Ideologia - edukacja - zdrowie. Rozważania o dyskursach zakazanych?

• Autorzy: Mirosław Kowalski

Warianty tytułu

Ideology - Education - Health. Reflections upon Forbidden Discourses?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i wskazania zagadnień, jakie pojawiają się na horyzoncie określenia "Ideologia - edukacja - zdrowie". PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia powinny być uwzględniane w społecznym (w tym pedagogicznym) namyśle wokół triady ideologia - edukacja - zdrowie? W artykule podjęto próbę określenia ram krytycznych dyskursów o zdrowiu oraz kierunków analiz (kontekstów) teoretycznych i zarysowania praktycznych odniesień we współczesnej problematyce z zakresu edukacji zdrowotnej. Zastosowano metodę analizy literatury oraz selekcji i rekonstrukcji treści w celu uzyskania syntezy omawianych zagadnień. PROCES WYWODU: Realizacja celu i odpowiedzi na pytanie problemowe jest ujęta w procesie wywodu, na który składa się: wprowadzenie w zagadnienie, zaprezentowane analizy i refleksje (ujęte dwubiegunowo) dotyczące istoty, wzajemnych relacji, zależności pomiędzy ideologią, edukacją i zdrowiem (w aspekcie wolności i (do)wolności działań człowieka). Przedstawiono przykłady badań obrazujące niektóre kwestie tytułowego zagadnienia. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje na wielowymiarowość analizowanego obszaru; prezentowane analizy i refleksje świadczą o zróżnicowaniu w obrębie badanej rzeczywistości, a przedstawione badania sugerują konieczność zmian w niektórych wymiarach/zakresach instytucjonalnej edukacji zdrowotnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Istnieje potrzeba przygotowania uniwersalnych opracowań o charakterze dyskursu krytycznego z zakresu ideologii zdrowotnej oraz konieczność projektowania wąskich programów realizowanych w instytucjach edukacyjnych. W obliczu nowych wyzwań (ale i zagrożeń) edukacyjnych, w warunkach ciągłej zmiany społeczno-zdrowotnej należy rozwijać wiedzę, umiejętności i kompetencje przede wszystkim młodego pokolenia w celu skutecznego podejmowania krytycznych dyskursów o przestrzeni ideologiczno-zdrowotnej.(abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: the goal of the article attempts to show area of interests in a holistic way as well to choose problems, which are resurfaced the triad "Ideology - education - health". THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: the main research problem concerns the question of which issues should be taken into account after social (pedagogical as well) reflection on the triad ideology - education - health? In the article, there is an attempt to develop the critical discourse frameworks for health as well as within ways of analysis (theoretical contexts), and to show some practical outcomes for contemporary health education issues. The article uses the method of the reference literature, selection and content analysis in order to gain the synthesis of problems being discussed in text. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: answers to the research questions and the main research goal are encompassed in the process of argumentation, which based on: introduction the problem, presentation of analysis and reflections (in a bipolar way) upon essence, mutual relationships, and relations between ideology, education and health (in the light of free choices made by humans and actions taken by them). It shows the examples of the research conducted on the main problem. RESEARCH RESULTS: reflection upon the main problem shows a multidimensional space of interest, discussed analyses and reflections indicate diversity within the research realm, and the research suggests the change necessity for some dimensions of institutionalized health education. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: there is a need to lay out research papers based on the critical discourse analysis on health ideology. Moreover, there is the necessity to design detailed statements of policy focused on educational institutions. In face of new educational challenges (threats as well), in the constant social health change, it is crucial to develop knowledge, abilities, and skills (and for young people in particular) necessary to enter into critical discourses within the health ideology space. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Ideologia; Zdrowie

EN

Education; Ideology; Health

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: nr 41 Współczesne dyskursy edukacyjne
• Strony: 149--161

