Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego : uwagi na tle niektórych postulatów modyfikacji systemu dochodów samorządowych

• Autorzy: Andrzej Niezgoda

Warianty tytułu

Financial Autonomy of Local Authority : Remarks in the Context of Certain Proposals of Modification of the Local Government's Income

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł dotyczy problematyki podziału dochodów publicznych między administrację rządową i jednostki samorządu terytorialnego. Utworzenie jednostek samorządu terytorialnego jako podmiotów administracji publicznej wymaga zapewnienia im odpowiednich środków finansowych umożliwiających realizację zadań. Środki te samorząd otrzymuje w wyniku podziału dochodów publicznych między administrację rządową i jednostki samorządu. Jego efektem jest system dochodów samorządowych obejmujący dochody własne, subwencję ogólną i dotacje celowe z budżetu państwa, którego ramy prawne wyznacza Konstytucja i Europejska Karta Samorządu Lokalnego. Jednym z podstawowych czynników kształtujących rozwiązania prawne w tym zakresie jest pozycja ustrojowa jednostek samorządu, będących samodzielnymi, tj. niepodporządkowanymi hierarchicznie administracji rządowej, podmiotami wykonującymi zadania publiczne. Celem artykułu jest ocena propozycji zniesienia ograniczeń kompetencji samorządu w zakresie kształtowania stawek podatków lokalnych oraz zwiększenia poziomu finansowania samorządu z budżetu państwa. Analiza tych propozycji w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego prowadzi do wniosku, że obie wskazane wyżej propozycje nie mieszczą się w ramach prawnych wyznaczonych przepisami Konstytucji oraz Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Ponadto realizacja drugiej z nich wiązałaby się z ograniczeniem samodzielności samorządu, podważając jego pozycję ustrojową. (abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with the issue of breakdown of public income between central government's administration and the units of local authority. Creating units of local authority as a subject of public administration requires providing them with adequate financial resources that enable them to fulfill their task. These resources are given to local authority as a result of the breakdown of public income between central government's administration and the units of local authority. As a result, we receive the system of local authority's income that includes own revenue, general subsidy and purpose subsidies that come from state income that is regulated by Constitution and European Charter of Self-Government. One of the most basic factors that shape legal resolutions of the units of local authority that are autonomous subjects that fulfill certain public tasks (i.e., not hierarchically subjected to the central government's administration, is their economic position). The aim of the article is the evaluation of the limitation to local authority's competence of deciding on the matter of the rate of local taxation and increasing the level of subsiding self-government by central government. The analysis of both of these proposals in the light of jurisprudence of Constitutional Tribunal leads to the conclusion that they do not go in line with the legal limits of Constitution and European Charter of Self-Government. What is more, the second one, if carried out, would mean limitation of autonomy of self-government and questioning of its economic position. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finanse samorządu terytorialnego; Dochody; Podatki lokalne

EN

Local government finance; Income; Local taxes

• Czasopismo: Barometr Regionalny
• Rocznik: 2018
• Tom: 16
• Numer: nr 5
• Strony: 129--138

Twórcy

autor

Andrzej Niezgoda

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Polska

Bibliografia

• Agopszowicz A., Gilowska Z. (1999): Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz. Krótkie Komentarze Becka, Warszawa, C. H. Beck.
• Bigo T. (1928): Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego. Warszawa, Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego.
• Dębowska-Romanowska T. (2000): Prawo budżetowe państwa i samorządu terytorialnego. [w] W. Wójtowicz (red.): Prawo finansowe, Studia Prawnicze, Warszawa, C. H. Beck.
• Dolnicki B. (1999): Samorząd terytorialny. Zagadnienia ustrojowe. Podręcznik, Kraków, Kantor Wydawniczy Zakamycze.
• Dolnicki B. (2018): Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz. Komentarze Praktyczne, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
• Gajl N. (1993): Finanse i gospodarka lokalna na świecie. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Jagoda J. (2011): Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Monografie Lex, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
• Niezgoda A.G. (2012): Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową. Monografie Lex, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
• Ochendowski E. (1996): Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora".
• Panejko J. (1934): Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Wilno, skł. gł. Księg. św. Wojciecha.
• Sarnecki P. (2016): Uwaga 6 do art. 15. [w:] L. Garlicki i M. Zubik (red.): Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 1, Wstęp, art. 1-29, Warszawa, Kancelaria Sejmu. Wydawnictwo Sejmowe.
• Schulze U.W. (1992): Samorząd terytorialny w Niemczech. "Państwo i Prawo", nr 6, s. 32-41.
• Wiktorowska A. (2002): Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne. Monografie, Prace Zbiorowe / Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, Liber.

Identyfikatory

DOI

10.56583/br.71