Zasiłek pogrzebowy a zwrot kosztów pogrzebu w orzecznictwie sądowym

• Autorzy: Aleksander Daszewski , Anna Dąbrowska

Warianty tytułu

Death Benefit and Refund of Funeral Expenses in Jurisdiction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kwestia zakresu przedmiotowego odpowiedzialności gwarancyjnej zakładów ubezpieczeń na podstawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych rodzi wiele sporów, z którymi na co dzień musi się zmagać praktyka likwidacji szkód. Również Rzecznik Ubezpieczonych prowadząc szereg postępowań skargowych, dokonując oceny prawnej prawidłowości postępowań likwidacyjnych dostrzegł, iż istnieje problem wzajemnych relacji dwóch świadczeń, tj. zasiłku pogrzebowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS) na podstawie art. 77 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz zwrotu kosztów pogrzebu realizowanych w oparciu o art. 446 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Jak się okazało znalazło to swoje podstawy w chwiejnej linii orzecznictwa, której kwerenda uwidoczniła znacząco różne rozstrzygnięcia sądów powszechnych. Wykorzystując swoje uprawnienia przyznane na podstawie art. 60 § 1 w związku z art. 60 § 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. nr 240, poz. 2052 z późn. zm.), z uwagi na zaobserwowane rozbieżności w wykładni prawa w orzecznictwie sądowym, Rzecznik Ubezpieczonych zwrócił się do Sądu Najwyższego z wnioskiem o podjęcie uchwały mającej na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie prawne: "Czy ubezpieczyciel dokonując zwrotu kosztów pogrzebu, o których mowa w art. 446 § 1 k.c. w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej wynikającej z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych ma prawo zaliczyć na poczet tych kosztów zasiłek pogrzebowy wypłacany na podstawie art. 77 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych?".(fragment tekstu)

EN

Mutual relations between two kinds of benefits which are: death benefit paid by the National Insurance Agency according to the Article 77 of the Act of December, 17 1998 (concerning pensions from the National Insurance Fund) and refund of funeral expenses (Article 446 § 1 of the Civil Code) presented many doubts. Query indicated many divergences in judicial decisions and liquidation proceedings in compulsory third party liability insurance of the owners of vehicles. Some insurers used to include an equivalent of death benefit paid by National Insurance Agency in funeral expenses ( Article 446 § 1 of the Civil Code) and this resulted in reduction of amounts received from insurers by families of victims of accidents. As the effect of long-term observation of jurisdiction and liquidation proceedings and after noticing some divergences in interpretation of legal acts in international courts' judicial decisions, using the right determined by the Act of November, 23 2002 ( Journal of Law No. 240 item 2052), the Insurance Ombudsman turned to the Polish Supreme Court lodging a motion resolve following question: Does the insurer who gives a refunding of funeral expenses ( described in the Article 446 § 1 of the Civil Code ) have a right to include in the compensation amount the death benefit paid on the basis of the Article 77 of the Act of December, 17 1998 concerning pensions from National Insurance Fund? Principal legal problem that needed to be solved, as far as this matter is concerned, is an acceptability to include funeral benefit amount to refund funeral expenses. One tries to establish if there is a possibility, using differential method, to subtract the sum of funeral benefit, which is paid by the National Insurance Agency, from the funeral costs paid according to the Civil Code. The Supreme Court remitted this case to the Civil Law Division of the Supreme Court. The Supreme Court with all the members of the Civil Law Division, after consideration of the arguments presented, in the resolution of May, 15 2009 decided that the death benefit provided in Article 77 of the Act of December, 17 1998 should not be taken into account while determining the compensation ( Article 446 § 1 of the Civil Code). Authors of this article take a close look at the whole process of reaching this resolution. Starting with lodging the motion to the Supreme Court in order to pass a resolution removing divergences in jurisdiction, through appointing 7 judges who were the members of the Supreme Court and finally ending with the analysis of the Act and its legal foundation finishing the proceeding in this matter. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Orzecznictwo sądu; Koszty; Ubezpieczenia

EN

Judicial decision; Costs; Insurances

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2(7)
• Strony: 37--64

Twórcy

autor

Aleksander Daszewski

• Biuro Rzecznika Ubezpieczonych

autor

Anna Dąbrowska

• Biuro Rzecznika Ubezpieczonych

Bibliografia

• 1. G. Bieniek (red.), Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002, s. 439.
• 2. A. Szpunar, Wynagrodzenie szkody wynikłej wskutek śmierci osoby bliskiej, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 2000, s. 170.
• 3. M. Śmiegiel, Zasada compensatio lucri cum damno a świadczenie z ubezpieczeń gospodarczych, PUG 2001, z. 4, s. 15-16.