Searching for the Unification with Cosmos as a Challenge for Prehistoric Builders

• Autorzy: Marta Tobolczyk

Warianty tytułu

Poszukiwanie zjednoczenia z kosmosem jako wyzwanie dla prehistorycznych budowniczych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This article discuss two archeological sites: the one in Göbekli Tepe in Southeastern Anatolia Region of Turkey, nearby Şanlıurfa Turkey, and the other exciting place in Nabta Playa in the Nubian Desert in Southern Egypt. Both sites were probably the significant spiritual and ritual centers with some signs of being the world's oldest astronomic observatories, what is the subject of analysis in this article. The year round planning of farming procedures wouldn't be possible without the ability to calculate time. Ability to create and use of a calendar were important tasks at the time of transition from nomadic life style to agriculture. However, interpretation of both centers in category of nowadays astronomy, expressed in some publication should be considered as oversimplification. (original abstract)

W artykule omówiono dwa stanowiska archeologiczne: w Göbekli Tepe w południowo-wschodniej Anatolii w Turcji, koło Şanlıurfa oraz inne intrygujące miejsce w Nabta Playa na pustyni nubijskiej w południowym Egipcie. Jak wskazują rezultaty wykopalisk, obydwa kompleksy architektoniczne były ważnymi ośrodkami rytualnymi. Jednak ich kompozycja i sposób budowy sprowokowały niektórych badaczy do uznania ich za najstarsze centra astronomiczne na świecie. Taka interpretacja jest przedmiotem analizy w tym artykule. Jest oczywiste, że w momencie transformacji od koczownictwa do osiadłego trybu życia i uprawy roli, niezbędna była znajomość kalendarza dla planowania procedur rolniczych. Jednak interpretacja obu ośrodków w kategoriach naukowej astronomii takiej, jaką znamy obecnie, wyrażana w niektórych publikacjach, np. jest nadmiernym uproszczeniem. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Architecture; Ancient history

PL

Architektura; Historia starożytna

• Czasopismo: Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 2(60)
• Strony: 148--160

Twórcy

autor

Marta Tobolczyk

• Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie

Bibliografia

• Eliade M. (19 61),Images and Symbols: Studies in Religious Symbolism, Harvill Press, London.
• Eliade M. (1970), Sacrum, mit, historia, PIW, Warszawa.
• Hawkins G.S., White J.B. (1993), Stonhenge Decoded, Barnes & Noble, first published by Doubleday & Co 1965.
• Hall A. (1998), Ancient Alignments.A stone circle in Egypt is the world's oldest astro-nomical observatory, (in:) "Scientific American", a Division of Springer Nature America, Inc., April 6.
• Iwaniszewski S. (1995), Alignments and Orientations Again. Essays from Archa-eoastronomy & Ethnoastronomy News, "The Quarterly Bulletin of The Center For Archaeoastronomy", No. 18.
• Kopaliński W. (2012), Słownik symboli, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa.
• Krzak Z. (1994), Megality Europy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Malville J.M., Schild R., Wendorf F., Brenmer R. (2008), Astronomy of Nabta Playa (in:) Holbrook J., Medupe R., Urama J. (Eds.), African cultural astronomy: Current archaeoastronomy and ethnoastronomy research in Africa, Springer, New York.
• Meskell L. (2013), Animality, Masculinity, and Phallic Culture in the Anatolian Neolithic, (in:) Parkinson R. Frood E. (Eds.), Festschrift for John Baines, BM Press, London.
• Schild R., Wendorf F. (2001), Combined Prehistoric Expedition's radiocarbon dates associated with Neolithic occupations in the southern western desert of Egypt, (i n:)Wendor f F., Schild R. et al. (Eds.), Holocene settlement of the Egyptian Sahara, New York.
• Schmidt K. (1998), Frühneolithische Tempel. Ein Forschungsbericht zum präkeramischen Neolithikum Obermesopotamiens, "Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft zu Berlin", No. 130.
• Schmidt K. (2000), Zuerst kam der Tempel, dann die Stadt. Vorläufiger Bericht zu den Grabungen am Göbekli Tepe und am Gürcütepe 1995-1999, "Istanbuler Mitteilungen", No. 50.
• Schmidt K. (2001), Göbekli Tepe, Southeastern Turkey. A preliminary Report on the 1995-1999 Excavations, "Palèorient", No. 26/1.
• Pearson P.M. (2013), Researching Stonehenge: Theories Past and Present, "Archaeology International", No. 16, DOI: http://doi.org/10.5334/ai.1601.
• Ruggles C. (1997), Astronomy and Stonehenge, (in:) Cunliffe B., Renfrew C. (Eds.), Science and Stonehenge, British Academy, London.
• Tobolczyk M. (2008), The Birth of Architecture. An Introduction to the Ontogenesis of Architecture, The Urban International Press, Gateshead.
• Wendorf F. Schild R. (1998), Nabta Playa and Its Role in Northeastern African Prehistory, "Journal of Anthropological Archaeology", No. 17.
• Zdziebłowski Sz. (2010), Nowa interpretacja kręgu kamiennego z Nabta Playa, (w :) Nauka w Polsce, Fundacja PAP, Warszawa.
• ---