Zasięg stref oddziaływania metropolii

• Autorzy: Krystian Heffner , Piotr Gibas

Warianty tytułu

Range of Metropolises Impact Zones

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Aglomeracje miejskie o odpowiedniej wielkości są nazywane metropoliami. Strefy ich dominujących, funkcjonalnych powiązań tworzą obszary metropolitalne. Do wyznaczania zasięgu oddziaływania ośrodka metropolitalnego i jego strefy funkcjonalnej można stosować wiele kryteriów. Powstawanie układu metropolitalnego warunkuje jednak przede wszystkim odpowiednia struktura instytucjonalna, w tym regionalna i centralna administracja oraz organizacje o międzynarodowym charakterze. W artykule podjęto próbę wyznaczenia zasięgu obszarów znajdujących się w strefach oddziaływania dużych ośrodków miejskich, jako obszarów tworzących lub kształtujących przyszłość regionów. Delimitacja obszarów funkcjonalnych musi być przeprowadzona odpowiednimi metodami badawczymi. Znaczenie ma przede wszystkim merytoryczny i uzasadniony celami badania dobór materiału wejściowego oraz dyskusja nad doborem wag i zakresem ich stosowania. Wydaje się konieczne, by wyniki obowiązującego w przyszłości standardu delimitacji były uzupełniane przez wnioski płynące z komplementarnych studiów i analiz. (abstrakt oryginalny)

EN

Metropolises are an urban agglomerations with the appropriate size and important exogenous functions and endogenous impact. To determine the range of their influence should be used several criteria. The creation of the metropolitan area determined, above all, the appropriate institutional structure, including regional and central administration. In this paper an attempt to determine metropolises impact zones as the areas forming and shaping the future of regions. Delimitation of functional areas, made for the purposes of economic and planning, must be carried out relevant analysis. Importance has the selection of input material (essential and legitimate research objectives) and discussion on the choice of weights and their scope. It seems necessary, that the results of the current standard of the future delimitation, were supplemented by lessons learned from complementary studies and analyzes. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Funkcje metropolitalne; Obszar metropolitalny; Metodologia badań

EN

Metropolitan Functions; Metropolitan area; Research methodology

• Czasopismo: Studia Miejskie
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 13
• Strony: 10--26

