Podatkowe uwarunkowania podziału zysku spółki akcyjnej

• Autorzy: Jacek Uchman

Warianty tytułu

Tax Conditioning of Profit Distribution in Joint Stock Companies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Praca ukazuje podstawowe zależności między systemem podatku dochodowego a sferą podziału zysku spółek akcyjnych pomiędzy akcjonariuszy będących osobami fizycznymi w układzie krajowym (system podatku dochodowego jest tu definiowany jako interakcje podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) i podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w obszarze podwójnego opodatkowania). Pytanie badawcze brzmi następująco: czy system podatku dochodowego uprzywilejowuje określone decyzje podatników w obszarze wypłat z zysku. Innymi słowy, czy są zależności w systemie podatkowym, przede wszystkim na poziomie stawek, które premiują zatrzymanie zysku, a nie jego wypłatę. Podstawową metodą badawczą zastosowaną w artykule jest, przejęta przez autora za wiodącymi pracami teoretycznymi dotyczącymi tego zagadnienia, analiza porównawcza konsekwencji finansowych wybranych regulacji podatkowych. Przydatna do oceny tego zjawiska jest również zasada neutralności opodatkowania. Skoncentrowano się na porównaniach regulacji wewnątrz systemu podatkowego. Zastosowana w pracy metoda badawcza jest dostosowana do analizowanej problematyki. Należy zaznaczyć, że pełne dane o odpowiedniej rozdzielczości dla kompleksowej analizy i oceny rozwiązań stosowanych w ramach poszczególnych norm prawnych nie są dostępne. Metoda porównawcza połączona jest zatem (jak to często ma miejsce w przypadku rozważań ekonomicznych nad podatkami) z wnioskowaniem dedukcyjnym i nieuniknionym redukcjonizmem. Jednym z podstawowych wniosków z przeprowadzonych analiz jest to, że przy wypłacie dywidend osobom fizycznym podwójne opodatkowanie powoduje podrożenie finansowania kapitałem akcyjnym, przez co może zniechęcać do emisji nowych akcji i wypłat z zysku. W badanym okresie zyski zatrzymane są w warunkach polskich lekko uprzywilejowane podatkowo. Analizując łączne podwójne opodatkowanie przy wypłacie dywidend na przykładzie polskiego systemu podatkowego, można powiedzieć, że łączny ciężar podatkowy podwójnego opodatkowania jest w ostatnich 15 latach stały, bez uwzględnienia występujących od 2017 roku preferencji dla małych podatników i podatników rozpoczynających działalność. Wykazano, że dla stawek i sposobu poboru podatków dochodowych w Polsce za lata 2004-2019 nie ma jednoznacznych preferencji do inwestowania wypłacanych zysków przez osoby fizyczne w porównaniu z analogicznymi inwestycjami dokonywanymi przez osoby prawne. Wskazano także, że dla osób fizycznych, mimo identycznych stawek w PIT, korzystniejsze podatkowo od wypłat dywidend jest osiąganie zysków kapitałowych, przede wszystkim dzięki możliwości odraczania ich realizacji. Tak jest także wtedy, gdy przyjmiemy, że również w przypadku zysków kapitałowych można mówić o podwójnym opodatkowaniu. Ukazano tym samym, że ciężar podwójnego opodatkowania jest z reguły większy w przypadku wypłat dywidend na rzecz akcjonariuszy niż w przypadku zatrzymania zysków. Uzależnione jest to od poziomu wskaźnika wypłat dywidendy, gdyż drugi podatek nakładany jest tylko na tę część dochodu, która jest wypłacana w postaci dywidend. Zatrzymaniu zysków będą sprzyjały zmiany w CIT wprowadzone w 2019 roku. Pozwalają one uznać istnienie kosztów podatkowych w przypadku własnego finansowania wewnętrznego. Powodują zatem obniżenie kosztów finansowania wewnętrznego. Pokazano także w pośredni sposób, że w porównaniu z podatkiem CIT znaczenie samego opodatkowania dywidend dla budżetu państwa jest nieduże. Z punktu widzenia polityki podatkowej w skali makroekonomicznej pojawia się pytanie, czy nie należałoby obniżyć opodatkowania dywidend jako elementu wpływającego na koszt kapitału własnego, co mogłoby stymulować wzrost inwestycji. Wydaje się jednak, że ostatnie regulacje w podatku CIT zmierzają do tego, aby obniżyć koszt podatkowy zysków zatrzymanych. Być może ustawodawca uznał, że skoro jest to ważniejsze źródło finansowania przedsiębiorstw w gospodarce niż emisja akcji, to należy wspierać podatkowo właśnie tę formę zasilania kapitałowego. Aspekt międzynarodowy opodatkowania ze względu na jego rozległość nie jest w tym opracowaniu omawiany.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper shows basic relations between the income tax system and the sphere of distributing the stock company profit among shareholders as natural persons in the domestic tax system. The research issue is: does the taxation system discriminate in favour specified decisions of taxpayers in the area of earnings payments? In other words: do relations in tax system, firstly on the level of tax rates which evoke retaining of the earning and not its payment, really exist? The basic research method applied in the paper is the comparative analysis of financial consequences of chosen tax regulations, as taken over after the leading theoretical works concerning this issue. Another useful tool for evaluating this phenomenon is the principle of tax neutrality. The comparisons of inner regulations in tax system have mainly been carried out. The research method has been adapted to the analysed problems. It is important to mention that full data concerning the complex analysis and evaluation of solutions used within particular legal standards are not available. The comparative method, however, as it often happens in the area of taxation research, has been connected to deduction and unavoidable reductionism. One of the basic conclusions coming from the analysis of formulas and tables of the research paper is the fact that when a dividend is paid to natural persons, double taxation results in the rise of price concerning financing with the stock market capital. It may discourage to emit new shares and paying dividends. The retained earnings in Poland were slightly privileged in the analysed period, as far as the taxation is concerned. Investigating double taxation in dividend payment on the example of Polish tax system, one may say that the total burden of taxation concerning double taxation has been stable for the last 15 years, excluding the existence of preferences for small taxpayers and the taxpayers who start their businesses. It has been shown that for the tax rates and the ways of collecting the income taxes in Poland in years 2004-2019 there have not been unequivocal preferences to invest the paid profits by natural persons, in relation to analogical investments made by legal persons. It has been pointed out that for natural persons, in spite of identical PIT payments, achieving capital gains due to the possibility of postponement of their realisation, is more favourable as far as the taxes are concerned. It appears even then, when the fact is accepted that also in capital gains double taxation may be seen. It has been proved that the burden of double taxation may be bigger in the case of paying dividends to the shareholders than in the case of retaining the earnings . However, it depends on the level of the dividend payment index because the other tax is put only for the part of the earnings which are paid in the form of dividend. The retaining of the earnings will be supported by the changes in CIT, introduced in 2019. They enable to estimate the tax expense in the case of inner financing. It has been shown that in relation to CIT the meaning of the very taxation of dividends is small for the state budget. Because of its extensiveness, the international aspect has not been discussed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zysk; Opodatkowanie; Dywidenda; Zyski kapitałowe; Akcje

