Zbrodnia ludobójstwa w polskim i międzynarodowym prawie karnym

• Autorzy: Dominika Dróżdż , Przemysław Domagała

Warianty tytułu

The Crime of Genocide on Polish and International Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analiza przedstawionych rozwiązań prawnych skłania do wniosku, że przepisy międzynarodowego prawa karnego dotyczące zbrodni ludobójstwa implementowane zostały do polskiego porządku prawnego w zasadzie kompletnie i prawidłowo. W prawie polskim i międzynarodowym: 1) ludobójstwo jest przestępstwem umyślnym, popełnionym jest z zamiarem kierunkowym zniszczenia grupy w całości lub części; 2) przedmiotami bezpośredniego działania są: grupy narodowe, rasowe, etniczne lub religijne. 3) przewidziano 5 postaci zbrodni ludobójstwa, które w ujęciu prawa wewnętrznego i międzynarodowego są zbliżone, choć nie całkowicie tożsame. Odnotować bowiem należy, iż jedną z prawnomiędzynarodowych postaci ludobójstwa jest spowodowanie "poważnego rozstroju zdrowia lub rozstroju zdrowia psychicznego", a jej odpowiednikiem w prawie polskim jest spowodowanie "ciężkiego uszczerbku na zdrowiu", w technicznoprawnym rozumieniu obejmującym tylko "trwałą chorobę psychiczną". Zarówno orzecznictwo jak i doktryna prawa międzynarodowego wskazują na szersze znaczenie pojęcia "[poważny] rozstrój zdrowia psychicznego" niż "ciężki uszczerbek na zdrowiu" tak jak jest on zdefiniowany w prawie polskim. W prawie wewnętrznym państwa mogą rozszerzyć, ale nigdy zawęzić zakres znaczeniowy poszczególnych znamion zbrodni ludobójstwa, w stosunku do przyjętego w prawie międzynarodowym [Quigley 2006, s. 16)] Ponieważ prawo polskie nadmiernie zawęża zakres szkód psychicznych doznanych przez ofiarę zbrodni ludobójstwa, postulować należy nowelizację art. 118 § 1 k.k., tak aby penalizował on nie "spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu" a "spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub innej poważnej choroby psychicznej". Brak takiej zmiany skutkować mógłby tym, że Międzynarodowy Trybunał Karny byłby skłonny uznać, iż Rzeczypospolita Polska nie jest w stanie ścigać sprawców niektórych form ludobójstwa. (fragment tekstu)

EN

The analysis provides to the conclusion that provisions of Polish penal code are implemented to Polish penal system in an almost correct and complete way. There is one act of the crime of genocide formulated in a way that narrows the scope of acts of genocide. The notion "grievous bodily harm" into should be changed into "grievous bodily harm and other serious mental illness". The authors postulate change in polish penal code without which the ICC cannot claim that Poland is able to prosecute this act of the crime of genocide. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zbrodnie wojenne; Prawo karne; Kodeks karny; Prawo międzynarodowe; Ludobójstwo; Choroby psychiczne

EN

War crimes; Criminal Law; Criminal Code; International law; Genocide; Mental disorders

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2012
• Tom: 13
• Numer: z. 3 Polityka międzynarodowa a globalizacja - wybrane aspekty
• Strony: 87--103

Twórcy

autor

Dominika Dróżdż

• Społeczna Akademia Nauk

autor

Przemysław Domagała

• Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi

Bibliografia

• Andrejew I., Polskie prawo karne, Warszawa 1978.
• Arsanjani M. H., Jurisdiction and Trigger Mechanism of the ICC, [w:] von Hebel A.M., Lammers J.G., Schukking J. (eds.), Reflections on the International Criminal Court, Haga 1999
• Bańko M. (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 2007.
• Bauer F., Genocidium (Völkermord), [w:] Die Humanität der Rechtsordnung: ausgewählte Schriften, Frankfurt am Main - New York 1998.
• Budyn-Kulik M., Kozłowska-Kalisz P., Kulik M., Mozgawa M., Kodeks karny. Praktyczny komentarz, Kraków 2006.
• Chalk F. I., Jonassohn K., The History and Sociology of Genocide: Analyses and Case Studies, New Haven 1990.
• Dróżdż D., Zbrodnia ludobójstwa w międzynarodowym prawie karnym, Warszawa 2010.
• Flemming M., Michalski B., Radecki W., Stefański R., Warylewski J., Wąsek A. (red.), Wojciechowska J., Wojciechowski J., Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117 - 221, t. I, Warszawa 2004.
• Flemming M., Wojciechowska J., [w:] Zoll A. (red.), Duże komentarze Becka, Kodeks karny, część szczególna, t. I, Warszawa 2004.
• Flemming M., Wojciechowska J., Zbrodnie wojenne. Przestępstwa przeciwko pokojowi, państwu i obronności. Rozdział XVI, XVII, XVIII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 1999.
• Frankowski S., Przestępstwa kierunkowe w teorii i praktyce, Warszawa 1970.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2007.
• Góral R., Kodeks karny; praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 2005.
• Góralczyk W., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 1996.
• Górniok O., Hoc S., Kalitowski M., Przyjemski S. M., Sienkiewicz Z., Sztumski J., Tyszkiewicz L., Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, Gdańsk 2002/2003.
• Indecki K., Liszewska A., Prawo karne materialne. Nauka o przestępstwie, karze i środkach penalnych, Warszawa 2002.
• Kamminga M. T., Lessons Learned from the Exercise of Universal Jurisdiction in Respect of Gross Human Rights Offences, Human Rights Quarterly 2001, nr 23.
• Kleffner J. K., The Impact of Complementarity on National Implementation of Substantive International Criminal Law, Journal of International Criminal Justice 2003, vol. 1, no. 1
• Kulesza J. A., Ściganie zbrodni nazistowskich w świetle przepisów wprowadzających kodeks karny z 1997 r., Pal. 7-8/2007.
• Marek A., Komentarz do kodeksu karnego, Warszawa 2000.
• Marek A., Komentarz. Kodeks karny, Warszawa 2005.
• Płachta M., Międzynarodowy Trybunał Karny, t. II, Kraków 2004.
• Quigley J., The Genocide Convention. An International Law Analysis, Ashgate 2006.
• Schabas W. A., Genocide in International Law: The Crime of Crimes, Cambridge 2000.
• Socha E., Implementacja Statutu MTK, [w:] L. Bogunia (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego, t. XIV, Wrocław 2003.
• Śliwiński S., Polskie prawo karne materialne, Warszawa 1946.
• Świda W., Prawo karne, Warszawa 1986.
• Waszczyński J., Zbrodnia ludobójstwa a polskie prawo karne, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 10, 1982.
• Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do art. 117-277 Kodeksu karnego, Kraków 1999.
• Prokurator v. Akayesu, sprawa nr ICTR-96-4-T, orzeczenie Izby Orzekającej Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy z 02.09.1998 r.
• Prokurator v. Bagilishema, sprawa nr ICTR-95-1A-T, orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy z 7 czerwca 2001 r.
• Prokurator v. Blagojević i Jokić, sprawa nr IT-02-60-T, orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii z 17 stycznia 2005 r.
• Prokurator v. Rutaganda, sprawa nr ICTR-96-3, orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy z 6 grudnia 1999 r.
• Prokurator v. Sikirica i inni, orzeczenie Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii z 3 września 2001 r.