Tendencje depopulacji i starzenia demograficznego w województwie śląskim a model nowej urbanizacji regionu

• Autorzy: Jerzy Runge
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przesunięcie na osi czasu roczników wyżu demograficznego z lat 50., jak i wchodzących na rynek pracy w latach 70. XX wieku - a zasiedlających poszczególne miasta regionu - pozwala wskazać niepokojące tendencje szybkiego starzenia demograficznego, wymagające określonych działań w zakresie polityki regionalnej i lokalnej [Sitek i in., 2013]. Nie ulega wątpliwości, iż obserwowane, jak i prognozowane ubytki zaludnienia oraz starzenie demograficzne w różnych obszarach nie tylko Polski istotnie rzutują na lokalną i regionalną politykę przemian społeczno-gospodarczych. Wśród najistotniejszych konsekwencji wymienia się zazwyczaj: a) konsekwencje depopulacji - depopulacja centrów miast, pojawianie się pustostanów, dekapitalizacja substancji mieszkaniowej, ubożenie dochodów miast, konieczność utrzymania zbyt rozbudowanej infrastruktury w stosunku do malejącej liczby mieszkańców; b) konsekwencje starzenia demograficznego - wzrost wskaźnika obciążenia ekonomicznego, potrzeba dopasowania infrastruktury do rosnących potrzeb osób starszych, narastanie homogenicznego charakteru lokalnych społeczności, zwłaszcza tych ośrodków miejskich, które były zasiedlane w pewnych okresach czasu głównie przez osoby młode, konieczność miejskiej i regionalnej polityki senioralnej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Starzenie się społeczeństw; Miasto; Demografia miasta; Urbanizacja; Region

EN

Ageing of the population; City; City demography; Urbanisation; Region

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Tom: Nowa urbanizacja na starym podłożu
• Strony: 102--112

Twórcy

autor

Jerzy Runge

• Uniwersytet Śląski

Bibliografia

• Chojnicki Z. (1996), Region w ujęciu geograficzno-systemowym [w:] T. Czyż (red.), Podstawy regionalizacji geograficznej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 7-44.
• Colby Ch.C. (1933), Centrifugal and Centripetal Forces in Urban Geography, "Annals of the Assotiation of American Geographers", Vol. 23(1), s. 1-20.
• Drabina J. (2007), Historia Chorzowa 1257-2000, Wydawnictwo Muzeum w Chorzowie, Chorzów.
• Dragan W. (2016), Przemiany funkcjonalno-przestrzenne Starego Miasta w Mysłowicach w latach 1913-2013, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, nr 3475, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice.
• Kaszowska B., Pukowska-Mitka M., Runge J. (1992), Wybrane aspekty rozwoju układu osadniczego województwa katowickiego w latach 1885-1982 [w:] P. Modrzejewski (red.), Wybrane zagadnienia z geografii społeczno-ekonomicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice, s. 79-93.
• Klaassen L.H., Paelinck J.H.S. (1979), The Futurę of Large Towns, "Environment and Planning A: Economy and Space", Vol. 11, Iss. 10, s. 1095-1104.
• Kotus J. (2005), Społeczne dylematy w przestrzeni miejskiej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Krzysztofik R. (2014), Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, nr 3157, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice.
• Krzysztofik R., Kantor-Pietraga I., Runge A., Sporna T. (2017), Is the Suburbanisation Stage Always Important in the Transformation of Large Urban Agglomerations? The Case of the Katowice Conurbation, "Geographica Polonica, Institute of Geography and Spatial Organization PAN", vol. 90, cz. 2, s. 71-85.
• Krzysztofik R., Runge J. (2010), Tendencje lokalizacyjne budownictwa mieszkaniowego w miastach konurbacji katowickiej po 1945 roku a model urbanizacji [w:] I. Jażdżewska (red.), XXIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście: Osiedla blokowe w strukturze przestrzennej miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 37-49.
• Maik W. (2000a), Procesy urbanizacji [w:] S. Liszewski, W. Maik (red.), Wielka encyklopedia geografii świata, t. XIX, Osadnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, s. 111-130.
• Maik W. (2000b), Relacje między jednostkami osadniczymi [w:] S. Liszewski, W. Maik (red.), Wielka encyklopedia geografii świata, t. XIX, Osadnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, s. 283-297.
• Maik W. (2012), Podstawy teoretyczno-metodologiczne studiów geograficzno-miejskich. Studium z metodologii geografii miast, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki, Bydgoszcz.
• Runge A. (2013), Rola miast średnich w kształtowaniu systemu osadniczego Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice.
• Runge A., Runge J. (2015), Modele przestrzeni społecznej złożonych układów osadniczych (wybrane aspekty teoretyczno-empiryczne) [w:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Miasto w badaniach geografów, t. 2, Wydawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 207-226.
• Runge J. (2008), Population Transformations in the Traditional Economic Regions of Central Europę. Struktural Approach, "Bulletin of Geography, Socio-economic Series", vol. 10, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, s. 63-74.
• Runge J. (2017), Specyfika sytuacji demograficznej w województwie śląskim na tle Polski [w:] J. Hrynkiewicz, A. Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna województwa śląskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, t. IX, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 34-52.
• Runge J. (2018), Przeobrażenia funkcjonalno-przestrzenne miast tradycyjnego regionu społeczno-ekonomicznego - wymiar teoretyczny, "Studia Miejskie", Uniwersytet Opolski, Opole (w druku).
• Runge J., Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge A. (2014), Model urbanizacji złożonych układów osadniczych w świetle procesów kurczenia się miast [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 115-125.
• Runge J., Kłosowski F. (2011), Changes in Population and Economy in Śląskie Voivod-ship in the Context ofthe Suburbanization Process, "Bulletin of Geography. Socio-economic Series", nr 16, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, s. 89-106.
• Runge J., Żurek I. (2010), Procesy i struktury demograficzno-społeczne na obszarze województwa śląskiego w latach 1988-2008, Urząd Statystyczny, Katowice.
• Sitek S., Runge J., Kłosowski F., Runge A., Petryszyn J., Pytel S., Sporna T., Kurpanik M., Zuzańska-Żyśko E. (2013), Społeczno-gospodarcze i przestrzenne kierunki zmian regionalnego oraz lokalnych rynków pracy województwa śląskiego, Raport końcowy, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
• Smołka-Franke B. (2013), Stare i nowe obszary kulturowe miasta przemysłowego: na przykładzie Bytomia, Rudy Śląskiej i Zabrza, "Studia Etnologiczne i Antropologiczne", nr 13, s. 75-86.
• Szlachta J., Legutko-Kobus P., red. (2017), Wyzwania dla polityki rozwoju regionalnego, "Studia KPZK PAN", t. CLXXVIII, Warszawa.
• Zadrożny T. (1989), Zmiany układu osadniczego województwa katowickiego w okresie 1935-1980, "Geographia. Studia et Dissertationes", t. 13, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Katowice, s. 98-109.
• Zuzańska-Żyśko E. (2016), Procesy metropolizacji. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa.