Europejska i międzynarodowa reakcja na referendum niepodległościowe w irackim Kurdystanie

• Autorzy: Fuad Jomma

Warianty tytułu

European and International Reaction to the Referendum of Independence in Iraqi Kurdistan

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszej analizy są dążenia niepodległościowe Kurdów irackich. Rozważaniom zostały poddane kwestie dotyczące rozwiązań prawnych związanych z wykorzystaniem przez Kurdów instytucji referendum. W artykule przeanalizowano problemy utrudniające współpracę między rządem Regionu Irackiego Kurdystanu a rządem federalnym Republiki Iraku. Uwypuklono także wyjątkowość tego regionu z perspektywy rozwiązań konstytucyjnych przyjętych w Iraku w 2005 r. W artykule postawiono tezę, że zorganizowanie głosowania ludowego w 2017 r. przez Kurdów było działaniem zbyt pochopnym. Odwołano się w nim także do międzynarodowej opinii, w tym europejskiej, będącej reakcją na dążenia niepodległościowe irackich Kurdów.(abstrakt oryginalny)

EN

This paper attempts to analyse independence aspirations of Iraqi Kurds. It considers issues of legal solutions used by Kurds in regard to institution of referendum. The paper analyses problems which hindered cooperation between Kurdistan Regional Government and Federal Government of Iraq. Moreover it highlights uniqueness of the region in lights of Iraqi constitutional solutions from 2005. The author puts forward a thesis that convening a referendum in 2017 was too hasty and refers to international opinion being a reaction to independence aspirations of Iraqi Kurds.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Referendum; Niepodległość

EN

Referendum; Independence

• Czasopismo: Przegląd Europejski
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2
• Strony: 201--227

