini M.L., Conde S., Somma F., Orgiazzi A., Jones A., Zulian A., Vallecilo S., Petersen J.E., Marquardt D., Kovacevic V., Abdul Malak D., Marin A.I., Czńcz B., Mauri A., Loffler P., Bastrup-Birk A., Biała K., Christiansen T., Werner B. (2018): Mapping and Assessment of Ecosystems and their Senices: An Analytical Frameworkfor Ecosystem Condition. Publications Office of the Europeati Union, Luxembourg.
• Manring S.L. (2007): Creating and Maintaining Interorganizational Learning Networks to Achieve Sustainable Ecosystem Management. "Organization and Environment, Vol. 20(3), s. 325-346.
• Markowska A. (2004): Koszty i korzyści wdrożenia w Polsce dyrektywy 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. Praca doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Markowska A., Żylicz T. (1999): Costing an International Public Good: The Case of the Baltic Sea. "Ecological Economics", Vol. 30, s. 301-316.
• McKinney M.L. (2008): Effects of Urbanization on Species Richness: A Review of Plants and Animals. "Urban Ecosystems", Vol. 11, s. 161-176.
• McPhearson T., Andersson E., Elmqvist T., Frantzeskaki N. (2015): Resilience of and through Urban Ecosystem Services. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 152-156.
• McPhearson T., Hamstead Z.A., Kremer P. (2014): Urban Ecosystem Servicesfor Resilience Planning andManagement in New York City. "Ambio", Vol. 43(4), s. 502-515.
• McPhearson T., Tidball K.G. (2013): Disturbances in Urban Social-Ecological Systems: Niche Opportunities for Environmental Education [w:] M. Krasny, J. Dillon (eds.): Trading Zones in Emńronmental Education: Creating Transdisciplinary Dialogue (Re-Thinking Environmental Education). Peter Lang, New York, s. 193-230.
• Melichar J., Kaprova K. (2013): Revealing Preferences of Pragues Homebuyers toward Greenery Amenities: The Empirical Evidence of Distance-size Effect. "Landscape and Urban Planning", Vol. 109(1), s. 56-66.
• Mierzejewska L. (2015): Zrównoważony rozwój miasta - wybrane sposoby pojmowania, koncepcje i modele. "Problemy Rozwoju Miast", z. 3, s. 5-11.
• Międzynarodowe prawo środowiska (2009). Wybór i wprowadzenie: M.M. Kenig-Witkowska. Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Mills E. (2007): Responding to Climate Change - The lnsurance Industry Perspective, evanmills.lbl.gov/pubs/pdf7climate-action-insurance.pdf (data dostępu: 14.03.2018).
• Mizgajski A. (2010): Świadczenia ekosystemów jako rozwijające się pole badawcze i aplikacyjne. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(37), s. 10-19.
• Mizgajski A., Bernaciak A., Kronenberg J., Roo-Zielińska E., Solon J., Śleszyński J. (2014): Development of the Ecosystem Services Approach in Poland. "Ekonomia i Środowisko", nr 51, s. 10-19.
• Mizgajski A., Stępniewska M. (2009): Koncepcja świadczeń ekosystemów a wdrażanie zrównoważonego rozwoju [w:] D. Kiełczewski, B. Dobrzańska (red.): Ekologiczne problemy zrównoważonego rozwoju. Wydawnictwo WSE, Białystok.
• Mougeot L.J.A. (2000): Urban Agriculture: Definition, Presence, Potential and Risks [w:] N. Bakker i in. (eds.): Growing Cities, Growing Food: Urban Agriculture on the Policy Agenda. A Reader on Urban Agriculture. German Foundation for International Development (DSE), Feldafing.
• Mougeot L.J.A. (2006): Growing Better Cities: Urban Agriculture for Sustainable Development. International Development Research Centre, Ottawa.
• Musacchio L.R. (2009): The Scientiflc Basis for the Design of Landscape Sustainability: A Conceptual Framework for Translational Landscape Research and Practice of Designed Landscapes and the Six Es of Landscape Sustainability. "Landscape Ecology", Vol. 24, s. 993-1013.
• Naess P. (2001): Urban Planning and Sustainable Development. "European Planning Studies", Vol. 9(4), s. 504-524.
• Najwyższa Izba Kontroli (2014): Wdrożenie w gminach nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi. Warszawa.
