Edukacja a zachowania przedsiębiorcze właścicieli-menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami rodzinnymi

• Autorzy: Izabella Steinerowska-Streb

Warianty tytułu

Education and Entrepreneurial Behavior of Owner-Managers in Family Businesses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Głównym celem było poznanie zależności występujących pomiędzy edukacją przedsiębiorczą właścicieli-menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami rodzinnymi a ich zachowaniami przedsiębiorczymi. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W podjętym postępowaniu badawczym przyjęto, iż systematyczne dokształcanie się właścicieli-menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami rodzinnymi sprzyja ich zachowaniom przedsiębiorczym. Odzwierciedleniem tych zachowań jest aktywność przedsiębiorstw będących ich własnością w obrębie: ekspansji na nowe rynki, poszerzania oferty przedsiębiorstwa o nowe produkty, dokonywania udoskonaleń w oferowanych produktach oraz wdrażania zmian w organizacji pracy. Założono, że w tych obszarach występują istotne różnice pomiędzy przedsiębiorstwami rodzinnymi, których właściciele-menedżerowie stale rozwijają swoją wiedzę, i pozostałymi przedsiębiorstwami rodzinnymi. Przyjęte hipotezy zweryfikowano na podstawie badań pierwotnych. PROCES WYWODU: Wywód składa się z dwóch zasadniczych elementów. Pierwszą część stanowi analiza literatury przedmiotu. Empiryczna część artykułu bazuje natomiast na wynikach badania ilościowego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzona analiza wskazuje, że w przedsiębiorstwach rodzinnych zarządzanych przez stale dokształcających się właścicieli-menedżerów istotnie częściej, niż w pozostałych przedsiębiorstwach rodzinnych, rozszerza się działalność poza dotychczasowe rynki oraz istotnie częściej wzbogaca się ofertę firmy o nowe produkty. Edukację uznano zatem za czynnik determinujący zachowania przedsiębiorcze właścicieli-menedżerów zarządzających firmami rodzinnymi. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konkluzje z podjętego badania rozszerzają wiedzę na temat czynników determinujących funkcjonowanie firm rodzinnych oraz wzmacniają wyniki badań dowodzących o pozytywnych związkach pomiędzy edukacją i przedsiębiorczością. W rekomendacjach postuluje się, aby ująć edukację na rzecz przedsiębiorczości w programach szkolnych. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The article presents results of a study that aimed to identify relationships between entrepreneurial education of owner-managers of family firms and their entrepreneurial behavior. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: It was assumed that the entrepreneurial education of owner-managers of family firms influences their entrepreneurial behavior. In particular, the study explored aspects associated with: (i) expansion into new markets, (ii) extending the company's offer with new products, (iii) making improvements in the offered products and (iv) implementing changes in the organization of work. The study considered that there are statistically significant differences in these four areas between family enterprises in which owner-managers constantly develop their knowledge and other family enterprises where constant development of knowledge does not take place. The hypotheses were verified and aims of the study fulfilled through the analysis of the primary survey. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Main draft process consists of two basic elements. The first part is the analysis of the literature in the subject's area. Then, the main, empirical part of the article is based on the results of the quantitative research. RESEARCH RESULTS: Study results indicate that family firms whose owner-managers constantly develop their knowledge extend their existing markets and broaden their products more often than the rest of family firms. These findings are statistically significant. For this reason, education was considered a factor determining the entrepreneurial behavior of owners-managers of family firms. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Based on the research results, the paper recommends to include entrepreneurship education in business school curricula. This is because education influences entrepreneurial decisions relating to undertaking new initiatives and willingness to take risks.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorczość; Edukacja; Przedsiębiorstwo rodzinne

EN

Entrepreneurship; Education; Family-owned business

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: nr 41 Współczesne dyskursy edukacyjne
• Strony: 237--250

