Odstąpienie od umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej na odległość. Aksjologiczne podstawy argumentacji

• Autorzy: Wojciech Kamieński

Warianty tytułu

Withdrawal from a Distance Agreement on a Compulsory Third Party Liability Insurance Concluded by the Owners of Vehicles. Axiological Basis for Argumentation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na łamach literatury ubezpieczeniowej prowadzona jest dyskusja o dopuszczalności odstąpienia przez konsumenta od umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, w przypadku, gdy umowa ubezpieczenia obowiązkowego zawierana jest na odległość. W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii przytaczane są argumenty pochodzące z wykładni językowej, funkcjonalnej i celowościowej. Niektóre z nich przemawiają za przyznaniem konsumentowi prawa odstąpienia, niektóre prowadzą do wniosku przeciwnego. Decydującym jednak wydaje się być argument zgodności prawa polskiego z prawem europejskim. Niezależnie od ostatecznie przyjętego rozwiązania, istotnym pozostaje pytanie o słuszność przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w kontekście zapewnienia ochrony osobom trzecim, narażonym na szkodę w związku z ruchem pojazdów mechanicznych. W ocenie autora pytanie to dotyczy konfliktu dwóch dóbr uznanych przez system prawny: ochrony konsumenta i ochrony poszkodowanego. Konflikt ten powinien jednak zostać rozwiązany najpierw na gruncie prawa europejskiego, a w szczególności dyrektywy o sprzedaży usług finansowych na odległość oraz dyrektyw komunikacyjnych. Zgodnie z art. 16c ust. 1 i 2 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, konsument, który zawarł na odległość umowę o usługi finansowe (stanowiącą czynność ubezpieczeniową) może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie trzydziestu dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, o którym mowa w art. 16b ust. 3 ustawy, jeżeli jest to termin późniejszy. O tym, czy na gruncie prawa polskiego konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC zależy relacja trzech ustaw: ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych oraz ustawy Kodeks cywilny. (fragment tekstu)

EN

In the professional insurance literature there is a discussion on whether the consumer is allowed to withdraw from the agreement on the compulsory insurance of vehicle owners' liability for damages which occurred as a result of driving, in cases where we deal with a distance compulsory insurance agreement. In order to decide the above-mentioned question, people provide arguments originating from a linguistic, functional and purposeful interpretation. Some of these arguments speak for providing the consumer with the right of withdrawal, while other arguments lead to a contrary conclusion. According to the author of the article, the conflict between two values: the right of the insurant-consumer to withdraw from a distance agreement on a compulsory third party liability insurance and the protection of the insurant, who usually also is a consumer, should be settled in favour of the latter. The axiology which constitutes the basis for introducing the obligation of concluding a third party liability insurance agreement requires to treat the possibility of withdrawing from the insurance agreement in a very restrictive way, excluding the permissibility of withdrawal, as well as the possibility of concluding a waiver agreement. The principle of guaranteeing the continuity of an insurance protection finds its priority on the grounds of the Polish law, however, it is weakened due to the implementation of the European law. It results from the necessity to apply, by all state authorities, a pro-Community interpretation of the national law, which requires that the provisions are interpreted exclusively in the way that corresponds to the content and aims of directives and of other acts. Thus, in relation to the compulsory third party liability agreement, regulations of the act on the protection of chosen consumer rights shall apply, as they give a consumer the right to withdraw from a distance agreement. According to the author, the principle of guaranteeing the continuity of an insurance protection should be a leading principle, both for a national jurisdiction and for European directives. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia komunikacyjne OC; Ubezpieczenia; Odpowiedzialność cywilna za szkody

EN

Motor insurance; Insurances; Civil liability for damage

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 1(6)
• Strony: 57--67

Twórcy

autor

Wojciech Kamieński

• Biuro Rzecznika Ubezpieczonych

Bibliografia

• 1. G. Bieniek, Cywilno-prawna problematyka ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na tle nowych uregulowań, Przegląd Sądowy, nr 5/2004, s. 41
• 2. P. Bucoń, Odpowiedzialność cywilna uczestników wypadku komunikacyjnego, Warszawa 2008, s. 138 - 139
• 3. A. Cieśliński, Wspólnotowe prawo gospodarcze, Warszawa 2003, s. 17.
• 4. W. Czachórski, Zobowiązania. Zarys wykładu, aktualizacja: A. Brzozowski, M. Safian, E. Skowrońska-Bocian, Warszawa 1999, s. 326.
• 5. P. Filipiak, Dopuszczalność odstąpienia przez konsumenta od umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej na odległość, "Prawo Asekuracyjne" nr 1/2009, s. 36-51.
• 6. S. Grzybowski (w:) System prawa cywilnego. Część ogólna, Ossolineum 1985, s. 173
• 7. E. Kowalewski, T. Sangowski, Ocena stanu reformy ustawodawstwa ubezpieczeniowego, "Prawo Asekuracyjne" nr 3/2004, s. 35
• 8. E. Kowalewski, w: E. Kowalewski, T. Sangowski, Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2004, s. 263
• 9. E. Kowalewski, Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, "Prawo Asekuracyjne" nr 3/2002, s. 3-13.
• 10. E. Kowalewski, Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej - funkcje i przemiany, Toruń 1981
• 11. D. Lasok, Law & Institutions of the European Union, Butterworths, London-Dublin-Edinburgh 1994, s. 124-125.
• 12. E. Łętowska, Ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów. Komentarz, Warszawa 2000, s. 32-33.
• 13. L. Morawiecki, Zasady wykładni prawa, Toruń 2006, s. 69.
• 14. B. Mrozowska, A. Wnęk, E. Glabas, Ochrona klienta zakładu ubezpieczeń w prawie polskim na tle porządku prawnego Unii Europejskiej (cz. 1), "Prawo Asekuracyjne" nr 1/2005.
• 15. M. Orlicki (w:) M. Orlicki, J. Pokrzywniak, A. Raczyński, Obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Bydgoszcz-Poznań 2007, s.104 i n.
• 16. M. Orlicki, Konsumenckie prawo ubezpieczeniowe (w:) Europejskie prawo konsumenckie a prawo polskie, Zakamycze 2005
• 17. M. Orlicki Ochrona praw konsumentów usług ubezpieczeniowych w projekcie nowelizacji kodeksu cywilnego, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" 2(1/2007)
• 18. A. Pyrzyńska, Rozwiązanie umowy przez strony, Warszawa 2003, s. 34
• 19. Z. Radwański, Zobowiązania - część ogólna, Warszawa 1998, s. 117.
• 20. A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1992, s. 206
• 21. R. Sarkowicz, J. Stelmach, Teoria prawa, Kraków 1996, s. 62
• 22. M. Serwach, (w:) Z. Brodecki, M. Serwach, Prawo ubezpieczeń gospodarczych. Komentarz, Kraków 2005, s. 736
• 23. B. Wolińska, M. Więcko, (w:) S. Rogowski (red.), Ubezpieczenia komunikacyjne, Warszawa 2008, s. 54 - 55
• 24. J. Wróblewski, Lex generalis a lex specialis, Zeszyty Naukowe UŁ 1963/28.
• 25. M. Zieliński,Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002, s. 317