Geopolityczne strategie państw mniejszych i peryferyjnych - przykład Polski w Unii Europejskiej

• Autorzy: Tomasz G. Grosse

Warianty tytułu

Geopolitical Strategies of Minor and Peripheral States: The Example of Poland in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi analizę wyborów strategicznych dokonywanych w stosunkach międzynarodowych przez państwa mniejsze, a więc niebędące mocarstwami (great powers), ze szczególnym uwzględnieniem państw wchodzących w skład struktur integracyjnych. Przedmiotem analizy są zwłaszcza państwa uznawane za peryferyjne, o niskiej pozycji w systemie międzynarodowym zarówno ze względu na swoje położenie geograficzne, jak i z uwagi na niewielki potencjał geopolityczny. Artykuł dzieli się na dwie podstawowe części. W pierwszej wskazano na najważniejsze wątki dyskusji teoretycznej o roli geopolitycznej państw mniejszych i peryferyjnych. W drugiej zweryfikowano najważniejsze wnioski tej debaty w odniesieniu do Polski, a dokładnie polityki tego państwa w Unii Europejskiej oraz innych działań podejmowanych przez polskie władze w polityce zagranicznej.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to analyse the strategic choices made in international relations by minor states, that is those that are not considered great powers, with special focus on members of integration structures. The analysis concerns in particular countries that are considered peripheral, having a very weak position in the international system due to both their geographical location and small geopolitical potential. The article is divided into two major parts. The first one points out the most important threads in the theoretical discussion about the geopolitical role of minor and peripheral countries. In the second part the author verifies the key conclusions from this debate concerning the example of Poland, and specifically Poland's policy in the European Union as well as other foreign policy measures taken by the Polish authorities.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Geopolityka; Stosunki międzynarodowe; Polityka; Polityka spójności

EN

Geopolitics; International relations; Politics; Cohesion policy

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2016
• Tom: 52
• Numer: nr 1
• Strony: 109--131

