Monistyczny system organów spółki kapitałowej w prawie polskim? Prosta spółka akcyjna i jej organy

• Autorzy: Iwo Jarosz

Warianty tytułu

One-Tier Board Structure in Polish Corporate Law? The Simple Joint Stock Company and its Board Model

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The new type of a company, dubbed the simple joint stock company (prosta spółka akcyjna, abbreviated as: PSA) will soon become a part of the Polish law, intended to be an attractive offer for entrepreneurs, especially start-ups. Apart from its many advantages and disadvantages, one significant change that it brings about to the Polish legal system is the departure from the two-tier board structure (so-called dualist model) being thus far the only option allowed for Polish companies. Shareholders of a PSA will be able to choose either the above-mentioned or a newly designed one-tier board system. Both the very idea of regulating the issue in this manner (i.e. allowing the company to choose its desired board structure) as well as the way it has been put into life in the PSA Act are worthy of appraisal. Firstly, as indicated in the text, there exist strong arguments in favour of allowing companies to choose their board models. Secondly, the rules set forth by the Polish legislators allow deep flexibility as to the composition of the board and the structuring of its everyday operations. This, in the author's opinion, will allow highly varying models to converge and compete against each other, allowing the determination of models more efficient, more practical, better accustomed to the challenges of business.(original abstract)

Wkrótce w życie wejść mają przepisy o prostej spółce akcyjnej, nowym typie spółki kapitałowej pośród znanych polskiemu prawu spółek handlowych. Prosta spółka akcyjna, w skrócie zwana PSA, ma stanowić atrakcyjną ofertę dla przedsiębiorców, w szczególności startupów. Obok licznych zalet i wad tej konstrukcji, doniosłą zmianą, którą wprowadza do polskiego systemu prawnego, jest odejście od dwupoziomowej struktury zarządczej (tzw. model dualistyczny), do tej stanowiącej jedyne dopuszczalne w przypadku polskich spółek kapitałowych rozwiązanie - tak akcjonariuszy, jak i potencjalnych inwestorów. Akcjonariusze PSA będą mogli zdecydować się na wybór systemu dualistycznego, bądź monistycznego (z jednym organem zarządzającym i nadzorującym działalność spółki). Na aprobatę zasługuje zarówno sam zamysł uregulowania tej kwestii w sposób umożliwiający spółce wybór pożądanej struktury zarządu, jak i zastosowana metoda regulacji. W tekście wskazano doniosłe argumenty przemawiające za umożliwieniem spółkom wyboru modelu zarządu. Regulacja zaproponowana przez polskiego ustawodawcę pozwala na szeroką elastyczność w zakresie określenia składu rady dyrektorów i sposobu jej codziennej działalności. Pozwoli to, zdaniem autora, na konwergencję i konkurowanie ze sobą bardzo zróżnicowanych w praktyce modeli. W efekcie powinno to prowadzić do ustalenia rozwiązań bardziej efektywnych i praktycznych, lepiej przystosowanych do potrzeb gospodarczych.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Companies; Joint stock companies; Company law; Responsibility; Capital company