• Narayan S., Beck M.W., Wilson P., Thomas Ch.J., Guerrero A., Shepard Ch.C., Reguero B.G., Franco G., Ingram J.C., Trespalacios D. (2017): The Palne of Coastal Wetlands for Flood Damage Reduction in the Northeastern USA. Scientiflc Reports, www. nature.com/scientificreports (data dostępu: 20.03.2018).
• Naveh Z. (2000): The Total Human Ecosystem: Integrating Ecology and Economics. "Bioscience", Vol. 50, s. 357-361.
• New York City (2007): PlaNYC: A Greenei; Greater New York. Office of the Mayor, New York.
• New York City (2011): Vision 2020: New York City Comprehensive Waterfront Plan. Department of City Planning, New York.
• Newman P. (2014): Biophilic Urbanism: A Case Study on Singapore. "Australian Planner",Vol. 51(1), s. 47-65.
• Nowak D.J., Crane D.E. (2002): Carbon Storage and Sequestration by Urban Trees in the USA. "Environmental Pollution", Vol. 116, s. 381-389.
• Oceans Deeply (2018): Premium Protection: Why Insurers are Eager to Cover Coral Reefs, https://www.newsdeeply.com/oceans/articles/2018/03/15/premiumprotection -why-insurers-are-eager-to-cover-coral-reefs (data dostępu: 20.03.2018).
• Ocena programowania zrównoważonego rozwoju w gminach śląskich (2010). Badania statutowe. Katedra Zarządzania Ochroną Środowiska, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach (materiały niepublikowane).
• OECD (2013): Green Growth in Stockholm, Sweden, OECD Green Growth Studies, OECD Publishing.
• Olsson P., Folke C., Galaz V., Hahn T., Schultz L. (2007): Enhancing the Fit Throitgh Adaptive Co-Management: Creating and Maintaining Bridging Functions for Matching Scales in the Kristianstads Yattenrike Biosphere Reserve, Sweden. "Ecology and Society", Vol. 12(1), art. 28.
• OneNYC (2018). Progress Report. The City of New York Mayor Bill de Blasio, https://onenyc.cityofhewyork.us/goals/parks-and-natural-resources/ (data dostępu: 19.08.2018).
• Ostrowski J., Czarnecka H., Głowacka B., Krupa-Marchlewska J., Zaniewska M., Sasim M. , Moskwiński T., Dobrowolski A. (2012): Nagłe powodzie lokalne (flash flood) w Polsce i skala ich zagrożeń [w:] H. Lorenc (red.): Klęski żywiołowe a bezpieczeństwo wewnętrzne kraju. IMGW Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (2018): Informacja dla gmin ws. opłat za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej, http://www.kzgw.gov.pl/index. php/pl/materialy-informacyjne/informacja-dla-gmin-ws-oplat-za-zmniejszenie-naturalnej-retencji-terenowej (data dostępu: 3.11.2018).
• Parker T.S. (2018): Trees and Crime in Urban Areas: Recommendations. "Forestry Research and Engineering: International Journal", Vol. 2(3), s. 127-129.
• Pascual U., Termansen M., Hedlund K., Brussaard L., Faber J.H., Foudi S., Lemanceau P., Jorgensen S.L. (2015): On the Value of Soil Biodiversity and Ecosystem Services. "Ecosystem Services", Vol. 15, s. 11-18.
• Pickett S.T.A., Burch W.R. Jr, Dalton S.E., Foresman T.W. (1997): Integrated Urban Ecosystem Research. "Urban Ecosystems", Vol. 1, s. 183-184.
• Pickett S.T.A., Cadenasso M.L., Childers D.L., McDonnell M.J., Zhou W. (2016): Evolution and Futurę of Urban Ecological Science: Ecology in, of and for the City. "Ecosystem Health and Sustainability", Vol. 2(7), art. e01229.
• Pickett S.T.A., Cadenasso M.L., Grove J.M., Nilon C.H., Pouyat R.V., Zipperer W.C., Costanza R. (2001): Urban Ecological Systems: Linking Terrestrial Ecological, Physical, and Socioeconomic Components of Metropolitan Areas. "Annual Revicw of Ecology Evolution and Systematics", Annual Reviews, Vol. 32, s. 127-157.
