Podstawowe determinanty jakości życia mieszkańców wsi i miast po akcesji Polski do Unii Europejskiej

• Autorzy: Barbara Chmielewska , Józef Stanisław Zegar

Warianty tytułu

Basic Determinants of Rural and Urban Inhabitants' Life Quality after Poland's Accession to the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest ocena zmian podstawowych determinantów jakości życia mieszkańców wsi i miast w okresie po akcesji Polski do Unii Europejskiej (lata 2006-2017). Badanie zostało przeprowadzone na podstawie wyników europejskiego badania dochodów i warunków życia (EU-SILC) oraz budżetów gospodarstw domowych GUS. Ocenę jakości życia ludności wykonano w oparciu o wskaźniki charakteryzujące obiektywne warunki bytowania (dochody, wydatki, infrastruktura otoczenia, warunki mieszkaniowe i wyposażenie mieszkań) oraz ocenę subiektywną. Podstawowe wskaźniki odnoszą się do osób lub gospodarstw domowych. Jakość życia na obszarach wiejskich jest gorsza niż w miastach, co wynika przede wszystkim z niższych dochodów mieszkańców wsi. Także niższy jest poziom wydatków, głównie na zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu. Wyposażenie wiejskich gospodarstw domowych w podstawowe instalacje techniczne oraz dobra trwałego użytkowania, zwłaszcza nowoczesne, jest gorsze. Mieszkańcy wsi oceniają subiektywnie jakość swojego życia gorzej niż ludność miejska; jako gorszą oceniają też możliwość realizacji potrzeb. W ocenie jakości życia nie były uwzględniane środowiskowe i klimatyczne walory obszarów wiejskich.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the study is to assess changes concerning main determinants of rural and urban inhabitants' life quality in the period after Poland's accession to the European Union (years 2006-2017). The study was conducted basing on results of the European Survey on Income and Living Conditions (EU-SILC) and household budgets of the Central Statistical Office of Poland. Assessment of rural population's life quality was based on indicators characterizing the unbiased living conditions (income, expenses, infrastructure, environment, housing and furnishings) as well as subjective evaluation. However, in assessing the life quality, environmental and climatic advantages of rural areas were not taken into account. Basic indicators relate to individuals or households. Life quality in rural areas is lower than in urban ones, which is primarily due to inferior income of rural residents. Furthermore, the level of expenditure is lower, mainly regarding high rank needs. Rural areas are characterized by lower equipment in basic technical infrastructure and durable - especially modern goods - in comparison to urban areas. Inhabitants of rural areas subjectively assess their life quality to be worse than the urban population. They also believe that possibility of satisfying their needs is lower than in cities.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jakość życia; Wieś; Miasto

