Przestrzenne zróżnicowanie umieralności osób starszych w Polsce

• Autorzy: Ireneusz Kuropka

Warianty tytułu

Spatial Differentiation of Mortality of Older People in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od czasu transformacji społeczno-gospodarczej obserwowany jest w Polsce systematyczny wzrost długości życia. O ile w ostatniej dekadzie XX w. było to przede wszystkim efektem obniżenia umieralności dzieci, o tyle w XXI w. przyczynia się do tego w największym stopniu spadek natężenia zgonów osób starszych. W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu zmian umieralności osób starszych na przyrost przeciętnego dalszego trwania życia noworodków w latach 2002-2017 według województw oraz dokonano identyfikacji przestrzennego zróżnicowania w oddziaływaniu najważniejszych przyczyn zgonów. Badanie z wykorzystaniem metody dekompozycji przyrostu długości życia pokazało, że we wszystkich województwach w Polsce przyrost ten jest przede wszystkim wynikiem spadku umieralności osób starszych, ale efekty tych zmian były znacznie zróżnicowane przestrzennie. Ocenę międzywojewódzkich dysproporcji w natężeniu zgonów wyróżnionych grup ludności przeprowadzono na podstawie standaryzowanych współczynników zgonów z najważniejszych przyczyn. Uzyskane wyniki pokazały, że ciągle występują znaczne dysproporcje przestrzenne w tym obszarze.(abstrakt oryginalny)

EN

Since the socio-economic transformation, a systematic increase in life expectancy has been observed in Poland. While in the last decade of the 20th century primarily it was the effect of reducing the mortality of children, in the 21st century, the decline in the intensity of deaths among older people contributes the most to this. This article presents the results of the study on the impact of changes in mortality of elderly people on the increase in the life expectancy at birth in 2002-2017 by voivodships, and the identification of spatial diversity in the impact of the most important causes of death. The study using the life expectancy increase decomposition method showed that in all voivodships in Poland, this increase is primarily a result of the decline in mortality of older people, but the effects of these changes were significantly spatially differentiated. The assessment of the disproportions between voivodships in the intensity of deaths of distinguished groups of the population was carried out on the basis of standardized mortality rates for the most important causes. The results showed that there are still significant spatial disproportions in mortality.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Długość życia; Umieralność; Przyczyny umieralności

EN

Life expectancy; Mortality; Causes of mortality

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 2 (10)
• Strony: 64--77

Twórcy

autor

Ireneusz Kuropka

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• http://demografia.stat.gov.pl/bazademografia/.
• Kotowska I.E. (red.), Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego, SGH, Warszawa 1999.
• Kuropka I., Natężenie zgonów według wieku jako czynnik przyrostu trwania życia ludności Dolnego Śląska w latach 1980-1998, Studia Demograficzne 1999, nr 2, s. 3-16.
• Kuropka I., Umieralność i trwanie życia, [w:] Potrykowska A. (red.), Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2017-2018, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2018.
• Pollard J.H., The expectation of life and its relationship to mortality, Journal of the Institute of Actuaries 1982, vol. 109, s. 225-240.
• Potrykowska A. (red.), Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2014-2015, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2015.
• Próchniak M., Rapacki R., Konwergencja typu beta i sigma w krajach postsocjalistycznych w latach 1990-2005, Bank i Kredyt 2007, sierpień-wrzesień, s. 42-69.
• Pułaska-Turyna B., Terytorialne zróżnicowanie umieralności w Polsce, Studia Demograficzne 1990, nr 3, s. 21-40.
• Rutkowska L., Trwanie życia w 2002 r., Informacje i Opracowania Statystyczne, GUS, Warszawa 2003.
• Śleszyński P., Mapa przestrzennego zróżnicowania współczesnych procesów demograficznych w Polsce, [w:] Hrynkiewicz J., Witkowski J., Potrykowska A. (red.), Sytuacja demograficzna Polski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2018.
• Trwanie życia w 2017 r., Analizy Statystyczne, GUS, Warszawa 2018.
• Wróblewska W., 2006, Analiza umieralności w Polsce w latach 1970-2003. Dekompozycja zmian w oczekiwanym trwaniu życia noworodka, Studia Demograficzne, nr 1, s. 28-48.

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2018.2.05