Twórcy

autor

Fuad Jomma

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• 1. BLOCKS VISIT by German Foreign Minister to Kurdistan Region - Report (2017), http://www.nrttv.com/en/Details.aspx?Jimare=17623 (23.03.2018).
• 2. KURDOWIE ODPOWIEDZIELI na pytanie, czy chcą, by Kurdystan stał się niepodległym państwem (2017), https://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1865841,KurdowieodpowiedzielinapytanieczychcabyKurdystanstalsieniepodlegly mpanstwem (23.01.2018).
• 3. ALI Sangar (2017), Kurdistan Parliament to Convene, Hold First Session on Sep. 14: Media Office, http://www.kurdistan24.net/en/news/223feababfa34a0aaa2fa8e93 519654a (23.01.2018).
• 4. ANGELA MERKEL to BasNews: I Support Iraqi Kurds (2017), http://www.basnews.com/index.php/en/news/362933 (23.03.2018).
• 5. BAFEL TALABANI: PUK Chose 'Tactical Withdrawal' from Kirkuk after Casualties (2017), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/211020179 (23.01.2018).
• 6. BAGHDAD: IRAQI Forces in Full Control of Kirkuk (2017), http://www.aljazeera. com/news/2017/10/baghdadiraqiforcesfullcontrolkirkuk171016133409720. html (23.01.2018).
• 7. Baghdad Money Squeeze Tests Limits of Iraqi Kurdistan's Autonomy (2014), https:// uk.reuters.com/article/kurdsiraq/baghdadmoneysqueezetestslimitsofiraqikurdistansautonomyidUKL6N0MC03S20140317 (23.01.2018).
• 8. BOCHEŃSKA Joanna (2008), Sytuacja tureckich Kurdów a starania Turcji o członkostwo w Unii Europejskiej, http://www.psz.pl/117polityka/joannabochenska sytuacjatureckichkurdowastaraniaturcjioczlonkostwowuniieuropejskiej (23.01.2018).
• 9. BREMER III L. PAUL (2015), https://www.britannica.com/biography/LPaulBremerIII (23.01.2018).
• 10. COCKBURN Patrick (2017), The Kurdish Referendum Has Shown a Yearning for Independence, but also the Lack of Strength to Carry It out, http://www.independent.co.uk/voices/iraqisiskurdistankurdishindependencewasamiscalculationa7974646.html (23.01.2018).
• 11. EXCLUSIVE: PAVEL TALABANI Expelled from PUK (2017), http://www.thebaghdadpost.com/en/story/18455/ExclusivePavelTalabaniexpelledfromPUKsource (23.01.2018).
• 12. FIDAN Christina Bache (2016), Turkish Business in the Kurdistan Region of Iraq, "Turkish Policy Quaterly", vol. 14, nr 4, http://turkishpolicy.com/article/790/turkishbusinessinthekurdistanregionofiraq (23.01.2018).
• 13. GERMANY WARNS: Referendum a Danger to Military Collaboration (2017), https:// anfenglish.com/news/germanywarnsreferendumadangertomilitarycollaboration-22297 (23.03.2018).
• 14. GORAN Baxtiyar (2017), France Does not Oppose Kurdistan Referendum: Macron, http://www.kurdistan24.net/en/news/86230b4c9a404693832056ff6a55bef0 (23.03.2018).
• 15. GORDON Michael R. (2017), Mattis Asks Iraqi Kurds to Put off Vote on Independence, https://www.nytimes.com/2017/08/22/world/middleeast/iraqkurdsindependencemattisbarzanitillerson.html (23.01.2018).
• 16. GUNTER Michael M. (1992), Foreign Influences on the Kurdish Insurgency in Iraq, ,,Journal of Conflict Studies", 12.04.1992.
• 17. HEISTEIN Ari (2017), Why Did Israel Support the Kurdish Referendum?, http:// nationalinterest.org/feature/whydidisraelsupportthekurdishreferendum23235 (23.01.2018).
• 18. HOMA Ava (2017), Turkey Will Continue Trade Ties with Kurdistan Region: Economy Minister, http://www.kurdistan24.net/en/economy/b50dfbd87cfb460a81f89e65 41a0b8f0 (23.01.2018).
• 19. IRAQI BAN on Flights to Kurdish Cities Begins Friday (2017), http://www.aljazeera.com/news/2017/09/iraqibanflightskurdishcitiesbeginsfriday 170929091751819.html (23.01.2018).
• 20. IRAQ: FIGHTING in Disputed Territories Kills Civilians (2017), https://www.hrw.org/news/2017/10/20/iraqfightingdisputedterritorieskillscivilians (23.01.2018).
• 21. IRAQ HALTS International Flights to Kurdistan Region (2017), http://www.bbc.com/ news/worldmiddleeast41440747 (23.01.2018).
• 22. IRAQI KURDISH Parliament Backs Independence Referendum (2017), http://www. aljazeera.com/news/2017/09/iraqikurdishparliamentbacksindependencereferendum170915171030979.html (23.01.2018).
