Zasady i wartości konstytucyjne jako źródło dyrektyw wykładni : mechanizm ważenia rezultatów stosowania dyrektyw wykładni

• Autorzy: Mikołaj Kondej

Warianty tytułu

Constiutional Principle and Values as Source of Law Interpretation Rules : Mechnaism of Weighting Interpretation Diriceives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule autor zwraca uwagę, iż zakres i waga dopuszczalnych w praktyce i teorii dyrektyw wykładni jest konsekwencją przyjmowanego przez interpretatora, explicite lub implicite, założenia odnośnie do tego jaki jest cel procesu wykładni w ogóle. Tymczasem w polskiej literaturze stosunkowo niewielką uwagę poświęca się problemowi tego jakim wartościom interpretacja prawnicza ma służyć. Fakt ten zubaża dyskurs, utrudniając rozstrzygnięcie sporów odnośnie do wagi poszczególnych dyrektyw wykładni. W tekście autor proponuje przyjęcie, iż celem wykładni prawa pozostaje jak najlepsza realizacja wartości i zasad Konstytucyjnych. Wskazuje on, iż pomiędzy poszczególnymi dyrektywami interpretacyjnymi a wartościami i zasadami Konstytucyjnymi występuje dostrzegalny związek, w szczególności, że wybranym techniką wykładni można przypisać szczególna rolę w realizacji konkretnych wartości i zasad konstytucyjnych. W efekcie dostrzega on, iż spór o znaczenie poszczególnych dyrektyw wykładni w danym przypadku, sprowadza się do sporu o to, odwołanie do których z tych dyrektyw najlepiej przyczyni się do realizacji wartości i zasad konstytucyjnych. Rozwiązanie konfliktu miedzy dyrektywami wykładni wymaga więc zważenia wartości i zasad stosujących u podstaw ich przyjęcia. (abstrakt oryginalny)

EN

In the article the author points out that the set of adopted law interpretation directive is a consequence of what the interpreter pereceives as purpose of the interpretation. At the same time, in polish doctrine discussion about aim of interpretation process is hardly seen. The author argues that one should assume that aim of the interpretation is the best possible implementation of constitutional values and principles. The fact that those values and principles may remain in conflicts may translate also into conflict between results of applying interpretation principles. Resolving such a conflict requires weighting the values and principles being base for interpretation directives. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja; Prawo

EN

Constitution; Law

• Czasopismo: Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 4
• Strony: 29--38

Twórcy

autor

Mikołaj Kondej

Bibliografia

• A. Bielska-Brodziak, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017, s. 56 i dalsze.
• B. Wojciechowski, Wyważanie reguł wykładni jako element dyskrecjonalności sędziowskiej[w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A. Choduń, S. Czepita, s. 172.
• F.B. Cross, The Theory and Practice of Statutory Interpretation, Stanford 2009, s. 1-23 [za:] A. Bielska-Brodziak, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017, s. 43.
• G. Kryszeń, K. Prokop, Aksjologia polskiej Konstytucji, Warszawa 2017, s. 19 oraz przywołaną tam literaturę.
• H.J. Muller, Subjektive und objektive Auslegungstheorie in der Rechtsprechung des Bundesverfassungsgerichts, Juristen Zeitung 1962/17, s. 471 [za:] A. Bielska-Brodziak, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017, s. 44.
• J. Wróblewski, Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław 1990, s. 74-76.
• M. Gutowski, P. Karadas, Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017, s. 509.
• M. Kondej, Przełamanie rezultatów wykładni językowej w oparciu o zasadę nadrzędności Konstytucji, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny3/2019, w publikacji.
• M. Kordela, Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012, s. 67.
• M. Safjan [w:] Konstytucja RP. T. 1. Komentarz art. 1-86, Warszawa 2016, s. 79.
• M. Ubelacker, Die genetische Auslegung in der jüngeren Rechtsprechung des Bundesverfassungsgerichts, Kiel 1939, s. 29 [za:] A. Bielska-Brodziak, Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017, s. 44.
• M. Zieliński, M. Zirk-Sadowski, Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny 2/2011, s. 106.
• O. Bogucki, Odtwarzanie celów i innych wartości z tekstu prawnego [w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010, s. 197.
• R. Alexy, Teoria praw podstawowych, Warszawa 2010, s. 81.
• T. Gizbert-Studnicki, Wieloznaczność leksykalna w interpretacji prawniczej, Warszawa 1978, s. 119.
• Z. Radwański, M. Zieliński [w:] System prawa prywatnego. T. 1 Prawo cywilne -część ogólna, red. M. Safjan, s. 484.
• Z. Ziembiński, Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.