Jawność postępowania administracyjnego a zasada zaufania do władz publicznych - kontekst społeczny i normatywny

• Autorzy: Jan Chmielewski

Warianty tytułu

Openness of Administrative Proceedings and the Principle of Trust in Public Authorities - Social and Normative Context

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zasada jawności działania instytucji publicznych oraz zasada budzenia zaufania do państwa i stanowionego prawa należą do podstawowych wartości społecznych konstytuujących współczesne systemy demokratyczne. Analiza regulacji prawnych na poziomie ustawy zasadniczej oraz ustaw zwykłych prawa administracyjnego wskazuje, że ustrojodawca dążył do objęcia ich zakresem wszelkiej aktywności oraz działalności organów państwa i że pomiędzy tymi zasadami występują interesujące zależności. Im wyższy jest poziom zaufania do władzy publicznej, tym bardziej może być ograniczana jawność jej działania i tym lepiej (pełniej) administracja publiczna realizuje interes publiczny. Z kolei większa jawność czyni możliwym przypisanie odpowiedzialności oraz pozwala rozliczać działania organów administracji publicznej, co determinuje osiąganie przez nią założonych celów i wyznaczonych zadań (skuteczność). Zarysowane wyżej problemy skupiają się - jak w soczewce - w administracyjnym postępowaniu jurysdykcyjnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The principle of openness of public institutions and the principle of trust in the State and law are fundamental social values constituting contemporary democratic systems. An analysis of the constitutional regulations as well as the provisions of administrative acts indicates that the legislator sought to include in their scope all the activities of public bodies and that there are some interesting relationships occurring between these regulations. The higher the level of trust in public authority, the more the transparency of its ongoing activities may be limited and the better (more fully) public administration pursues the public interest. In turn, wider transparency makes it possible to assign responsibility and allows to account for the activities of public administration bodies, which determines the achievement of the assumed goals and assigned tasks (their effectiveness). The problems indicated above are particularly visible in administrative proceedings. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jawność informacji; Dostęp do informacji; Informacja publiczna; Zaufanie; Zaufanie publiczne; Społeczeństwo demokratyczne; Państwo prawne; Postępowanie administracyjne

EN

Information disclosure; Access to information; Public information; Trust; Public confidence; Democratic society; State governed by the rule od law; Administrative proceedings

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 7-8
• Strony: 44--57

Twórcy

autor

Jan Chmielewski

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie; Biuro Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Bibliografia

• Adamiak B., Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 29 marca 2012 r., II SA/Bk 122/12, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2013/12.
• Błaś A., Zasada zaufania obywatela do państwa [w:] Księga Jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza. Studia z dziedziny prawa finansowego, prawa konstytucyjnego i ochrony środowiska, red. B. Adamiak, R. Mastalski, Wrocław 2001.
• Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018.
• Delhey J., Newton K., Who trusts? The origins of social trust in seven societies, "European Societies" 2003/2.
• Diamandouros N., Openness and Access to Documents, "European State Aid Law Quarterly" 2008/4.
• Dobosz P., Bezczynność administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie k.p.a., red. J. Niczyporuk, Lublin 2010.
• Dubisz S. (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. II, Warszawa 2003.
• Dylus A., Aksjologiczne podstawy jawności i jej ograniczenia. Perspektywa etyki politycznej [w:] Jawność i jej ograniczenia, red. nauk. G. Szpor, t. II. Podstawy aksjologiczne, red. Z. Cieślak, Warszawa 2014.
• Fukuyama F., Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu, Warszawa 1997.
• Gacki J., Kapitał społeczny i kultura zaufania, "Ekonomia Społeczna" 2013/1.
• Hale Th. N., Slaughter A.-M., Transparency: Possibilities and Limitations, "The Fletcher Forum of World Affairs" 2006/1.
• Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
• Jabłońska-Bonca J., Zieliński M. , Aspekty jawności prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1988/3.
• Kędzior A., Jawność i transparentność postępowania administracyjnego, "Przegląd Prawa Publicznego" 2018/1.
• Kmieciak Z., Ochrona zaufania w prawie administracyjnym. Ustalenia teoretyczne i doświadczenia praktyki, "Samorząd Terytorialny" 1997/11.
• Knysiak-Molczyk H., Prawo do informacji w postępowaniu administracyjnym, sądowoadministracyjnym oraz w ustawie o dostępie do informacji publicznej, "Przegląd Prawa Publicznego" 2010/3.
• Knysiak-Sudyka H., Jawność postępowania, czynności procesowych i akt sprawy administracyjnej [w:] Postępowanie administracyjne, red. T. Woś, Warszawa 2017.
• Kochanowski J., Informacja publiczna w świetle praktyki Rzecznika Prawa Obywatelskich [w:] Jawność życia publicznego w Polsce, red. P. Solarz, Warszawa 2008.
• Koper R., Jawność rozprawy głównej a ochrona prawa do prywatności w procesie karnym, Warszawa 2010.
• Krzymieniewska G., Znaczenie zaufania w tworzeniu kapitału społecznego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2003/2.
• Łaszczyca G., Akta sprawy w postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2014.
• Maciejewski M., Skuteczność i efektywność administracji w prawie administracyjnym. W kierunku recepcji zarządzania publicznego w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2019.
• Martysz Cz., Dostęp do informacji publicznej a udostępnianie akt sprawy administracyjnej. Analiza orzecznictwa [w:] Jawność i jej ograniczenia, red. nauk. G. Szpor, t. VII. Postępowanie administracyjne, red. Cz. Martysz, Warszawa 2015.
• Matan A., Rozdział 2. Zasady ogólne [w:] G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-103, Warszawa 2010.
• Miłaszewicz D., Zaufanie jako wartość społeczna, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach" 2016/259.
• Schauer F., Transparency in Three Dimensions, "University of Illinois Law Review" 2011/4.
• Sekuła M., Dostęp do informacji publicznej z punktu widzenia obywatela [w:] Jawność życia publicznego w Polsce, red. P. Solarz, Warszawa 2008.
• Sokolewicz W., Wojtyczek K., komentarz do art. 61 Konstytucji RP [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. II. Art. 30-86, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
• Stawecki T., Jawność jako wartość prawna, "Studia Iuridica" 2004/43.
• Sztompka P., Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Kraków 2007.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. I, Warszawa 1994.
• Tilly Ch., Trust and Rule, Cambridge 2005.
• Tilly Ch., Trust Networks in Transnational Migration, "Sociological Forum" 2007/1.
• Timmermans Ch., Subsidiarity and Transparency, "Fordham International Law Journal" 1999/22.
• Wiktorowska A., Postępowanie dowodowe [w:] M. Wierzbowski (red.), M. Szubiakowski, A. Wiktorowska (red.), Postępowanie administracyjne - ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2017.
• Wiktorowska A., Udostępnianie akt [w:] M. Wierzbowski (red.), M. Szubiakowski, A. Wiktorowska (red.), Postępowanie administracyjne - ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2017.
• Wiktorowska A., Zasada ogólna zaufania do administracji publicznej [w:] Instytucje procesu administracyjnego i sądowoadministracyjnego. Księga dedykowana Prof. nadzw. dr. hab. Ludwikowi Żukowskiemu, red. J. Posłuszny, Z. Czarnik, R. Sawuła, Przemyśl-Rzeszów 2009.
• Zanussi K., Refleksje o jawności życia publicznego [w:] Jawność życia publicznego w Polsce, red. P. Solarz, Warszawa 2008.