PL

Spółki; Spółki akcyjne; Prawo spółek; Odpowiedzialność; Spółki kapitałowe

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 48
• Strony: 46--64

Twórcy

autor

Iwo Jarosz

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Adams R.B., Hermalin B.E., Weisbach M.S., The Role of Boards of Directors in Corporate Governance: A Conceptual Framework and Survey, Journal of Economic Literature 48(1)/2010 pp. 58-107.
• Arun Th. G., Turner J., Corporate governance and development: reform, financial systems and legal framework, Cheltenham-Northampton 2009, pp. 1-6.
• Baumgartner G., Grabenwarter Ch., Griller S., Holoubek M., Lienbacher G., Potacs M., Europäisches und öffentliches Wirtschaftsrecht I, Wien 2010.
• Black B.S., Cheffins B.R., Klausner M.D., Outside Director Liability, Stanford Law Review, Vol. 58 (2006), pp. 1055-1159.
• Bohdanowicz L., Directions of change in the Polish two-tier board model, Journal of Positive Management Vol. 5, 1/2014, pp. 21-30.
• Cadbury A., Corporate Governance and Chairmanship: A Personal View, Oxford 2002.
• Cejmer M., Napierała J., Sójka T., Europejskie prawo spółek. t. II. Instytucje prawne dyrektywy kapitałowej, Kraków 2005 , p. 59 et seq.
• Cheffins B.R., Black B.S., Outside Director Liability Across Countries, Texas Law Review, Vol. 84 (2006), pp. 1385-1480.
• Davies P., Board Structure in the UK and Germany: Convergence or Continuing Divergence? International and Comparative Corporate Law Journal 2(2001), p. 450.
• Davies P., Hopt K.J., Nowak R., Solinge, v., G., Corporate boards in law and practice: A comparative analysis in Europe, Oxford 2013.
• Fleischer H., Einfluss der Societas Europaea auf die Dogmatik des deutschen Gesellschaftsrechts, Archiv für die civilistische Praxis 204(2004) pp. 502-543.
• Frenz W., Europarecht, Berlin-Heidelberg 2016.
• Gelter M., The Structure of Regulatory Competition in European Corporate Law, Journal of Corporate Law Studies 5(2) 2005, pp. 247-284.
• Gillette A. B., Noe Th. H., Rebello M. J., Board Structures Around the World: an Experimental Investigation, Review of Finance 12/2008, p. 93-140.
• Guidotti R., The proposal for a directive on single-member limited liability company (Societas Unius Personae) from the Italian perspective.
• Hinderer P.A., Insolvenzstrafrecht und EU-Niederlassungsfreiheit am Beispiel der englischen private company limited by shares, Tübingen 2010.
• Hommelhoff P., Hopt K. J., Werder, von, A. (eds.), Handbuch Corporate Governance, 2009.
• Hopt K. J., Leyens P. C., Board Models in Europe. Recent Developments of Internal Corporate Governance Structures in Germany, the United Kingdom, France, and Italy, European Company and Financial Law Review 2004, pp. 135-168.
• Hornuf L., Lindner J., The End of Regulatory Competition in European Company Law?, Andrássy Working Paper Series No 33, Available at SSRN: https://ssrn.com/ abstract=2494309.
• Jara Z. (ed.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Legalis/el. 2018.
• Jeżak J., Bohdanowicz L., Zmiany polskiego modelu organów statutowych spółek w kontekście tendencji występujących w krajach Unii Europejskiej, Zarządzanie i Finanse 14 2/2016, pp. 7-20.
• Jeżak J., Ład Korporacyjny: Doświadczenia światowe oraz kierunki rozwoju, Warszawa 2010.
• Jung S., Societas Unius Personae (SUP) - The New Corporate Element in Company Groups, European Business Law Review 2015 nr 5, pp. 649-650.
• Jungmann C., The Effectiveness of Corporate Governance in One-Tier and Two-Tier Board Systems, Company and Financial Law Review Vol. 3, 4(2006).
• Kahan M., Kamar E., The Myth of State Competition in Corporate Law, 55 Stanford Law Review 679 (2002).
• Kappes A., Prosta spółka akcyjna - czy rzeczywiście prosta i czy potrzebna? Uwagi do projektu nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, wprowadzającego prostą spółkę akcyjną (projektowane art. 3001 -300121 k.s.h.), Przegląd Prawa Handlowego 4/2018.
• Kindler P., The Single-Member Limited Liability Company (SUP): A Necessary Reform of EU Law on Business Organizations?, Monachium 2016.
• Kirchner Ch., Painter R.W., Kaal W.A., Regulatory Competition in EU Corporate Law after Inspire Art: Unbundling Delaware's Product for Europe, U Illinois Law & Economics Research Paper No. LE04-001 (2004).
• Koppel J.G.S., Origins of Shareholder Advocacy, New York 2011.
• Kraakman R. (et al.), The Anatomy of Corporate Law. A Comparative and Functional Approach, 3.Ed., Oxford 2017.
• Kühnapfel J. B., Prognosen für Start-up-Unternehmen, Wiesbaden 2019.
• Lutter M., Koch J., Societas Unius Personae (SUP), Berlin 2015.
• Lynch Fannon I., Working Within Two Kinds of Capitalism: Corporate Governance and Employee Stakeholding - US and EC Perspectives, Oxford-Portland, Oregon 2003.
• Malberti C., The relationship between the Societas Unius Personae proposal and the acquis: Creeping Toward an Abrogation of EU Company Law?, European Company and Financial Law Review 2(2015), pp. 238-279.
• Masouros, P. E., Is the EU Taking Shareholder Rights Seriously? An Essay on the Impotence of Shareholdership in Corporate Europe, European Company Law 7/2010, pp. 195-203.
• Millet-Reyes B., Zhao R., A Comparison Between One-Tier and Two-Tier Board Structures in France, Journal of International Financial Management & Accounting, Vol. 21, No. 3, pp. 279-310.
• Mülbert P.O., Shareholder Value aus rechtlicher Sicht, Zeitschrift für Unternehmens- und Gesellschaftsrecht 26 (1997), pp. 129-171.
• Neville M., Internal Barriers to Growth in SMEs, Nordic & European Company Law Working Paper Series No. 15-03.
• Niemeier W., What Kinds of Companies will a "One-Euro-EPC" generate? Market data and observations from the German "laboratory" [w:] Christoph Teichmann, Heribert Hirte, The European Private Company - Societas Privata Europaea (SPE), European Company And Financial Law Review 2013, Special Volume 3, pp. 293-348.
• Opalski A. (ed.), Kodeks spółek handlowych. Tom IIA. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151-226, Legalis/el. 2018.
• Opalski A., Europejskie prawo spółek, Warszawa 2010.
• Pyzioł W., Szumański A., Weiss I., Prawo spółek, Warszawa 2014.
• Roe M. J., Regulatory Competition in Making Corporate Law in the United States - and its Limits, Oxford Review of Economic Policy 21(2)/2005, pp. 232-242.
• Romanowski M., Metoda Einsteina i księdza Twardowskiego jako sposób analizy koncepcji Prostej Spółki Akcyjnej, Monitor Prawa Handlowego 2016 nr 2, pp. 44-48.
• Sójka T., O potrzebie zmian unormowań niepublicznych spółek kapitałowych - uwagi na kanwie projektu przepisów o prostej spółce akcyjnej, Przegląd Prawa Handlowego 9/2018, pp. 12-18
• Sołtysiński S. (ed.), System Prawa Prywatnego. Tom 17A. Prawo spółek kapitałowych, wyd. 2, Warszawa 2016.
• Szumański A., Regulaminy zarządów i rad nadzorczych spółek kapitałowych, PPH 2003, Nr 1, pp. 1-10.
• Teichmann Ch., Einsatzmöglichkeiten der Societas Unius Personae (SUP).
• Teichmann Ch., Fröhlich A., How to make a Molehill out of a Mountain: The Single-Member Company (SUP) Proposal after Negotiations in the Council, University of Wurzburg Working Paper 11/2015.
• Teichmann Ch., Societas Privata Europaea (SPE). Spółka z o.o. dla Europy, Czasopismo Kwartalne Całego Prawa Handlowego, Upadłościowego Oraz Rynku Kapitałowego 2008 nr 3, pp. 325.
• Torres J., Guia da Startup, Sao Paulo 2014.
• Tricker B., Corporate governance: Principles, Policies, and Practices, Oxford 2009.
• Velasco J., Taking shareholders rights seriously, 41 UC Davis Law Review (2007), p. 605-622.
• Wiórek P. M., O braku potrzeby wprowadzenia prostej spółki akcyjnej (PSA) z perspektywy prawnoporównawczej, Przegląd Prawa Handlowego 5/2018, pp. 4-9.
• Wiśniewski A.W., Kilka uwag w sprawie reformy prawa osobowych spółek handlowych, Przegląd Prawa Handlowego 2012 nr 9, pp. 26-30.
• Włodyka S. (ed.) System Prawa Handlowego, t. 2A, Prawo spółek handlowych, Warszawa 2007.
• Zaman N. (ed.), The European Private Company (SPE). A Critical Analysis of the EU Draft Statute, Antwerpia 2009.
• Zhao R., Millet-Reyes B., Ownership Structure and Accounting Information Content: Evidence from France, Journal of International Financial Management & Accounting, Vol. 18, No. 3, pp. 223-246.
• Żurek M., W poszukiwaniu optymalnego modelu regulacji struktury majątkowej spółki z o.o. - ujęcie prawno-ekonomiczne, Przegląd Prawa Handlowego 2016 nr 5, pp. 29-39.