Twórcy

autor

Tomasz G. Grosse

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• C. Flint, Introduction to Geopolitics (wyd. 2), Routledge, New York, London 2012, s. 31, 39
• G.Ó Tuathail, General introduction. Thinking critically about geopolitics, w: G.Ó Tuathail, S. Dalby, P. Routledge (red.), The Geopolitics Reader (wyd. 2), Routledge, New York, London 2006, s. 1-14
• J. Agnew, Geopolitics. Re-visioning World Politics (wyd. 2), Routledge, London, New York 2003, s. 86-93.
• K.N. Waltz, Struktura teorii stosunków międzynarodowych, tłum. R. Włoch, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2010, s. 98, 198, 207, 211;
• J.J. Mearsheimer, The Tragedy of Great Power Politics, W.W. Norton & Comp., New York, London 2001, s. 2-3, 19, 21.
• H. Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics, Columbia University Press, New York 1977, s. 202.
• R.A. Dahl, The concept of power, w: R. Bell, D.V. Edwards, R.H. Wagner (red.), Political Power: A Reader in Theory and Research, Free Press, New York 1969, s. 79-93.
• S. Strange, The persistent myth of lost hegemony, "International Organization" 1987, t. 41, nr 4, s. 551-574.
• J. Czaputowicz, Suwerenność, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2013.
• M. Doyle, Liberalism and world politics, "American Political Science Review" 1986, t. 80, nr 4, s. 1151-1169T
• L. Friedman, The Lexus and the Olive Tree: Understanding Globalization, Farrar, Straus and Giroux, New York 1999
• E.D. Mansfield, Power, Trade, and War, Princeton University Press, Princeton 1994.
• J. Kirshner, The economic sins of modern IR theory and the classical realist alternative, "World Politics" 2015, t. 67, nr 1, s. 155-183.
• F. Fukuyama, The End of History and the Last Man, Free Press, New York 1992
• M.E. Brown, S.M. Lynn-Jones, S.E. Miller (red.), Debating the Democratic Peace, MIT Press, Cambridge 1996.
• D.A. Lake, Status, authority, and the end of the American century, w: T.V. Paul, D.W. Larson, W.C. Wohlforth (red.), Status in World Politics, Cambridge University Press, Cambridge 2014, s. 251.
• D.A. Lake, Hierarchy in International Relations, Cornell University Press, Ithaca 2009.
• J. Wallerstein, World-system Analysis. An Introduction, Duke University Press, Durham, London 2004.
• S. Rokkan, D.W. Urwin, Economy, Territory, Identity. Politics of West European Peripheries, Sage Publications, London 1983, s. 2, 19.
• T. Zarycki, Peryferie. Nowe ujęcia symbolicznych zależności centro-peryferyjnych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• T.G. Grosse, W poszukiwaniu geoekonomii w Europie, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014.
• B. Buzan, O. Wæver, Regions and Powers. The Structure of International Security, Cambridge University Press, Cambridge 2003, s. 34-36.
• D.A. Lake, P.M. Morgan, Regional Orders: Building Security in a New World, Pennsylvania State University Press, University Park 1997.
• Political Capital Policy Research & Consulting Institute, Budapest 2014, www.riskandforecast.com/ useruploads/files/pc_flash_report_russian_connection.pdf (data dostępu: 20.10.2015).
• D. Milczarek, Rola międzynarodowa Unii Europejskiej jako "mocarstwa niewojskowego", "Studia Europejskie" 2003, nr 1, s. 33-54.
• T.G. Grosse, W poszukiwaniu europejskiej geoekonomii - przykład kryzysu na Ukrainie, w: A. Kukliński, J. Woźniak (red.), Przyszłość wolności. Wymiar krajowy - regionalny - międzynarodowy, Biblioteka Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju, t. VII, Kraków 2014, s. 145-167.
• D.C. Copeland, Economic Interdependence and War, Princeton University Press, Princeton, Oxford 2015.
• T.G. Grosse, Egzogeniczna gospodarka w Polsce. Model kapitalizmu wynikający z przemian politycznych, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", z. 24, Uniwersytet Rzeszowski, Katedra Teorii Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych, Rzeszów 2012, s. 16-35.
• E.J. Labs, Do weak states bandwagon? "Security Studies" 1992, t. 1, nr 3, s. 383-416;
• S.M. Walt, The Origins of Alliances, Cornell University Press, Ithaca 1987
• R. Jervis, J. Snyder (red.), Dominoes and Bandwagons: Strategic Beliefs and Great Power Competition in the Eurasian Rimland, Oxford University Press, Oxford 1991;
• E.B. Haas, The balance of power: Prescription, concept, or propaganda? "World Politics" 1953, t. 5, nr 4, s. 442-477;
• H. Morgenthau, Politics among Nations: The Struggle for Power and Peace, Knopf, New York 1973, rozdz. 11
• M. Olson Jr., The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard University Press, Cambridge 1965
• M. Olson, R. Zeckhauser, The economic theory of alliances, "Review of Economics and Statistics" 1966, t. 48, nr 3, s. 266-279
• R. Gilpin, War and Change in International Politics, Cambridge University Press, Cambridge 1981, s. 193-194;
• S.R. Rock, Appeasement in International Politics, University Press of Kentucky, Lexington 2000;
• T.G. Grosse, Innowacyjna gospodarka na peryferiach? Instytut Studiów politycznych PAN, Warszawa 2007.
• M. Kuź, Dlaczego potrzebujemy broni jądrowej, "Nowa Konfederacja", 5-11.122013, nr 9, http://www.nowakonfederacja.pl (data dostępu: 27.04.2015).
• F. Schimmelfennig, The community trap: Liberal norms, rhetorical action, and the Eastern enlargement of the European Union, "International Organization" 2001, nr 55, s. 47-80.
• R. Kuźniar, Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczpospolitej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008, s. 297;
• J. Zając, Bandwagoning w polskiej polityce zagranicznej, "Przegląd Zachodni" 2009, nr 3, s. 168-178.
• S. Bieleń, Rozważania o polskim interesie narodowym, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2014, t. 50, nr 2, s. 57-73,
• Sojusznik to nie satelita, rozmowa z prof. Z. Brzezińskim, "Polska Zbrojna", 03.2000, nr 14,
• Ch. Schweiger, Poland, variable geometry and the enlarged European Union, "Europe-Asia Studies" 2014, t. 66, nr 3, s. 394-420,
• N. Copsey, K. Pomorska, The influence of newer member States in the European Union: The case of Poland and the Eastern Partnership, "Europe-Asia Studies" 2014, t. 66, nr 3, s. 421-443,
• A. Gil, T. Kapuśniak (red.), Polityka wschodnia Polski. Uwarunkowania, koncepcje, realizacja, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin, Warszawa 2009;
• S. Trela (red.), Polska polityka wschodnia: materiały z konferencji zorganizowanej 22-24 listopada 2012 r. we Wrocławiu, Kolegium Europy Wschodniej im. J. Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław 2013.
• P. Kowal, Między Majdanem a Smoleńskiem, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012, s. 153.
• H.J. Mackinder, The geographical pivot of history, "The Geographical Journal" 1904, t. 23, nr 4, s. 421-437.
• W. Wallace, Post-sovereign governance, w: H. Wallace, W. Wallace, M. Pollack (red.), Policy-Making in the European Union, Oxford University Press, Oxford 2005, s. 502.
• C. Törő, E. Butler, K. Grúber, Visegrad: The evolving pattern of coordination and partnership after EU enlargement, "Europe-Asia Studies" 2014, t. 66, nr 3, s. 364-393, tu s. 372;
• Merkel creates EU core group on refugees, EU Observer, Brussels, 30.11.2015, https://euobserver. com/foreign/131307 (data dostępu: 30.11.2015).
• T.G. Grosse, The golden straitjacket of Poland's membership in the EU, "Yearbook of Polish European Studies" 2014, t. 17, s. 117-138.
• N. Copsey, K. Pomorska, Poland's power and influence in the European Union: The case of its Eastern Policy, "Comparative European Politics" 2010, t. 8, nr 3, s. 304-326;
• P. Copeland, Central and Eastern Europe: Negotiating influence in an enlarged European Union, "Europe-Asia Studies" 2014, t. 66, nr 3, s. 467-487.
• D. Kałan, Trójkąt sławkowski: konkurencja dla Wyszehradu? "Biuletyn PISM", 16.02.2015, nr 18(1255).
• P.P. Wieczorkiewicz, Łańcuch Historii. Studia i publicystyka, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2012, s. 463-464.