Nowa urbanizacja regionu miejskiego

• Autorzy: Andrzej Klasik
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Nauka o rozwoju miast i regionów uczy, że przepływami aktywności i ludności, firm i inwestorów, mieszkańców i pracujących rządzą w przestrzeni czynniki i mechanizmy typu pull/push. Wypychają one ludzi i firmy z jednych miejsc, obszarów i regionów - czynniki push, oraz przyciągają ludzi i kapitały do innych miejsc, obszarów i regionów - czynniki puli. W pierwszym przypadku drastyczne deficyty miejsc, obszarów i regionów skłaniają firmy i gospodarstwa domowe do podejmowania decyzji o delokalizacji. Takie miejsca, obszary i regiony tracą na żywotności i odporności w relacjach z bardziej atrakcyjnym otoczeniem. Pojawiają się w nich i przeważają siły odśrodkowe. W drugim przypadku atuty wyróżniające inne miejsca, obszary i regiony jako bardziej atrakcyjne motywują ludzi do osiedlania się lub inwestorów do podejmowania decyzji inwestycyjnych, wywołując działanie sił dośrodkowych. W ocenach i zachowaniach lokalizacyjnych ludzi i firm witalne i prężne miejsca, obszary i regiony rokują gospodarstwom domowym wyższy standard życia a firmom wyższą konkurencyjność ekonomiczną [Krugman, 1997; Jedwab, Christiaensen, Gindelsky, 2014]. Redystrybucja przestrzenna oraz przepływy firm i gospodarstw domowych, inwestorów i miejsc pracy w ramach zastanej hierarchii osadniczej opisują i objaśniają procesy urbanizacyjne i rozwój miejski. Ich finalnym efektem jest różnicowanie się profili aktywności i stylów życia w ośrodkach, obszarach i regionach miejskich. W perspektywie procesów długiego trwania, w systemie osadniczym regionu miejskiego dokonuje się recentryzacja ognisk inwestowania lub dezinwestycji, rozwoju i regresu. Kształtuje się nowy ład przestrzenny w miastach, obszarach i regionie miejskim oraz ustala się nowa równowaga funkcjonalna wewnątrz jednostek przestrzennych i w ich relacji z otoczeniem. Te na pozór proste mechanizmy przyciągania i odpychania, działania sił odśrodkowych i dośrodkowych różnicują stopę dynamiki oraz stopień odporności miast i regionów, ich atrakcyjności i konkurencyjności w otoczeniu globalnym. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Urbanizacja; Miasto; Rewitalizacja miasta

EN

Urbanisation; City; City revitalization

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Tom: Nowa urbanizacja na starym podłożu
• Strony: 9--24

Twórcy

autor

Andrzej Klasik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Baron M., Kuźnik F. (2017), Economic Basis for Functioning of a Smart City, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 83-103.
• Gasidło K. (2017), Compact City in Dispersion, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 7-16.
• Gasidło K., Bradecki T. (2016), Wielkie inwestycje publiczne w miastach aglomeracji, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• Grzeszczak J. (1996), Tendencje kontrurbanizacyjne w krajach Europy Zachodniej (Co-unterurbanization Tendencies in Western European Countries), Prace Geograficzne (Geographical Studies), nr 167, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, Wydawnictwo Continuo, Wrocław.
• Hoover E., Giarratani F. (1999), An Introduction to Regional Economics, West Virginia University's Regional Research Institute, Morgantown.
• Jedwab R., Christiaensen L. Gindelsky M. (2014), Demography, Urbanization and Development: Rural Push, Urban Puli and... Urban Push? Working Paper No. 15, NYK Marron Institute of Urban Management.
• Klasik A. (2002), Strategie regionalne. Formułowanie i wprowadzanie w życie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego w Katowicach, Katowice.
• Klasik A. (2017), Concept of Creative Cities in Shaping of Future of Contemporary Cities, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 119-131.
• Klasik A. (2018), Gospodarka kreatywna miast i regionów miejskich [w:] A. Klasik (red.), Rozwój kreatywny i inteligentny centrów i przestrzeni miejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 9-27.
• Klasik A., Biniecki J., Ochojski A. (2014), Metropolitalny foresight strategiczny. Metodologia i studium przypadku, Studia KPZK PAN, t. CLX, Warszawa.
• Klasik A., Kuźnik F. (2017), Wehikuły rozwoju dużych miast i zespołów miejskich [w:] A. Klasik, F. Kuźnik (red.), Wehikuły rozwoju lokalnego i regionalnego, Studia KPZK PAN IN, nr CLXXVII, Warszawa, s. 1-25.
• Klasik A., Kuźnik F., Szczupak B., Baron M. (2014), Programowanie regionalnej polityki miejskiej województwa śląskiego, Niepublikowane wystąpienie podczas konferencji Trzeci Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków.
• Klasik A., Muster R. (2017), Key Concepts Creating Modern Cities - Introduction, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 5-6.
• Krugman P. (1997), Dewelopment, Geography, and Economic Theory, The MIT Press, Cambridge Massachusetts, London.
• Kuźnik F., Klasik A., Szczupak B., Baron M. (2015), Koncepcja Regionalnej Polityki Miejskiej [w:] A. Klasik, F. Kuźnik (red.), Rozwój obszarów miejskich w polityce regionów, Studia KPZK PAN, t. CLXTV, Warszawa, s. 154-182.
• Polko A. (2017), Dynamics and Viability of City Centres - Concepts, Tools, Projects, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 51-67.
• Słodczyk J., Śmigielska M., red. (2008), Współczesne kierunki i wymiary procesów urbanizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Smith N. (2002), New Globalism, New Urbanism: Gentrification as Global Urban Strategy, "Antipode", Vol. 34, Iss. 3, s. 427-450.
• Swyngedouw E., Moulaert F., Rodriguez A. (2002), Neoliberal Urbanization in Europe: Large-Scale Urban Development Projects and the New Urban Policy, "Antipode", Vol. 34, Iss. 3, s. 542-577.
• Twardoch A., Bradecki T. (2017), Living in a Compact City, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 17-31.
• Wrana K. (2017), Vital Cities. Sustainabłe Development, Networking, Creativity, "Studia Regionalia", vol. 51, s. 33-49.