EN

Profit; Taxation; Dividend; Capital gains; Shares

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 4 (20)
• Strony: 86--99

Twórcy

autor

Jacek Uchman

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Auerbach A., 2002, Taxation and Corporate Financial Policy, [w:] Auerbach A., Feldstein M. (red.), Handbook of Public Economics, vol. 3, North Holland, s. 1251-1292.
• Auerbach A., 1983, Taxation, corporate financial policy and the cost of capital, Journal of Economic Literature, vol. 21.
• Auerbach A.J., Hassett K.A., 2002, On the marginal source of investment funds, Journal of Public Economics, 87, s. 205-232.
• Auerbach A.J., Hassett K.A., 2006, Dividend taxes and firm valuation: New evidence, American Economic Review, 96, s. 119-123.
• Becker B., Jacob M., Jacob M. 2013, Payout Taxes and the Allocation of Investment, Journal of Financial Economics, 107, s. 1-24.
• Bizer D.S., 1992, Capital Gains Taxation, [w:] Newman P., Milgate M., Eatwell J. (red.), The New Palgrave Dictionary of Money and Finance, t. 1, Macmillan, London, s. 598.
• Chetty R., Saez E., 2005, Dividend taxes and corporate behavior: Evidence from the 2003 dividend tax cut, The Quarterly Journal of Economics, vol. 120, no. 3, s. 791-833.
• Chetty R., Saez E., 2010, Dividend and corporate taxation in an agency model of the firm, American Economic Journal, Economic Policy, 2, s. 1-31.
• Cnossen S. (red.), 2000, Taxing Capital Income in the European Union, Oxford University Press, Oxford.
• DeAngelo H., DeAngelo L., Skinner D.J., 2008, Corporate payout policy, Foundations and Trends in Finance, vol. 3, no. 2-3, s. 95-287.
• Fernandez P., 2006, Correct value of tax shield: An analysis of 23 theories, Working Paper no. 628, University of Navarra.
• Kawano L., 2011, The dividend clientele hypothesis: Evidence from the 2003 Tax Act, The Department of the Treasury, Office of Tax Analysis Working Paper, no. 102, s. 1-64.
• Miller M., 1977, Debt and taxes, Journal of Finance, no. 32 (May), s. 261-276.
• Poterba J., 2004, Corporate payout policy, American Economic Review, 94, s. 171-175.
• Poterba J., Summers L., 1985, The Economic Effect of Dividend Taxation, [w:] Altman E.I., Subrahmanyam M.G., Recent Advances in Corporate Finance, Homewood, Il.
• Uchman J., 2018, Podatkowe uwarunkowania efektu klienteli w Polsce, Studia Ekonomiczne, nr 358, s. 264-275.
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych ze zmianami.
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ze zmianami.
• Wolfson J., Scholes M., 1992, Taxes and Business Strategy: A Planning Approach, Englewood Cliffs, Prentice Hall, New Jersey, s. 328-329.
• Worldwide Tax Summaries, 2017, http://taxsummaries.pwc.com/uk/taxsummaries/wwts.nsf/ID/PPAA- -85RDKF.
• Worldwide Tax Summaries, 2018-2019, PWC, http://taxsummaries.pwc.com/uk/taxsummaries/wwts. nsf/ID/PPAA-85RDKF.
• Zodrow G.R., 1991, On the traditional and new views of dividend taxation, National Tax Journal, vol. 44.

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2018.4.07