Urlop ojcowski - krytyczne uwagi do aktualnego stanu prawnego

• Autorzy: Patrycja Busse

Warianty tytułu

Paternity Leave - the Critical Comment on Current Legal Situation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Urlop ojcowski jest samodzielnym i fakultatywnym uprawnieniem pracownika-ojca, wprowadzonym do kodeksu pracy nowelizacją ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 237, poz. 1654, ze zm.), przy czym pracownicy mogli korzystać z tego prawa dopiero od 1 stycznia 2010 r. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że prawo do urlopu ojcowskiego jest wyłącznym uprawnieniem pracownika-ojca wychowującego dziecko, co umożliwia korzystanie z tego prawa niezależnie od sytuacji prawnopracowniczej matki dziecka. Trzeba zauważyć, że w uzasadnieniu do projektu ustawy wprowadzającej omawiane uprawnienie do kodeksu pracy nie wskazano motywów, jakimi się wówczas kierowano. Pracownicy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w swoich wypowiedziach podkreślali, że instytucja urlopu ojcowskiego ma zachęcić ojców do podjęcia opieki nad dzieckiem, a także sprzyjać podziałowi obowiązków między rodzicami. Ponadto zamysłem ustawodawcy było skłonienie pracodawców do zmiany postawy wobec pracownic-matek korzystających z uprawnień rodzicielskich poprzez przyznanie pracownikom-ojcom tego samego rodzaju uprawnień, w tym wyłącznego prawa do urlopu ojcowskiego. Obecne brzmienie art. 182 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, ze zm.; dalej: k.p.) zostało ustalone ustawą nowelizującą system uprawnień rodzicielskich z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U., poz. 1268, ze zm.; dalej: nowelizacja ustawy). Jedną z głównych determinant oddziałujących na kształt wprowadzonej nowelizacji do systemu uprawnień rodzicielskich były zmiany w zakresie organizacji życia rodzinnego wśród Polaków. Przejawem tych zmian jest m.in. wzrost zaangażowania w opiekę nad dziećmi ze strony mężczyzn. Wśród innych czynników, które mają wpływ na codzienne życie rodziców, wskazuje się zjawisko budowania tzw. relacji partnerskiej, jak również upowszechnianie się w społeczeństwie koncepcji work-life balance, co wynika z treści uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy. W niniejszym artykule zwrócę uwagę na te aspekty urlopu ojcowskiego, które budzą wątpliwości odnośnie do jego zastosowania w praktyce, równocześnie proponując inne rozwiązania w tym zakresie. Biorąc pod uwagę rosnącą liczbę mężczyzn korzystających z omawianego uprawnienia (z 28,5 tys. w 2013 r. do 107,1 tys. w okresie od stycznia do sierpnia 2017 r.), wydaje się, że istnieje potrzeba ulepszenia rozwiązań wskazanych w art. 182 k.p. Należy mieć także na względzie fakt, że urlop ojcowski może stanowić punkt wyjścia dla pracownika-ojca do korzystania z innych uprawnień rodzicielskich, charakteryzujących się dłuższym wymiarem, tj. urlopu rodzicielskiego oraz urlopu wychowawczego. (fragment tekstu)

EN

Paternity leave was introduced to the section eight of Labour Code entitled "Rights of Employees Relating to Parenthood" by virtue of The Act of 8th December 2008 and then the right to paternity leave was noticeably amended under The Act of 24th July 2015. In this paper the author takes up an attempt to evaluate the binding regulation, also pointing elements, which should be revisioned. This paper includes proposals of amendments aiming at increase the number of employee-fathers who bring up and take care of a child especially during the first year after the birth of a child. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Urlop ojcowski; Kodeks pracy; Regulacje prawne

EN

Paternity leave; Labour Code; Legal regulations

• Czasopismo: Gdańsko-Łódzkie Roczniki Prawa Pracy i Prawa Socjalnego
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 7
• Strony: 33--44

Twórcy

autor

Patrycja Busse

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• K. Serafin, Prawo do urlopu ojcowskiego w polskiej regulacji prawnej, "Zeszyty Prawnicze UKSW" 2010, nr 1, s. 223.
• M. Kuba, Urlopy przysługujące pracownikom w związku z rodzicielstwem [w:] Urlopy pracownicze, red. Z. Góral, Warszawa 2016, s. 253.
• M. Latos-Miłkowska, Glosa do wyroku TS z dnia 16 września 2010 r., C-149/10, www.lex.uni.lodz.pl.lex.han3lib.uni.lodz.pl/lex/index.rpc?&fromHistory=false