• Pickett S.T.A., McGrath B., Cadenasso M.L., Felson A.J. (2014): Ecological Resilience andResilient Cities. "Building Research & Information", Vol. 42, s. 143-157.
• Piotrowska S., Łowicki D. (2015): Monetary Valuation of Road Noise. Residential Property Prices as an Indicator of the Acoustic Climate Quality. "Ecological Indicators", Vol. 52, s. 472-479.
• Ploeg M. ver, Breneman V., Farrigan T., Hamrick K., Hopkins D., Kaufman P., Lin B.-H., Nord M., Smith T., Williams R., Kinnison K., Olander C., Singh A., Tuckermanty E. (2009): Access to Ajfordable and Nutritious Food: Measuring and Understanding Food Deserts and Their Conseąuences. Report to congress, USDA Economic Research Service.
• Polski Klub Ekologiczny Koło Miejskie w Gliwicach (2000): Raport o stanie wdrożenia Lokalnej Agendy 21 w gminach południowej Polski. Gliwice.
• Poradnik TEEB dla miast: usługi ekosystemów w gospodarce miejskiej (2011). Fundacja Sendzimira, Kraków.
• System of Environmental-Economic Accounting 2012 Central Framework (2014): United Nations, European Union, Food and Agriculture Organization of the United Nations, International Monetary Fund, Organisation for Economic Cooperation and Development, The World Bank.
• Poskrobko B. (1987): Jak postrzegamy ochronę środowiska. "Aura", nr 8 i 10.
• Poskrobko B. (1991): Proekologiczne zachowania przedsiębiorstw przemysłowych w okresie zmian ustrojowych w Polsce. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Poskrobko B. (1999): Ewolucja polityki ekologicznej w Polsce [w: J S. Czaja, B. Fiedor (red.): Polityka ekologiczna w gospodarce tynkowej. Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, s. 70-74.
• Poskrobko B. (2010): Usługi środowiska jako kategoria ekonomii zrównoważonego rozwoju. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(37), s. 20-30.
• Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K. (2007): Ochrona biosfery. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Prandecki K. (2007): Ochrona środowiska w teorii ekonomii. "Ekonomia i Środowisko", nr 2(32), s. 21-35.
• Pruchnicka J. (2005): Środowisko a zdrowie - program krajowy i priorytety europejskie. VII Ogólnopolska Sesja Popularnonaukowa "Środowisko a zdrowie - 2005", Częstochowa, 2-3 czerwca, www.ietu.katowice.pl.
• Ranganathan J. (2011): Ecosystem Seryices: Forecasting and Next Steps [w:] 2011 Ecosystem Services. Seminar Series. Gordon and Betty Moore Foundation's (GBMF), https://www.moore.org/materials/Ecosystem-Services-Full-Seminar-Series.pdf (data dostępu: 2.10.2018).
• Ravetz J. (2015a): From Urban Systems to Eco-Urban-Systems. "environmental SCIENTIST", August, s. 17-32.
• Ravetz J. (2015b): The Future of the Urban Environment and Ecosystem Seryices in the UK. Foresight Future of Cities Project, WORKING PAPER 16, Centre for Urban Resilience and Energy, Manchester University, October.
• Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Futurę (1987), http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf (data dostępu: 14.10.2016).
• Richards D.R., Friess D.A. (2015): A Rapid Indicator of Cultural Ecosystem Service Usage at a Fine Spatial Scale: Content Analysis of Social Media Photographs. "Ecological Indicators", Vol. 53, s. 187-195.
• Salzman J., Bennett G., Carroll N., Goldstein A., Jenkins M. (2018): The Global Status and TrendsofPaymentsforEcosystemSeryices. "Nature Sustainability", Vol. 1,s. 136-144.
• Schaich H., Bieling C., Plieninger T. (2010): Linking Ecosystem Seryices with Cultural Landscape Research. "GAIA", Vol. 19(4), s. 269-277.
• Seeland K., Dubendorfer S., Hansmann R. (2009): Making Friends in Zurichs Urban Forests and Parks: The Role of Public Green Space for Social Inclusion of Youths from Different Cultures. "Forest Policy and Economics", Vol. 11(1), s. 10-17.
• Shaw H.J. (2006): Food Deserts: Towards the Deyelopment of a Classification. "Geografiska Annaler. Series B Humah Geography", Vol. 88, Issue 2, s. 231-247.
