PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2019 | nr 46 | 296--327
Tytuł artykułu

Uwarunkowania rozwoju handlu zagranicznego Polski w latach 50. i 60. XX w. Próba realizacji strategii intensywnego i selektywnego rozwoju

Warianty tytułu
Conditions oft Development of Foreign Trade in Poland int 1950s and 1960s. An Attempt at Implement the Strategy of Intensive and Selective Development
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Przyjęcie przez Polskę na przełomie lat 60 i 70. XX w. nowej strategii intensywnego i selektywnego rozwoju oznaczało zasadniczą zmianę podejścia do handlu zagranicznego w rozwoju gospodarczym. Należy pamiętać, iż przez wiele lat, a zwłaszcza w pierwszym okresie powojennej stalinowskiej industrializacji (lata 1950-1965) handel zagraniczny był traktowany przede wszystkim jako czynnik zapewniający zaopatrzenie kraju w niezbędne środki produkcji: maszyny i urządzenia oraz półfabrykaty przemysłowe i surowce, których gospodarka nie wytwarzała lub, które wytwarzane były w ilościach nie wystarczających w stosunku do potrzeb. Ponadto upatrywano w nim czynnik eliminujący "wąskie gardła" w produkcji. Nie traktowano natomiast handlu zagranicznego jako czynnika racjonalnej specjalizacji międzynarodowej. W takiej koncepcji handlu zagranicznego import miał charakter wyłącznie "importu niezbędnego", a eksport "eksportu nadwyżek", które dana gospodarka mogła postawić do dyspozycji w celu dokonania płatności za niezbędny import. Nie kładziono wówczas nacisku na rozwój wyspecjalizowanej produkcji eksportowej dostosowanej do potrzeb i wymagań odbiorców. Idea rozwoju selektywnego była nakierowana na specjalizację zakładającą szerokie włączenie polskiej gospodarki do międzynarodowego podziału pracy i wykorzystanie specjalizacji i kooperacji produkcji o zasięgu międzynarodowym jako czynnika zwiększającego efektywność gospodarowania. Wiadomo było od dawna, iż specjalizacja i kooperacja produkcji o zasięgu międzynarodowym umożliwia rozwój produkcji na dużą skalę, obniża koszty wytwarzania, sprzyja zastosowaniu najnowszych osiągnięć i zdobyczy nauki i techniki w produkcji, przyspiesza postęp techniczny oraz zwiększa efektywność nakładów inwestycyjnych. Próba przejścia okazała się ostatecznie nieudana ze względu na odsunięcie ekipy W. Gomułki od władzy w grudniu 1970 r. (abstrakt oryginalny)
EN
The adoption by Poland of the new strategy of intensive and selective development at the turn on 1960s and 1970s signified the fundamental change in the approach to foreign trade in economic development. It should be remembered that for many years, especially in the first period of post-war Stalinist industrialization (1950-1965), foreign trade was treated primarily as a factor of ensuring the country's supply of the necessary production means: machinery and equipment as well as raw materials and semi-finished goods for industry, which were either not produced in the national economy or were produced in quantities insufficient to satisfy the needs. Moreover, foreign trade was perceived as a factor of eliminating production bottlenecks. Foreign trade was not regarded, however, as a factor of rational international specialization. Under such a concept of foreign trade there was only a place for "necessary imports", while exports involved "export of surpluses" which given economy could deliver in order to pay for necessary imports. At that time, there was no emphasis on the development of specialized export production adapted to the needs and requirements of recipients. The idea of selective development was directed towards specialization which assumed broad inclusion of the Polish economy into the international division of labor and the use of international production specialization and cooperation as a factor increasing the efficiency of economic activity. It has been known for a long time that the specialization and international cooperation in production enables the development of large-scale production, reduces production costs, promotes the application of the latest scientific achievements and technological advancements in production, accelerates technical progress and increases the efficiency of investment. The discussed attempt at transition proved unsuccessful in the end due to the removal of W. Gomułka's team from power in December 1970. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
296--327
Opis fizyczny
Twórcy
  • Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie
Bibliografia
  • AAN, MHZ, 19/19, Polski handel zagraniczny w 1970 r., IKiCHZ, Warszawa 1971.
  • S. Albinowski, Fabryki na eksport, "Polityka" 1960, nr 5.
  • M. Bałtowski, Gospodarka socjalistyczna w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
  • A. Bodnar, M. Deniszczuk, Wymiana gospodarcza a rozwój gospodarczy Polski, Warszawa 1969.
  • E. Cichecki, Eksport kompletnych obiektów przemysłowych, "Handel Zagraniczny" 1959, nr 5-6.
  • K. Chinowski, Rola handlu zagranicznego w założeniach polityki gospodarczej PRL, "Problemy Handlu Zagranicznego" 1975, nr 9.
  • Economic Bulletin for Europe N21.N 1.
  • L. Gelberg, E. Majewski, Monopol handlu zagranicznego w świetle konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, "Państwo i Prawo" 1954, nr 2.
  • Handbook of International Trade and Development Statistics, New York 1969.
  • Handbook of International Trade Statistics, Unctad, New York 1969.
  • S. Hermelin, Ogólne warunki dostaw eksportowych i importowych w świetle praktyki, "Handel Zagraniczny" 1961, z. 10.
  • International Trade 1967, GATT, Geneva 1968.
  • L.J. Jasiński, Bliżej centrum czy na peryferiach? Polskie kontakty gospodarcze z zagranicą w XX wieku, Warszawa 2011.
  • B. Jaszczuk, Handel zagraniczny a intensyfikacja gospodarowania, "Życie Gospodarcze" z 19 III 1969 r.
  • M. Kalecki, Zarys teorii wzrostu gospodarki socjalistycznej, Warszawa 1963.
  • A. Kotlicki, Nowe ogólne warunki odstaw związanych z obrotem towarowym z zagranicą, "Handel Zagraniczny" 1959, z. 12.
  • A. H. Krzymiński, Dynamiczny marketing dla przedsiębiorstw eksportujących, Warszawa 1970.
  • S. Kuziński, Inwestycje i handel zagraniczny Polski 1960-1970, Warszawa 1967.
  • S. Kuziński, O czynnikach wzrostu gospodarczego Polski Ludowej, Warszawa 1962.
  • J. Lech, W sprawie systemu pozwoleń przywozu i wywozu, "Handel Zagraniczny" 1958, nr 11.
  • K. Madej, Eksporterzy dolarów, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2002, nr 5.
  • W.J. Otta, Zachowanie się przedsiębiorstw handlu zagranicznego: przyczynek do teorii przedsiębiorstwa w gospodarce socjalistycznej, Poznań 1986.
  • W. Sławiński, Generalny dostawca czy generalny eksporter?, "Gospodarka Planowa" 1965, nr 5.
  • J. Sołdaczuk, Handel międzynarodowy a rozwój gospodarczy w socjalizmie, Warszawa 1970.
  • S. Szczypiorski, J. Zieleniewski, Zasady organizacji i techniki handlu zagranicznego, Warszawa 1963.
  • B. Sosnowski, Organizacyjne formy współpracy handlu zagranicznego z przemysłem, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Planowania i Statystyki" 1967, t. 64.
  • J. Waszewski, Enklawy kapitalizmu w gospodarce socjalistycznej na przykładzie działalności central handlu zagranicznego, [w:] Kapitalizm środkowoeuropejski? Szkice z socjologii gospodarczej, red. R. Geisler, Dobrzeń Wielki 2012.
  • World Economic Survay 1961, New York 1962.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171570247

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.