Wyzwania urbanizacyjne Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii - perspektywa środowiskowa

• Autorzy: Justyna Gorgoń
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie powiązań i zależności między kształtowaniem procesów urbanizacyjnych w obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii a polityką rewitalizacyjną i jej uwarunkowaniami środowiskowymi, a w szczególności aspektem adaptacji obszaru GZM do zmian klimatu. Zarówno problematyka rewitalizacyjna, jak i zagadnienia adaptacji obszarów zurbanizowanych do zmian klimatu stanowią istotne składniki polityki miejskiej. Dlatego też ważne jest dostrzeżenie nie tylko wzajemnych powiązań między nimi, ale i rozwijanie oraz kreowanie instrumentów i mechanizmów pozwalających na podjęcie nowych wyzwań kontekście procesów urbanizacyjnych. Od roku 2017 działa, powołana ustawą z dnia 9 marca 2017 roku, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (Dz.U. z 2017 roku, poz. 730). Nowa struktura administracyjna obejmująca 41 jednostek samorządu terytorialnego zlokalizowanych w centralnej części województwa śląskiego dziedziczy wszystkie problemy wysoko uprzemysłowionego regionu i musi podjąć szereg zadań wynikających zarówno z obowiązków dotyczących zarządzania samym obszarem, jak i wyzwań o charakterze ponad regionalnym, na przykład wynikających z procesów demograficznych oraz tych o charakterze globalnym, między innymi dotyczących skutków zmian klimatu i konieczności minimalizowania zagrożeń klimatycznych oraz podnoszenia adaptacyjności obszaru. Przed nową metropolitalną strukturą stoją również zadania związane z procesami rewitalizacji i przekształcaniem obszarów zdegradowanych i postindustrialnych. W świetle tych wyzwań pojawiają się zatem pytania dotyczące perspektywy rozwoju oraz kształtowania procesów urbanizacyjnych nowo powstałej metropolii. Postawione w artykule pytania mają na celu zbadanie i ocenę możliwości kształtowania zrównoważonego rozwoju GZM przy pomocy działań rewitalizacyjnych i procesów przekształceń terenów miejsko-przemysłowych oraz wskazanie na potrzebę uwzględnienia skutków zmian klimatu w kształtowaniu rozwoju przestrzennego metropolii. Prezentowane przykłady rozwiązań służą wskazaniu potencjalnych szans i możliwości wynikających z powiązania aspektów klimatycznych z planowaniem i realizacją programów i projektów rewitalizacyjnych, jak również ukierunkowane są na uwrażliwienie realizatorów polityki miejskiej na potencjalne konsekwencje wynikające z braku respektowania uwarunkowań klimatycznych w procesie jej kreowania i realizacji. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój miasta; Metropolizacja; Obszar metropolitalny

EN

City development; Metropolisation; Metropolitan area

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Tom: Nowa urbanizacja na starym podłożu
• Strony: 134--143

Twórcy

autor

Justyna Gorgoń

• Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach

Bibliografia

• EEA (2016), Urban Adaptation to Climate Changes in Europe, Transforming Cities in a Changing Climate.
• Gehl J. (2014), Miasta dla ludzi, Wydawnictwo RAM, Kraków.
• Gołębiowska E., Stangel M., Krenz A., Franc J. (2011), Technologie rewitalizacji zagospodarowania terenów zdegradowanych [w:] T. Adamski, R. Orpych (red.), Rewitalizacja terenów zdegradowanych możliwości rozwoju regionu, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Katowice, s. 212-230.
• Gorgoń J. (2016), Program rewitalizacji jako instrument przekształcania przestrzeni publicznej [w:] Innowacyjne rozwiązania - Rewitalizacja Terenów Zdegradowanych, CBiDGP-IETU, Katowice, s. 19-27.
• Januchta-Szostak A. (2014), Rola urbanistyki i architektury w gospodarowaniu wodą, "Zrównoważony Rozwój - Zastosowania", nr 5, Woda w mieście, Fundacja Sendzimira, Kraków, s. 32-47.
• Lorens P., Martyniuk-Pęczek J. (2010), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych, Wydawnictwo Urbanista, Gdańsk.
• Plany adaptacji do zmian klimatu 44 miast Polski (2018), IOŚ, IETU, IMGW, Arcadis.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 14 stycznia 2011 roku w sprawie uznania za pomnik historii Katowice - osiedle Nikiszowiec, Dz.U. z 2011 roku, nr 20, poz. 101.
• Ustawa z dnia 9 października 2015 roku o rewitalizacji, Dz.U z 2015 roku, poz. 1777, http://isap.sejm.gov.pl/ (dostęp: 10.04.2018).
• Ustawa z dnia 9 marca 2017 roku o związku metropolitalnym w województwie śląskim, Dz.U. z 2017 roku, poz. 730.