• Sieber J., Fremgen L., Pons M. (2015): Assessment of Ecosystem Seryices for Urban Resilience - Case Study in Singapore. "GRF Davos Planet@Risk", Vol. 3, No. 1, Special Issue on the 5th 1DRC Davos 2014, s. 77-86.
• Singapore - A City in a Garden Enhancing Greenery and Biodiversity (b.r.), https://www.google.com/search?q=Singapore+ +A+City+in+a+Garde n+Enhancing+Greenery+and+Biodiversity&ie=utf-8&oe=utf-8&client=firefox-b (data dostępu: 29.08.2018).
• Smit J., Nasr J., Ratta A. (2001): Urban Agriculture: Food Jobs and Sustainable Cities. The Urban Agriculture Network with the financial support and permission of the United Nations Development Programme (UNDP), New York.
• Snelgrove A.G., Michael J.H., Waliczek T.M., Zajicek J.M. (2004): Urban Greeningand Criminal Behavior: A Geographic Information System Perspective. "HortTechnology", Vol. 14(1), s. 48-51.
• Solon J. (2008): Koncepcja " Ecosystem Services " i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych, http://www.paek.ukw.edu.pl/wydaw/vol21/3_Solon_Koncepcia _Ecosystem_Services.pdf (data dostępu: 9.12.2013).
• Stadsbyggnad (2015): Sa tillampar du grdnytefaktom, https://stadsbyggnad.org/2015/sa-tillampar-du-gronytefaktorn/ (data dostępu: 31.08.2018).
• Steinbuch L. (2012): Nahrungsmittelproduktion in der Stadt. Konzepte jiir Stuttgart. Universitat Stuttgart, Stuttgart.
• Stone B. Jr (2012): The City and the Coming Climate: Climate Change in the Places We Live. Cambridge University Press, Cambridge.
• Sullivan W., Kuo F.E. (1996): Do Trees Strengthen Urban Communities, Reduce Domestic Yiolence?. "Arborist News", Vol. 5(2), s. 33-34.
• Sustainable Urban Development Programme [2017], dostępny na: https://xn-vxer-loa.stockholm/globalassets/omraden/-stadsutvecklingsomraden/ostermalm-norra-djurgardsstaden/royal-seaport/media/sustainable_urban-development-programme. pdf (data dostępu: 22.08.2018).
• Szczepanowska H.B. (2012): Miejsce terenów zieleni w strukturze zintegrowanego projektowania, zarządzania i oceny ekologicznej inwestycji miejskich. "Człowiek i Środowisko", nr 36 (1-2), s. 25-49.
• Szczepańska M., Krzyżaniak M., Świerk D., Urbański P. (2016): Rodzinne ogrody działkowe jako element zielonej infrastruktury na terenie aglomeracji poznańskiej. "STUDIA MIEJSKIE", t. 22, s. 129-149.
• Szkop Z. (2015): Badanie willingness to pay turystów odwiedzających Ślężański Park krajobrazowy. "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", nr 409, s. 48-58.
• Szyja P. (2016): Gospodarka wodna w Singapurze. "Gospodarka w Praktyce i Teorii", Vol. 44, s. 93-110.
• Śleszyński J. (2000): Ekonomiczne problemy ochrony środowiska. Agencja Wydawnicza Aries, Warszawa.
• Tansley A.G. (1935): The Use and Abuse of Yegeiational Concepts and Terms. "Ecology", Vol. 16, s. 284-307.
• Tapio P., Willamo R. (2008): Developing Interdisciplinary Environmental Frameworks. "Ambio", Vol. 37, s. 125-133.
• Taslima S., Monsefi Paraparib D., Shafaghata A. (2015): Urban Design Guidelines to Mitigate Urban Heat Island (UHI) Effects In Hot-Dry Cities. "Jurnal Teknologi", Vol. 74(4), s. 119-124.
• Taylor A.F., Kuo F.E., Sullivan W.C. (2001): Coping with Add- The Surprising Connec-tion to Green Play Settings. "Environment and Behavior", Vol. 33(1), s. 54-77.
• Tenerelli P., Demśar U., Luque S. (2016): Crowdsourcing Indicators for Cultural Ecosystem Services: A Geographically Weighted Approach for Mountain Landscapes. "Ecological Indicators", Vol. 64, s. 237-248.
• Thomas B.J. (2010): Food Deserts and the Sociology ofSpace: Distance to Food Retailers and Food Insecurity in an Urban American Neighborhood. "International Journal of Humań and Social Sciences", Vol. 5(6), s. 400-409.
• Thompson B.H. Jr (2011): Background and History: Ecosystem Services [w:] 2011 Ecosystem Services. Seminar Series. Gordon and Betty Moore Foundation's (GBMF), https://www.moore.org/materials/Ecosystem-Services-Fun-Seminar-Series.pdf (data dostępu: 2.10.2018).
• Threlfall C.G., Kendal D. (2018): The Distinct Ecological and Social Roles that Wild Spaces Play in Urban Ecosystems. "Urban Forestry & Urban Greening", Vol. 29, s. 348-356.
• Tomanek R. (2017): Low-carbon Mobility in Metropolitan Areas -Based on the Example of Silesian Metropolis [w:] A. Sładkowski, O. Kikvidze, P. Gogiashvili, J. Chogovadze (eds.): Proceedings of the III Georgian-Polish International Scientific-Technical Conference "Transport Bridge Europe-Asia". Kutaisi, Georgia 24-26.10, Akaki Tsereteli State University, Kutaisi, s. 201-205.
• Tomanek R. (2018): Zeroemisyjna mobilność miejska na przykładzie systemu rowerowego w aglomeracji śląskiej. "Transport Miejski i Regionalny", nr 10, s. 28-33.
• Troy A., Morgan G.J. (2008): Property Falues, Parks, and Crime: A Hedonic Analysis in Baltimore, MD. "Landscape and Urban Planning", Vol. 87(3), s. 233-245.
• Tumini I., Higueras Garcia E. (2010): Design Strategies to Reduce the Heat-Island in the Urban Space. Madrid Stadium Case, pluris20IO.civil.uminho.pt/Actas/PDF/Paper 605.pdf (data dostępu: 1.11.2018).
• Tyrväinen L., Neuvonen M., Silvennoinen H. (2017): Health Ejfects ofLiving in Green Environment - Case Study from Helsinki, Finland. International Conference on Landscape and Humań Health: Forests, Parks and Green Care, May 17-19, Diplomatic Academy of Vienna, Austria, s. 96.
• Tzoulas K., James P. (2010): Peoples' Use of, and Concerns about, Green Space Networks: A Case Study of Birchwood, Warrington New Town, UK. "Urban Forestry & Urban Greening", Vol. 9(2), s. 121-128.
• Uchiyama K. (2011): Cities and Heat - Island. DBJ Research Center on Global Warming. Discussion Paper Series No. 43(7).
• United Nations Environment Programme (1975). Report of the Governing Council on the Work of Its Third Session, 17 April - 2 May, United Nations, New York, http://www.unep.org/sgb/prev docs/75_0304 GC3_ReportK7510025.pdf (data dostępu: 14.10.2016).
• Urlich R. (1984): View Through a Window May Influence Recovery from Surgery. "Science", Vol. 224, s. 420-421.
• Venhari A.A., TenpierikM., Hakak A.M. (2017): Heat Mitigation by Greening the Cities. A Review Study. "Environment, Earth and Ecology", Vol. 1, s. 5-32.
• Vihervaara P., Mononen L., Santos F., Adamescu M., Cazacu C., Luque S., Geneletti D., Maes J. (2017): Biophysical Quantification [w:] B. Burkhard, J. Maes (eds.): Map-ping Ecosystem Serrices, https://www.researchgate.net/publication/315830789 _Biophysical_quantification (data dostępu: 17.10.2018).
• Vincent Callebaut Architectures (2017): TAO ZHU YIN YUAN. A Carbon-Absorbing Green Tower, http://vincent.callebaut.org/object/180630_taozhuyinyuansite/taozhu yinyuansite/projects/user (data dostępu: 19.08.2018).
• Vision 2040. A Stockholm for Everyone (2015). The City of Stockholm's City Council. 19 October, https://international.stockholm.se/governance/vision-2040/ (data dostępu: 22.08. 2018).