EN

Quality of life; Village; City

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: 52
• Strony: 23--38

Twórcy

autor

Barbara Chmielewska

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

autor

Józef Stanisław Zegar

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Borys T., 2015, Typologia jakości życia i pomiar statystyczny, Wiadomości Statystyczne, 7, s. 1-17.
• Budżety gospodarstw domowych, kolejne lata od 2007 do 2018 r., GUS, Warszawa.
• Ciszak P., 2018, Standard życia w Polsce dynamicznie się poprawia, artykuł z dnia 12.07.2018, https://manager.money.pl/wiadomosci/artykul/jakosc-zycia-seda-standard-zycia-w-polsce (...) html [dostęp 09.01.2019 r.].
• Chmielewska B., 2013, Ekonomiczno-społeczna sytuacja gospodarstw domowych rolników po akcesji Polski do Unii Europejskiej, Studia i Monografie, 158, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Definicja zdrowia i jakości życia wg WHO, http://gabinetzdrowia.net.pl/definicja-zdrowia-i-jakosci-zycia-wg who.php [dostęp dnia 17.03.2016 r.].
• Diagnoza Społeczna. Warunki i jakość życia Polaków, 2009, (red.) J. Czapiński, T. Panek, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, Warszawa, s.14-15.
• Dochody i warunki życia ludności Polski (raport z badania EU-SILC 2006 r.), 2008, GUS, Warszawa.
• Dochody i warunki życia ludności Polski (raport z badania EU-SILC 2016 r.), 2017, GUS, Warszawa.
• Efekty 10 lat Wspólnej Polityki Rolnej UE w Polsce, ARiMR, maszynopis, http://www.arimr.gov.pl/aktual-ności/artykuly/efekty-10-lat-wspolnej-polityki-rolnej-ue-w-Polsce [dostęp 15.09.2015 r.].
• Gałęski B., 1977, Styl życia i jakość życia - próba systematyzacji pojęć, Studia Socjologiczne, 1, s. 31-50.
• Golinowska S., 2011, O spójności, kapitale społecznym oraz europejskiej i polskiej polityce spójności, Polityka Społeczna, 5-6, s. 13-21.
• Jakość życia w Polsce. Edycja 2017, autorzy opracowania: M. Bendowska, A. Bieńkuńska, P. Luty, K. Sobiestjański, J. Wójcik, GUS, Warszawa, s. 4-26.
• Janik M., 2018, Wyniki tego rankingu ścięły nas z nóg. Jakość życia poprawia się w Polsce, jak nigdzie indziej, artykuł z dnia 12 lipca 2018 r., https://innpoland.pl/144869,jakosc-zycia-w-polsce-awansujemy-w-rankingu-boston-consulting-group [dostęp 18.12.2018 r.].
• Kaleta A., 1988, Jakość życia młodzieży wiejskiej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
• Obszary wiejskie w Polsce w 2016 r., 2017, GUS, Warszawa, aneks tabelaryczny.
• Panek T., 2015, Hierarchiczny model pomiaru jakości życia, Wiadomości Statystyczne, 6, s. 1-22.
• Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście stołecznym w Warszawie 2017, 2018, Urząd m. st. Warszawy, Warszawa, s. 1-29.
• Rocznik Statystyczny 2016, 2017, GUS, Warszawa.
• Rocznik Statystyczny 2018, 2019, GUS, Warszawa.
• Rybczyńska D., 1995, Jakość Życia pokolenia wstępującego, WSP, Zielona Góra.
• Słaby T., 2007, Poziom i jakość życia, [w:] T. Panek, A. Szulc (red.), Statystyka społeczna, Warszawa, s. 99-130.
• Sampolska-Rzechuła A., 2013, Jakość życia jako kategoria ekonomiczna, Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis, Oeconomica, 301, 71, s. 127-140.
• Stan i struktura bezrobocia na wsi w 2016 roku, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Departament Rynku Pracy, Warszawa, maszynopis z dnia 30.06.2017.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2003 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, brak daty, Informacja sygnalna GUS.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2004 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, brak daty, maszynopis GUS.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2006 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, 2007, Notatka informacyjna GUS.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2009 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, 2010, Informacja sygnalna GUS, aneks tabelaryczny.
• Sytuacja gospodarstw domowych w 2017 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, 2018, Informacje sygnalne, 100 lat GUS, s. 10.
• Sytuacja społeczno-ekonomiczna gospodarstw domowych w latach 2000-2011. Zróżnicowanie Miasto-Wieś, 2013, GUS, Warszawa, s. 142.
• Szukiełojć-Bieńkuńska A., 2015, Pomiar jakości życia w statystyce publicznej, Wiadomości Statystyczne, 7, s. 1-17.
• Tobiasz-Adamczyk B., 1996, Jakość życia w naukach społecznych i medycynie, Sztuka Leczenia, 2, s. 33-40.
• Trzebiatowski J., 2011, Jakość życia w perspektywie nauk społecznych i medycznych - systematyzacja ujęć definicyjnych, Hygeia Public Health, 46 (1), s. 25-31.
• Ubóstwo w Polsce w 2010 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych), 2011, GUS, Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Informacja sygnalna, Materiał na konferencję prasową w dniu 26.07.2011 r.
• Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim FADN w 2005 roku, 2006, opracował zespół: L. Goraj, S. Mańko, D. Osuch, R. Płonka, Polski FADN, IERiGŻ, Warszawa.
• Wyniki standardowe 2016 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim FADN, 2017, opracował zespół: Z. Floriańczyk, D. Osuch, R. Płonka, Polski FADN, IERiGŻ, Warszawa.
• Wysocka E., 2014, Jakość życia jako kategoria pedagogiczna - doświadczenie życia przez młode pokolenie w perspektywie teoretycznej, Chowanna 1, s. 21-43. Artykuł opracowany do udostępnienia w Internecie przez Muzeum Historii Polski, umieszczony w kolekcji cyfrowej bazhum. muzhp.pl, dostęp 17.03.2016 r.
• Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2016 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych), 2017, Opracowanie sygnalne GUS.
• Zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce w 2017 r., 2018, Informacje sygnalne GUS.
• Zegar J.St., 2015, Przesłanki i uwarunkowania zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, [w:] J.St. Zegar (red.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, 31, Monografie PW 2015-2019, 6, IERiGŻ-PIB Warszawa, s. 25-43.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.7163/SOW.52.2