Uwarunkowania jakości życia w polskich województwach

• Autorzy: Agata Majecka , Paulina Nowak

Warianty tytułu

Determinants of Quality of Life in the Provinces of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jakość życia postrzega się najczęściej jako stopień zaspokojenia przez ludzi potrzeb o różnorodnym charakterze. Zainteresowanie jakością życia w życiu publicznym obserwuje się zawsze. Wynika to z faktu, iż jakość życia dotyczy wszystkich ludzi i w ogólnym ujęciu jest utożsamiana ze szczęściem, zadowoleniem, satysfakcją z życia. Jednocześnie jest to kategoria, którą warunkuje wiele czynników zarówno osobistych, jak i społecznych, w tym m.in.: zdrowie, warunki życia, środowisko przyrodnicze w miejscu zamieszkania, aktywność zawodowa i obywatelska, bezpieczeństwo publiczne, działalność kulturalna i rekreacyjna, edukacja, relacje społeczne. Dodatkowo, jest trudna do oceny z uwagi na subiektywny i obiektywny aspekt jej pomiaru. Celem artykułu jest ocena jakości życia mieszkańców polskich województw według kluczowych jej obszarów. W przedmiotowym opracowaniu pomiar poziomu jakości życia przeprowadzono dla 2016 roku i obejmuje on obiektywną ocenę jakości życia w polskich województwach, z uwzględnieniem aspektu subiektywnego. Wykorzystano tu taksonomiczną metodę Z. Hellwiga dla oceny poziomu jakości życia, która pozwoliła na diagnozę zróżnicowań międzywojewódzkich. Jakość życia w polskich regionach, w świetle badań, jest znacząco zróżnicowana. Uwidacznia się podział województw na Polskę Wschodnią o niższym poziomie jakości życia i Polskę Zachodnią o wyższym poziomie jakości życia. Przeprowadzona analiza pozwoliła wyodrębnić grupy regionów o najwyższym, wysokim, średnim i najniższym poziomie jakości życia. (abstrakt oryginalny)

EN

The quality of life is often perceived as an extent of fulfiling a variety of needs by people. The quality of life has always been in the centre of public interest. The reasons are that life quality concerns all people, and is generally equated with happiness, contentment and satisfaction with life. At the same time, this concept is determined by many conditions, both personal and social, including, among others, health, living conditions, natural environment, professional life and civic participation, public safety, cultural and recreational activities, education, and social relations. Additionally, the category is difficult to measure as both subjective and objective aspects of measurement are involved. The aim of the paper is to assess the quality of life of inhabitants of Poland's provinces according to its key areas. Measurements covered the year of 2016 and included an objective assessment of the quality of life in the provinces. However, the subjective aspect was also accounted for. Hellwig's taxonomic method was used for the assessment of life quality. The method made it possible to identify differences between the provinces in this respect. The quality of life in Polish regions in the light of the research is significantly diversified. The division of provinces into Eastern Poland with a lower quality of life and the Polish West with a higher quality of life is visible. The analysis performed allowed to distinguish the regions with the highest, high, low and very low level of the quality of life. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jakość życia; Województwo; Metoda Z. Hellwiga; Analiza taksonomiczna; Warunki życia ludności; Zróżnicowanie regionalne

EN

Quality of life; Voivodship; Hellwig's method; Taxonomic analysis; People's living conditions; Regional diversity

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2019
• Numer: z. nr 59
• Strony: 149--161

Twórcy

autor

Agata Majecka

• Politechnika Świętokrzyska

autor

Paulina Nowak

• Politechnika Świętokrzyska

Bibliografia

• Balcerzak, A.P., Pietrzak, M.B. (2017). TOPSIS with Generalized Distance Measure GDM in Assessing Poverty and Social Exclusion at Regional Level in Visegrad Countries. W: P. Pražák (red.). 35th International Conference Mathematical Methods in Economics MME 2017 Conference Proceedings (s. 18-23). Hradec Králové: University of Hradec Králové.
• Bank Danych Lokalnych (2018), GUS, Pobrane z: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona. html?p_name=indeks (2018.11.30).
• Czapiński, J., Panek, T. (red.) (2015). Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków - raport. Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego.
• Drewnowski, J. (1966). The level of living index. Genewa: United Nations Research Institute for Social Development.
• Europejskie badanie dochodów i warunków życia (EU-SILC) w 2013 r., Pobrane z: http:// stat.gov.pl/obszary-tematyczne/warunki-zycia/dochody-wydatki-i-warunki-zycia- -ludnosci/europejskie-badanie-dochodow-i-warunkow-zycia-eu-silc-w-2013-r-7,5. html (2018.10.25).
• Hellwig, Z. (1968). Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny, 4 (XV), 307-327.
• Janowska, E. (2011). Pojęcie i narzędzia pomiaru jakości życia. Toruńskie Studia Międzynarodowe, 1 (4), 33-40. DOI: 10.12775/TIS.2011.003.
• Kerce, E.W. (1992). Quality of Life: Meaning, Measurement, and Models. San Diego: Navy Personnel Research and Development Center.
• Kuc, M., Sobiechowska-Ziegert, A. (2018). Standard of Living in Poland at Regional Level - Classification with Kohonen Self-Organizing Maps. W: M. Papież, S. Śmiech (red.), The 12th Professor Aleksander Zeliaś International Conference on Modelling and Forecasting of Socio-Economic Phenomena. Conference Proceedings (s. 229-238). Cracow: Foundation of the Cracow University of Economics. DOI: 10.14659/semf.2018.01.23.
• Michalska-Żyła, A. (2016). Jakość życia na poziomie lokalnym. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 56, 53-66. DOI: 10.18778/0208-600X.56.04.
• Namyślak, B. (2015). Zastosowanie metody wzorca rozwoju Hellwiga do badania sektora kultury w miastach wojewódzkich. Wiadomości Statystyczne, 3, 36-51.
• Nowak, P. (2018). Regional variety in quality of life in Poland. Oeconomia Copernicana, 9 (3), 381-401. DOI: 10.24136/oc.2018.019.
• Owsiński, J.W., Terchalski, T. (2008). Pomiar jakości życia. Uwagi na marginesie pewnego rankingu. Zeszyty Naukowe Wydziału Informatycznych Technik Zarządzania Wyższej Szkoły Informatyki Stosowanej i Zarządzania, Współczesne Problemy Zarządzania, 1, 59-95.
• Panek, T. (2015). Jakość życia gospodarstw domowych w Polsce w układzie wojewódzkim. Zeszyty Naukowe Instytutu Statystyki i Demografii SGH, 1-111.
• Panek, T. (2016). Jakość życia od koncepcji do pomiaru, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie.
• Petelewicz, M., Drabowicz, T. (2016). Jakość życia - globalnie i lokalnie. Pomiar i wizualizacja. Łódź: Katedra Socjologii Ogólnej, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki
• Raczkowska, M. (2016). Jakość życia w krajach Unii Europejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 499, 511-521. DOI: 10.15611/pn.2016.449.45.
• Rapley, M. (2003). Quality of Life Research - a critical introduction. London: Sage Publications Incorporated. DOI: 10.4135/9781849209748.
• Sompolska-Rzechuła, A. (2016). Zróżnicowanie rozwoju społecznego w ujęciu przestrzennym. Wiadomości Statystyczne, 1, 62-78.
• Tatarkiewicz, W. (2015). O szczęściu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zeliaś, A. (2000). Dobór zmiennych diagnostycznych. W: A. Zeliaś (red.), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym (s. 23-34). Kraków: Wyd. AE w Krakowie.

Identyfikatory

DOI

10.15584/nsawg.2019.3.10