• 23. IRAQI KURDS Attack Baghdad for Withholding Funds (2015), http://www.bbc.com/ news/worldmiddleeast31917412 (23.01.2018).
• 24. IRAQ REJECTS Kurdish Offer to ʻFreezeʼ Independence (2017), www.bbc.com/news/ worldmiddleeast41760519 (23.01.2018).
• 25. Istifta Iqlim Kurdystan ... Tafasil we Tatawurat (2017), http://www.aljazeera.net/encyclopedia/events/2017/10/1/ءاتفتساميلقإناتسدركليصافتتاروطتو (23.01.2018).
• 26. IZRAEL POPARŁ kurdyjską niepodległość. Historyczne wyrównanie krzywd, czy zimna kalkulacja? (2017), https://www.polskieradio.pl/7/1696/Artykul/1853372,IzraelpoparlkurdyjskaniepodlegloscHistorycznewyrownaniekrzywdczyzimnakalkulacja (24.01.2018).
• 27. JOMMA Fuad (2001), Kurdowie i Kurdystan (Problemy diaspory kurdyjskiej), Gdańsk.
• 28. JOMMA Fuad (2004), Trzy wojny w Zatoce Perskiej a sprawa kurdyjska w Iraku, w: Adnan Abbas (red.), W kręgu problematyki Kurdów i Kurdystanu, Poznań.
• 29. KELLY Michael J. (2010), The Kurdish Regional Constitution within the Framework of the Iraqi Federal Constitution: A Struggle for Sovereignty, Oil, Ethnic Identity, and the Prospects for a Reverse Supremacy Clause, ,,Penn State Law Review", vol. 114, http://www.pennstatelawreview.org/articles/114/114%20Penn%20St.%20L.%20 Rev.%20707.pdf (20.01.2018).
• 30. USA ,,GŁĘBOKO ROZCZAROWANE" referendum w irackim Kurdystanie (2017), https://www.tvn24.pl/wiadomoscizeswiata,2/referendumwirackimkurdystanieusaglebokorozczarowane,775962.html (20.01.2018).
• 31. KONSTYTUCJA Republiki Iraku (2005), https://www.constituteproject.org/constitution/Iraq_2005.pdf?lang=ar (23.01.2018).
• 32. KRSO (Biuro Statystyczne Regionu Kurdystanu), http://www.krso.net/Default.aspx?page=article&id=899&l=1& (23.01.2018).
• 33. KURDISTAN PARLIAMENT Approves Independence Referendum on Sept. 25 (2017), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/15092017 (23.01.2018).
• 34. TILLERSON SUGGESTS Kurds Postpone Referendum, Kurdish President not Convinced (2017), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/110820174 (23.01.2018).
• 35. LÉVY BernardHenri (2017), The Kurds Are not Children, ,,Foreign Policy", http://foreignpolicy.com/2017/09/06/thekurdsarenotchildrenkrgindependence/ (23.01.2018).
• 36. MARCON REJECTS Kurdish Referendum in Phon Call with Abadi-office (2017), http://www.nrttv.com/En/Details.aspx?Jimare=16752 (23.03.2018).
• 37. MAS'UL KURDI yakshif hajim at-tabadul at-tijari bayn al-iqlim we Turkia we‚ Iran (2017), http://www.nrttv.com/ar/Detail.aspx?Jimare=53906 (23.01.2018).
• 38. MEHO Lokman I., NEHME Michael G. (2004), The Legacy of US Support to Kurds: Two Major Episodes, "The Kurdish Question in US Foreign Policy: A Documentary Sourcebook", nr 13-14.
• 39. MUSIAŁKARG Magdalena (2008), Referendum w państwach europejskich. Teoria, praktyka, perspektywy, Toruń.
• 40. MUFAJAA: KURDYSTAN yaltahim naft al-irak bi ihtiyati 45 miliar barmil (2017), https://www.alarabiya.net/ar/aswaq/oilandgas/2017/09/26/ةأجافمناتسدركمهتلتطفنقارعلايطايتحاب45رايلمليمرب.html (12.01.2018).
• 41. NAS AL-BAYAN al-khitami li motamer al-muaarada al-irakiya fi London [Tekst końcowego oświadczenia irackiej konferencji opozycyjnej w Londynie], http://www. aljazeera.net/news/arabic/2002/12/17/صننايبلايماتخلارمتؤملةضراعملاةيقارعلايفندنل (12.01.2018).
• 42. NUMBER OF REFUGEES in Kurdistan (2014), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/01092014 (23.01.2018).
• 43. OTŁOWSKI Tomasz (2016), Niepodległy Kurdystan coraz bliżej. To może być zapalnik kolejnego konfliktu na Bliskim Wschodzie, https://wiadomosci.wp.pl/niepodleglykurdystancorazblizejtomozebyczapalnikkolejnegokonfliktunabliskimwschodzie6027670704870529a (10.01.2018).
• 44. PAVEL TALABANI, Lahor Jinki's Scheme to Topple Barzani Exposed (2017), http://www.thebaghdadpost.com/en/story/18890/PavelTalabaniLahorJinkisschemetotoppleBarzaniexposed (23.01.2018).
• 45. PM ABADI Denies His Visit to France is for Talks on Kurdish Referendum (2017), http://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/300920171 (23.03.2018).