Twórcy

autor

Izabella Steinerowska-Streb

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Burnes, B., i By, R.T. (2012). Leadership and Change: The Case for Greater Ethical Clarity. Journal of Business Ethics, 2, 239252.
• Bryman, A. i Bell, E. (2007). Business research methods. Oxford: Oxford University Press.
• Cassia, L., De Massis, A. i Pizzurno, E. (2012). Strategic innovation and new product development in family firms: An empirically grounded theoretical framework. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 18(2), 198232.
• Claver, E., Rienda, L. i Quer, D. (2008). Family firms' risk perception: empirical evidence on the internationalization process. Journal of Small Business and Enterprise Development, 15(3),457471.
• De Massis, A., Frattini, F., Pizzurno, E., i Cassia, L. (2015). Product Innovation in Family versus Nonfamily Firms: An Exploratory Analysis. Journal of Small Business Management, 53 (1), 136.
• Drucker, P. (1992). Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady. Warszawa: PWE.
• Dyduch, W. (2015). Procesy przedsiębiorczości i innowacyjności jako podstawa odnowy organizacyjnej. Management Forum, 3(1), 2230.
• Eddleston, K.A., Kellermanns, F.W. i Zellweger, T.M. (2010). Exploring the Entrepreneurial Behavior of Family Firms: Does the Stewardship Perspective Explain Differences? Entrepreneurship Theory and Practice, 36(2), 347367.
• European Commission. (2008). Entrepreneurship in higher education, especially with non-business studies, Final report of the Expert Group. European Commission - Enterprise and Industry Directorate - General, Brussels: European Commission.
• George, G., Wiklund, J. i Zahra, S.A. (2005). Ownership and the internationalization of small firms. Journal of Management, 31(2), 210233.
• Gomez-Mejia, R., Cruz, C., Berrone, P. i De Castro, J. (2011). The Bind that Ties: Socioemotional Wealth Preservation in Family Firms. Academy of Management Annals, 5(1), 653707.
• Kreiser, P.M., Ojala, J., Lamberg, J. i Melander, A. (2006). A historical investigation of the strategic process within family firms. Journal of Management History, 12(1), 100114.
• Laforet, S. (2013). Innovation characteristics of young and old family owned businesses. Journal of Small Business and Enterprise Development, 20(1), 204224.
• Lorenzo, D. i Núñez-Cacho, P. (2013). Do family firms have specific barriers to innovation? A first approach. IFERA 2013 Conference: University of St. Gallen, St. Gallen. Pozyskano z: http:// www2.uca.es/serv/catedra-empresa-familiar/docs/DO FAMILY FIRMS HAVE -Lorenzo_y_Nunez- Cacho_Ifera_2013.pdf (dostęp: 31.01.2018).
• Łuczka, T. i Rembiasz, M. (2016). Badanie postaw przedsiębiorczych studentów - wybrane aspekty teoretyczne i empiryczne. Horyzonty Wychowania, 15(34), 2747.
• Marjański, A. (2012). Specyfika firm rodzinnych. W: K. Bryczkowska, M. Olszewska i M. Mączyńska (red.), Firma w rodzinie czy rodzina w firmie. Metodologia wsparcia firm rodzinnych. Warszawa: PARP.
• Memili, E. i Welsh, H.B. (2012). Towards a theory of nonfamily employees' organizational identification and attachment in family firms. Journal of Technology Management, 7(3), 255269.
• Miller, D, Le Breton-Miller, I., Minichilli, A., Corbetta, G. i Pittino, D. (2014). When do Non-Family CEOs Outperform in Family Firms? Agency and Behavioural Agency Perspectives. Journal of Management Studies, 51(4), 547572.
• Naldi, L., Nordqvist, M., Sjöberg, K. i Wiklund, J. (2007). Entrepreneurial Orientation, Risk Taking, and Performance in Family Firms. Family Business Review, 20(1), 3347.
• Ruzzier, M., Hisrich, R.D. i Antoncic, B. (2006). SME internationalization research: past, present, and future. Journal of Small Business and Enterprise Development, 13(4), 476497.
• Safin, K. (red.). (2012). Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Sandhu, N., Hussain, J. i Matlay, H. (2015). Entrepreneurship education and training needs of family businesses operation in the agricultural sector of India. Education + Training, 54(8/9), 727743.
• Schwass, J. (2013). Family Businesses: Successes and Failures, The IMD Global Family Business Center, Lausanne, Switzerland. Pozyskano z: http://www.cepor.hr/cepra/wp-content/ uploads/2015/07/IMD-Family-Businesses-Successes-and- Failures.pdf/ (dostęp: 31.01.2018).
• Sharama, P. i Sharama, S. (2011). Drivers of proactive Environmental Strategy in Family Firms. Business Ethics Quarterly, 21(2), 309334.
• Steinerowska-Streb, I. (2016). Aktywność innowacyjna polskich przedsiębiorstw rodzinnych. W: E. Wszendybył-Skulska (red.), Innowacyjność współczesnych organizacji. Wybrane aspekty. Toruń: TNOiK, 341352.
• Steinerowska-Streb, I. i Bernais, J. (2016). Źródła pozyskiwania pracowników w polskich przedsiębiorstwach rodzinnych. Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa, 11, 8597.
• Sułkowski, Ł. (2011). Definicje i typologie małych firm rodzinnych - wnioski z badań. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XII(6), 922.
• Surdej, A. (2014). Firmy rodzinne w perspektywie instytucjonalnych mechanizmów rozwoju państw nisko rozwiniętych: zarys problematyki. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XV(7/I), 253269.
• Tabor, W., Chrisman, J., Madison, K. i Vardaman, J.M. (2017). Nonfamily Members in Family Firms: A Review and Future Research Agenda. Family Business Review, online, 126.
• Vago, M. (2004). Integrated Change Management: Challenges for Family Business Clients and Consultants. Family Business Review, (1), 7180.
• Wach, K. (2013). Edukacja na rzecz przedsiębiorczości wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjno-gospodarczych. Przedsiębiorczość - Edukacja, 9, 246257.
• Wach, K. (2016a). Edukacja przedsiębiorcza: analiza bibliometryczna polskiego piśmiennictwa. Horyzonty Wychowania, 15(34), 1126.
• Wach, K. (2016b). Edukacja w zakresie przedsiębiorczości: potencjał dydaktyczny polskich uniwersytetów. Horyzonty Wychowania, 15(35), 1127.
• Zahra, S.A., Hayton, J.C. i Salvato, C. (2004). Entrepreneurship in family vs. non-family firms: A resource- based analysis of the effect of organizational culture. Entrepreneurship Theory and Practice, 28(4), 363381.
• Zellweger, T.M., Nason, R.S., Nordqvist, M. i Brush, C.G. (2013). Why do family firms strive for nonfinancial goals? An organizational identity perspective. Entrepreneurship Theory Practice, 37, 229248.
• Zhang, Y. i Yang, J. (2006). New venture creation: evidence from an investigation into Chinese entrepreneurship. Journal of Small Business Enterprise and Development, 13(2), 161173.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2018.174117l