Twórcy

autor

Mirosław Kowalski

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• Alper, J.S. i Beckwith, J. (1993). Genetic fatalism and social policy: The implications of behavior genetics research. The Yale Journal of Biology and Medicine, 66, 511 524.
• Bauman, Z. (1995). Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika ("Wykłady Kopernikańskie w Humanistyce").
• Chyrowicz, B. (2004). Transplantologia wciąż kontrowersyjna. Diametros, 1, 104 112.
• Conrad, P. (1992). Medicalization and social control. Annual Review of Sociology, 18(1), 209 232.
• Conrad, P. (1997). Public eyes and private genes. Historical frames, news constructions, and social problems. Social Problems, 44(2), 139 154.
• Conrad, G. i Schmidt, W. (1990). Gesundheitsfőrderung/Healthpromotion. Glossar/Glossary. Investment in health. International Conference on Health Promotion, Bonn, 17 19 December.
• Domaradzki, J. (2012). Genetyka, prywatyzacja ryzyka i polityka kozła ofiarnego. Diametros, 32, 1 18.
• Jaspers, K. (1993). Autobiografia filozoficzna. Toruń: Wydawnictwo Comer.
• Kłos, J., Gromadecka-Sutkiewicz, M. i Zysnarska, M. (2014). Medykalizacja - wyzwanie XXI wieku. Hygeia Public Health, 49(3), 382 388.
• Kowalski, M. i Falcman, D. (2011). Fenomenologie: socjologia versus pedagogika. Przesłanki instytucjonalizowania się pedagogiki fenomenologicznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Kowalski, M. i Falcman, D. (2012). Ideologie nauk społecznych - warianty interpretacyjne. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Kowalski, M. i Gaweł, A. (2006). Zdrowie - Wartość - Edukacja. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Lane, Ch. (2007). Shyness: How Normal Behavior Became a Sickness. New Haven: Yale University Press.
• Lippman, A. (1991). Prenatal genetic testing and screening: constructing needs and reinforcing inequities. The American Journal of Law & Medicine, 17(1 2), 15 50.
• Moynihan, R., Heath, I. i Henry, D. (2002). Selling sickness: the pharmaceutical industry and disease mongering. BMJ, 324(7342), 886 891.
• Nelkin, D. i Tancredi, L. (1989). Dangerous diagnostics: The social power of biological information. New York: Basic Books.
• Noack, H. (1991). Conceptualization and measuring health. Health promotion research. Towards a new social epidemiology. W: B. Badura i I. Kickbusch (red.), Health promotion research. Towards a new social epidemiology. Copenhagen: WHO Regional Publications. European series No. 37.
• Pickering, N. (2006). The metaphor of mental illness. New York: Oxford University Press.
• Pill, R. (1991). Issues in lifestyles and health: lay meanings of health and health behavior. W: B. Badura i I. Kickbusch (red.), Health promotion research. Towards a new social epidemiology. Copenhagen: WHO Regional Publications. European series No. 37.
• Rodziński, A. (1998). Na orbitach wartości. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Rose, S. (1995). The rise of neurogenetic determinism. Nature, 373, 380 382.
• Sontag, S. (1999). Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Strawson P.F. (1994). Analiza i metafizyka. Wstęp do filozofii. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Strohman, R.C. (2003). Genetic determinism as a failing paradigm in biology and medicine: implications for health and wellness. Journal of Social Work Education, 39, 169 191.
• Syrek, E. (2008). Zdrowie w aspekcie pedagogiki społecznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskie.
• Szasz, T. (1984). The therapeutic state. Psychiatry in the mirror of current events. Buffalo, New York: Prometheus Books.
• Szasz, T. (2003). The myth of mental illness: Foundations of a theory of personal conduct. New York, London, Toronto, Sydney, New Delhi, Auckland: Harper Perennial edition.
• Szasz, T. (2007). The medicalization of everyday life: Selected essays. Syracuse/New York: Syracuse University Press.
• Whorf, B.L. (1982). Język, myśl i rzeczywistość. Warszawa: PIW.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2018.174110