• Voigt A., Kabisch N., Wurster D., Haase D., Breuste J. (2014): Structural Diversity: A Multi-Dimensional Approach to Assess Recreational Services in Urban Parks. "Ambio", Vol. 43(4), s. 480-491.
• Voigt A., Wurster D. (2015): Does Diversity Matter? The Experience of Urban Nature's Diversity: Case Study and Cultural Concept. "Ecosystem Services", Vol. 12, s. 200-208.
• Wallace K.J. (2007): Classification of Ecosystem Serrices: Problems and Solutions. "Biological Conservation", No. 139, s. 235-246.
• Węglorz M. (2013): Kierunki rozwoju infrastruktury transportu drogowego w województwie śląskim w perspektywie roku 2020, https://docplayer.pl/14923113-Kierunki-rozwoju-infrastruktury-transportu-drogowego-w-wojewodztwie-slaskim-w-perspektywie-roku-2020-katowice-8-maja-2013-r.html (data dostępu: 3.05.2015).
• White M.P., Alcock L., Wheeler B.W., Depledge M.H. (2013): Would You Be Happier Living in a Greener Urban Area? A Fixed-Effects Analysis of Panel Data. "Psychological Science", Vol. 24, Issue 6, s. 920-928.
• Wieliczko M. (2017): Jak postępować z wodami opadowymi we Wrocławiu, https://www.wroclaw.pl/gospodarowanie-wodami-opadowymi-we-wroclawiu (data dostępu: 3.11.2018).
• Wilson E.O. (2003): Przyszłość życia. Zysk i S-ka, Poznań.
• Wojciechowska E., Gajewska M., Matej-Łukowicz K. (2016): Wybrane aspekty zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi na terenie zurbanizowanym. Politechnika Gdańska, Gdańsk.
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach (2016): Stan środowiska w województwie śląskim w roku 2015. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice.
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach (2017): Stan środowiska w województwie śląskim w 2016 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Katowice.
• Wolańska K. (2018): Gospodarowanie wodą w miastach i na osiedlach, http:// www.chronmyklimat.pl/projekty/eko-lokator/aktualnosci/gospodarowanie-woda-w-miastach-i-na-osiedlach (data dostępu: 3.11.2018).
• Wrigley N. (2002): FoodDeserts' in British Cities: Policy Context andResearch Priori-ties. "Urban Studies", Vol. 39, No. 11, s. 2029-2040.
• Wrigley N. (2003): Deprivation, Diet, and Food-Retaił Access: Findings from the Leeds 'FoodDeserts'Study. "Environment andPlanning A", Vol. 35, s. 151-188.
• Wróblewska A. (2014): Wartościowanie dóbr środowiskowych w świetle badań ankietowych według metody wyceny warunkowej. "Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie", t. 14, z. 2(46), s. 155-171.
• Zarządzanie środowiskiem na poziomie lokalnym w procesie integracji europejskiej (2002). Badania statutowe. Katedra Zarządzania Ochroną Środowiska. Akademia Ekonomiczna, Katowice (materiały niepublikowane).
• Zydroń A., Sikora A. (2015): Wycena wartości parku Sołackiego w Poznaniu metodą wyceny warunkowej. "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania", nr 42(2), s. 245-256.
• Zydroń A., Szoszkiewicz K. (2013): Wartość środowiska a gotowość społeczeństwa do zapłacenia za to dobro. Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska, Rocznik Ochrona Środowiska, tom 15.
• Żylicz A. (2008): Wycena dóbr niematerialnych, XLI Szkoła Matematyki Poglądowej "Konkret i abstrakcja", Grzegorzewice.
• Żylicz T. (1995): Contingent Paluation of Eutrophication Damage in Baltic Sea Region. CSERGE, Working Paper GEC 95-03.
• Żylicz T. (2010): Wycena usług ekosystemów. Przegląd wyników badań światowych. "Ekonomia i Środowisko", nr 1(37), s. 31-45.
• Żylicz T. (2017): Wartość ekonomiczna przyrody, "Zarządzanie Publiczne", nr 1(39), s. 114-124.
• Żylicz T. (2018): Czy ekosystemy świadczą usługi. "AURA", nr 1, s. 19-20.
• Żylicz T., Giergiczny M. (2013): Wycena pozaprodukcyjnych funkcji lasu. Raport końcowy. Uniwersytet Warszawski, Warszawa.