Torfowiska - zagrożenia i ochrona

• Autorzy: Leszek Karliński

Warianty tytułu

Peatlands - Threats and Protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Torfowiska są istotnym elementem krajobrazu przyrodniczego i kulturowego Europy. Jednak nasza wiedza o torfowiskach i ich biologii pozostaje nadal pełna luk i wymaga znaczącego pogłębienia w celu sprawniejszej ochrony tych unikatowych ekosystemów. Rola torfowisk wzrasta szczególnie w obliczu zachodzących zmian klimatycznych. Znaczne zmniejszenie powierzchni i rozdrobnienie niegdyś szeroko rozpowszechnionych torfowisk w Europie rzutuje na zwiększenie ich podatności na procesy degradacyjne, których skutkiem jest m. in. większa emisja gazów cieplarnianych do atmosfery. Rosnąca świadomość negatywnych zmian w środowisku sprawia, że coraz częściej agendy państwowe i społeczne podejmują działania ochronne oraz renaturyzacyjne torfowisk, a w niektórych państwach nawet tworzone są nowe, sztuczne mokradła. Jak wykazuje dotychczasowa praktyka, są to często działania trudne, niekiedy bardzo kosztowne i wymagające uwzględnienia szeregu czynników środowiskowych oraz społecznych, ale bardzo potrzebne w obliczu zachodzących zmian klimatycznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Peatlands are an important element of the natural and cultural landscape of Europe. Their role is particularly increasing in the context of the climate changes. Peatlands once widespread in Europe, have disappeared in large part by human activities. Significant reduction and fragmentation of peat bog areas lead to increase of their vulnerability to degradation processes in the environment and the increased release of greenhouse gases into the atmosphere. The growing public awareness of environ-mental issue determine the more often undertaken activities of protection and restoration of peatlands, as well as the construction of new artificial wetlands. As shown by the current practice, the protection and restoration of peatlands are often difficult, sometimes costly and require taking into account a number of factors. Our knowledge of peatlands and their biology is still fragmentary and there is strong need of further studies for more efficient protection of peatlands. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Środowisko przyrodnicze; Ochrona środowiska; Zmiany klimatyczne

EN

Natural environment; Environmental protection; Climate change

• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 10
• Strony: 6--10

Twórcy

autor

Leszek Karliński

• Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• [1] Ahn Ch., R. M. Peralta. 2009. Soil bacterial community structure and physicochemical properties in migration wetlands created in the Piedmont region of Virginia (USA). Ecological Engineering 35, 1036-1042.
• [2] Arroyo P., L.E. Saenz de Miera, G. Ansola. 2015. Influence of environmental variables on the structure and composition of soil bacterial communities in natural and constructed wetlands. Sciences of the Total Environment 506-507, 380-390.
• [3] Dembek W., H. Piórkowski, M. Rycharski. 2000. Mokradła na tle regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski. Wiadomości Instytutu Melioracji Użytków Zielonych 97, 135.
• [4] Faulwetter J.L., V. Gagnon, C. Sundberg i in. 2009. Microbial processes influencing performance of treatement wetlands: A review. Ecological Engineering 35, 987-1004.
• [5] Gallego-Sala A.V., D.J. Charman, S. Brewer i in. 2018. Latitudinal limits to the predicted increase of the peatland carbon sink with warming. Nature Climate Change 8, 907-913.
• [6] Gorham E. 1991. Northern peatlands: role in the carbon cycle and probable responses to climatic warming. Ecological Applications 1, 182-195.
• [7] Herbichowa M., P. Pawlaczyk, R. Stańko. 2007. Ochrona wysokich torfowisk bałtyckich na Pomorzu. Doświadczenia i rezultaty projektu LIFE04NAT/PL/000208 PLBALTBOGS. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin, 147.
• [8] Ilnicki P. 2002. Torfowiska i torf. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. A. Cieszkowskiego, Poznań, 606.
• [9] Ilnicki P., W. Szajdak. 2016. Zanikanie torfowisk. Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań, 312.
• [10] Pawlaczyk P., J. Kujawa-Pawlaczyk. 2017. Wybrane problemy monitoringu i oceny stanu torfowisk oraz ich usług ekosystemowych. Studia i Materiały CEPL w Rogowie, Zeszyt 51, 103-121.
• [11] Schubert T. 2010. Usuwanie drzew i krzewów na torfowiskach - jedna z metod czynnej ochrony torfowisk. Studia Limnologica et Telmatologica 4, 75-84.
• [12] Tobolski K. 2006. Ochrona europejskich torfowisk, w: Wybrane problemy ochrony mokradeł. Współczesne Problemy Kształtowania i Ochrony Środowiska, Monografie nr 3p, 2012, rozdz. 2, 17-56.
• [13] Tołpa S., M. Jasnowski, A. Pałczyński. 1967. System der genetischen Klassifizierung der Torfe Mitteleuropas. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 76, 9-99.
• [14] Żurek S. 1986. Szybkość akumulacji torfu i gytii w profilach torfowisk i jezior polskich (na podstawie danych 14C), Przegląd Geograficzny 58, 459-477.
• [15] Żurek S. 2006. Katalog rezerwatów przyrody na torfowiskach Polski. Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce, 288.

Identyfikatory

DOI

10.15199/2.2019.10.1