Twórcy

autor

Krystian Heffner

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Piotr Gibas

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Antikainen J., 2005, The concept of functional urban area. Findings of the ESPON project 1.1.1., "Informationen zur Raumentwicklung" H. 7, s. 447-454.
• Beim M., 2007, Modelowanie procesu suburbanizacji w aglomeracji poznańskiej z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych i automatów komórkowych, UAM, Poznań.
• Chmielewski J., 1995, Studium możliwości rozwoju obszaru metropolitalnego Warszawy, Biuro Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy, Urząd Wojewódzki, Warszawa.
• Czyż T., 2011, Conceptions of an urban agglomeration and a metropolitan area in Poland, "Geographia Polonica" vol. 84(2), s. 5-17.
• Czyż T., 2009, Koncepcje aglomeracji miejskiej i obszaru metropolitalnego w Polsce, "Przegląd Geograficzny", t. 81, z. 4, s. 445-459.
• Dijkstra L., Garcilazo E., McCann P., 2013, The economic performance of European cities and city regions: myths and realities, "European Planning Studies" vol. 21(3), s. 334-354.
• Drobne S., Konjar M., Lisec A., Pichler-Milanovic N., Zavodnik-Lamovšek A., 2010, Functional regions defined by urban centres of (inter)national importance - the case of Slovenia, REAL CORP 2010 Proceedings/Tagungsband Vienna, 18-20 May 2010, http://www.corp.at, s. 295-304 (dostęp 30 kwietnia 2014).
• Eastman J.R., 2001, IDRISI 32 Release 2. Guide to GIS and image processing, vol. 2, Clark Labs Clark University, Worcester.
• Eberhardt P., 2002, Studia nad problematyka delimitacji aglomeracji miejskich w Polsce, [w:] Warszawa jako przedmiot badań w geografii społeczno-ekonomicznej, red. G. Węcławowicz, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 55-65.
• Heffner K., 2011, Funkcje metropolitalne stolic województw Polski Zachodniej, http://polska zachodnia2020.pl/attachments/article/14/Funkcje%20metropolitalne%20stolic%20wojew%C3%B3dztw%20Polski%20Zachodniej.pdf (dostęp 30 kwietnia 2014).
• Heffner K., 2013, Wykorzystanie powiązań funkcjonalnych obszarów miejskich jako potencjałów rozwojowych regionów Polski Zachodniej, [w:] Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy, red. F. Kuźnik, KPZK PAN, Warszawa, s. 57-81.
• Heffner K., Gibas P., 2012, Regiony słabiej rozwinięte a efekty polityki spójności w Polsce, [w:] Polityka spójności w okresie 2014-2020 a rozwój regionów Europy, red. E. Pancer-Cybulska, E. Szostak, Wydaw. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 36-52.
• Jałowiecki B., 2007, Globalny świat metropolii, Scholar, Warszawa.
• Jażdżewska I., 2008, Przemiany miejskiej sieci osadniczej w Polsce w świetle metod matematycznych, Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Klimska U., Swianiewicz P., 2005, Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce - waniliowe centrum, mozaika przedmieść, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa, s. 45-70.
• Korcelli P., Degórski M., Drzazga D., Komornicki T., Markowski T., Szlachta J., Węcławowicz G., Zalewski J., Zucha J., 2010, Ekspercki projekt koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2033, KPZK PAN, Warszawa.
• Korol J., 2007, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju w modelowaniu procesów regionalnych, Wydaw. Adam Marszalek, Toruń.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: regiony, miasta, obszary wiejskie, 2010, MRR, Warszawa.
• Kryteria delimitacji miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich, 2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, http://www.strategia2020.pomorskie.eu/res/ strategia2020/obszary_funkcjonalne/kryteria_delimitacji_mof_o_rodk_w_wojew_dzkich_mrr__luty_2013.pdf (dostęp 30 kwietnia 2014).
• Krzysztofik R., Runge J., 2011, Delimitacja regionu Górnośląskiej Metropolii "Silesia", Sosnowiec, http://obserwatorium-metropolii.org/Delimitacja%20regionu%20GZM%20Silesia.pdf (dostęp 30 kwietnia 2014).
• Longley P.A., Goodchild M.F, Maguire D.J., Rhind D.W., 2006, GIS. Teoria i praktyka, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa.
• Meijers E.J., Waterhout B., Zonneveld W.A.M., 2007, Closing the gap: territorial cohesion through polycentric development, "European Journal of Spatial Development", no. 24. http://www. nordregio.se/EJSD/refereed24.pdf (dostep 30 kwietnia 2014).
• Metody oceny rozwoju regionalnego, 2006, red. D. Strahl, Wydaw. Akademii Ekonomicznej im. O. Langego, Wrocław.
• Młodak A., 2006, Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa.
• Motzkus A.H., 2002, Dezentrale Konzentration - leitbild fu¨r Eine Region der Kurzen Wege?: Auf der Suche nach einer Verkehrssparsamen Siedlungsstruktur als Beitrag fu¨r eine Nachhaltige Gestaltung des
• Mobilita¨tsgeschehens in der Metropolregion Rhein-Main, Asgard-Verlag, Sankt Augustin, http://search.
• library.wisc.edu/catalog?q=%22Bonner+ geographische+Abhandlungen%22&search_field=title (dostep 30 kwietnia 2014).
• Parkinson M., 2013, European cities in an age of austerity: Why invest beyond the capitals? And what policy messages for EU? European Institute for Urban Affairs, Liverpool John Moores University, RSA European Conference, University of Tampere, Tampere, http://www.regionalstudies.org/uploads/Michael_Parkinson.pdf (dostep 30 kwietnia 2014).
• Peeters D., 2014, The functional urban areas database, ESPON Technical Report, Brussels, March 2011, www.espon.eu/export/sites/.../3.7_TR-FUAs.pdf (dostęp 30 kwietnia 2014).
• Pietrzykowski R., Kobus P., 2006, Zastosowanie modyfikacji metody K-srednich w analizie portfelowej, Wydaw. SGGW, Warszawa, s. 301-308, http://ekrol.sggw.waw.pl/publikacje/pdf/zeszyt_60_2006.pdf (dostep 30 kwietnia 2014).
• Potentials for polycentric development. Potentials for polycentric development in Europe, 2003, ESPON
• Project 1.1.1. NORDREGIO ESPON, Sztokholm, http://www.espon.lu/online/ documentation/projects/thematic/ (dostęp 30 kwietnia 2014).
• The role, specific situation and potentials of urban areas as nodes in a polycentric development, 2003, ESPON Project 1.1.1, Nordregio, Third interim report, Stockholm.
• Sadowska-Snarska C., 2001, Przekształcenia strukturalne w gospodarce jako determinanta rozwoju regionu podlaskiego, [w:] Gospodarka, przestrzeń, środowisko, red. A. Stasiak, R. Horodenski, C. Sadowska-Snarska, Wydaw. Wyzszej Szkoly Ekonomicznej, Białystok, s. 492-509.
• Schwanen T., Dieleman F.M., Dijst M., 2004, The impact of metropolitan structure on commute behavior in the Netherlands: a multilevel approach, "Growth and Change" vol. 35, no. 3, s. 304-333.
• Smetkowski M., 2007, Delimitacja obszarów metropolitalnych - nowe spojrzenie, [w:] Rozwój, region, przestrzen, red. G. Gorzelak, A. Tucholska, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - EUROREG, Warszawa, s. 215-233.
• Smetkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G., 2008, Obszary metropolitalne w Polsce: problemy rozwojowe i delimitacja. (Diagnoza problemów rozwoju obszarów metropolitalnych i rekomendacja delimitacji obszarów metropolitalnych w Polsce), Raport Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Śleszyński P., 2013, Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, "Przegląd Geograficzny", t. 85, z. 2, s. 173-197.
• Śmiłowska T., 1997, Statystyczna analiza poziomu życia ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Warszawa.
• Zborowski A., Chaberko T., Grad N., Kretowicz P., 2008, Delimitacja Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, http://www.politykarozwoju.obserwatoria. malopolska.pl/Files.mvc/208/ROZDZIA%C5%81_V_Wnioski_i_rekomendacje.pdf, Kraków s. 517-543 (dostęp 30 kwietnia 2014).