• 46. PROJEKT KONSTYTUCJI Irackiego Regionu Kurdystanu z 22 sierpnia 2008 roku, http://cabinet.gov.krd/a/d.aspx?l=14&s=01010100&r=81&a=13875&s=010000 (23.01.2018).
• 47. Putin: zakonnyje prawa kurdow w Irakie budut obiespieczieny (2016), http://tass.ru/ politika/3901321 (23.01.2018).
• 48. RA'IS AL-WUZRA al-iraki yutalib bi ilgha nataij istifta infisal kurdystan (2017), http:// www.bbc.com/arabic/41416422 (23.01.2018).
• 49. ROSIJA STALA kliucziewym inwiestorom w Irakskij Kurdistan (2017), https://lenta.ru/news/2017/09/20/russia_kurds/ (23.10.2017).
• 50. RUSSIA SAYS Iraqi Kurds Must Act in Concert with Baghdad (2017), https://www.reuters.com/article/usmideastcrisisiraqkurdslavrov/russiasaysiraqikurdsmustactinconcertwithbaghdadidUSKBN1CS156 (23.01.2018).
• 51. SALEYE Subhi (2014), Barlaman Kurdystan We Distor Al-iqlim, http://www.rudaw.net/arabic/opinion/06122014 (23.01.2018).
• 52. SERGEY LAVROV to Rudaw: Referendum Is Expression of Kurdish People's Aspirations (2017), http://www.rudaw.net/english/interview/24072017 (23.01.2018).
• 53. SCHMITT Eric, ZUCCHINO David (2017), Struggle over Kirkuk Puts the U.S. and Iran on the Same Side, https://www.nytimes.com/2017/10/18/world/middleeast/ iraqkurdskirkukiran.html (23.01.2018).
• 54. SCHORR Daniel (1991), 1975 Background to Betrayal, https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1991/04/07/1975backgroundtobetrayal/aa973065ea5e42708cf902361307073c/?utm_term=.b2ae200cea86 (23.01.2018).
• 55. SHARAFEDIN Bozorgmehr (2015), General Qasem Soleimani: Iran's Rising Star, http://www.bbc.com/news/worldmiddleeast27883162 (23.01.2018).
• 56. SIYAWSH Lina (2005), Nataij istifta hawla istiqlal kurdistan: ghalbiyat al-akrad mae al-infisal, http://www.alhayat.com/article/1237502 (23.01.2018).
• 57. SYRIA REGIONAL Refugee Response (2017), http://data.unhcr.org/syrianrefugees/ country.php?id=103 (23.01.2018).
• 58. UK RECOGNIZES Kurdish Peshmerga in Iraq's ISIS Fight (2017), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/10122017 (23.01.2018).
• 59. SHAMULDDIN Sarkawt (2015), Barzani vs. Parliament: The Crisis of Legitimacy in Kurdistan, https://kurdishpolicy.org/2015/08/29/barzanivsparliamentthecrisisoflegitimacyinkurdistan/ (23.01.2018).
• 60. SULAIVANY Karzan (2017a), Polish FM: Kurds Supposed to Have More Autonomy Inside Iraq, http://www.kurdistan24.net/en/news/b14ed925a4ce42e09a4f8670c08f8ec2 (23.01.2018).
• 61. SULAVIANY Karzan (2017b), Iraqi PM Accepts Macron's Invitation to Discuss Kurdish Independence in Paris, http://www.kurdistan24.net/en/news/23ae5ce3800b4a9a82ad4baee0264d9b (23.03.2018).
• 62. SULEJMAN Muna (2017), Tasyrat al-rafd al-iqlimi we ad-duwali fi azmat Kurdistan al-Iraq, http://www.siyassa.org.eg/News/15358.aspx (23.01.2018).
• 63. STATEMENT by High Representative/Vice-President Federica Mogherini on the Proposed Kurdish Referendum in Iraq (2017a), European Union External Action, Bruxelles, 19.09.2017, https://eeas.europa.eu/headquarters/headquartershomepage/32450/statementhighrepresentativevicepresidentfedericamogheriniproposedkurdishreferendum_en (23.01.2018).
• 64. STATEMENT of the Spokesperson on the Referendum Held by the Kurdistan Regional Government (2017b), Bruxelles, 26.09.2017, https://eeas.europa.eu/headquarters/headquartershomepage/32785/statementspokespersonreferendumheldkurdistanregionalgovernment_en (23.01.2018).
• 65. TRADE BETWEEN Kurdistan and Turkey Increases (2017), http://www.rudaw.net/ english/business/27082017 (23.01.2018).
• 66. UK: NOW Is not Right Time for Referendum, Baghdad First Must Authorize (2017), http://www.rudaw.net/english/kurdistan/120620173 (23.03.2018).
• 67. ZHDANNIKOV Dmitry (2017), Russia's Rosneft Clinches Gas Pipeline Deal with Iraq's Kurdistan, https://www.reuters.com/article/uskurdistanrosneft/russiasrosneftclinchesgaspipelinedealwithiraqskurdistanidUSKCN1BT0MQ (23.01.2018).
• 68. ZIELIŃSKI Eugeniusz, BOKSZCZANIN Izolda, ZIELIŃSKI Jacek (2003), Referendum w państwach Europy, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.0867