Błędy ludzkie i just culture

• Autorzy: Małgorzata Z. Wiśniewska

Warianty tytułu

Human Errors and a Just Culture Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie ogólnej istoty zjawiska just culture w świetle innego, powszechnego problemu, jakim jest popełnianie błędów, reakcja na nie, w tym uczenie się na błędach. W pracy wykorzystano metodę krytycznej analizy literatury przedmiotu, metodę syntezy oraz wnioskowania logicznego. W pierwszej części artykułu autorka zdefiniowała błąd oraz zaprezentowała wybrane rodzaje klasyfikacji błędów. W drugiej części odniosła się do zjawiska just culture, podając jego wybrane definicje i wskazując na relacje ze zjawiskiem błędów i raportowania błędów. W artykule zaprezentowano model just culture, jak również omówiono istotę "modelu sera szwajcarskiego" J. Reasona. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to present the general essence of the phenomenon of just culture in the light of the common problem that is making mistakes, reaction to them, including learning from mistakes. The work uses a method of critical analysis of the literature, a method of synthesis and of logical reasoning. In the first part of the article, the author defines the error and presents selected types of error classification. In the second part she referred to the phenomenon of just culture, giving its selected definitions and indicating the relationship between the phenomenon of error and error reporting. The paper presents the just culture model as well as the essence of "Swiss cheese model" by J. Reason. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza błędów ludzkich; Jakość; Bezpieczeństwo

EN

Human Reliability Analysis (HRA); Quality; Security

• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 10
• Strony: 9--14

Twórcy

autor

Małgorzata Z. Wiśniewska

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Ahmed Muñir, Lukman Sharif, Muhamma Kabir, Maha Al- Maimani. 2012. "Human Errors in Information Security". International Journal of Advanced Trends in Computer Science and Engineering 1(3): 82-87.
• Arnstein Francis. 1997. "Catalogue of human error". British Journal of Anaesthesia 79: 645-656.
• Chomątowska Barbara. 2013. "Bezpieczeństwo i zdrowie pracowników w kulturze opartej na poszukiwaniu winnych". Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 288: 101-109.
• Czarnecki Krzysztof M. 2009. "Błędy i pomyłki w badaniach naukowych (Opracowanie autorefleksyjne)". Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas, Seria: Pedagogika 4: 21-30.
• Fone Dan. Behavior based food safety training helps processors create a culture of food safety, http://www.nsf.org/media/enews/documents/Behavior_Based_Food_Safety_Assessment_wp.pdf. [dostęp: 14.10.2019].
• Jaworski Michał, Janusz Raglewski. 2016. "Polityka Just Culture w lotnictwie cywilnym z perspektywy podstaw odpowiedzialności karnej". Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictw i Prokuratury 4(24): 5-16.
• Kotarbiński Tadeusz. 2019. Traktat o dobrej robocie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kotarbiński Tadeusz. 1960. Sprawność i błąd. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Łaskarzewska Katarzyna. 2013. "Ewolucja bezpieczeństwa lotów w XX w.". Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne 10: 123-139.
• Marx David. Just culture in nursing regulation. Complaint evaluation tool (CETJ Instruction booklet. Raleigh: North Carolina Board of Nursing, http://www.ncbon.eom/dcp/i/discipline-compliance-employer-complaints-just-culture-resources [dostęp: 14.10.2019].
• Marx David. 2001. Patient safety and the "just culture". A primer for healthcare executives. New York: Columbia University.
• Marx David. 2009. Whack-a-Mole: The Price We Pay for Expecting Perfection. Piano: McGraw-Hill.
• Petersen Dan. 1996. Human error reduction and safety management. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Petschonek Sarah, Jonathan Burlison, Carl Cross, Kathy Martin, Joseph Laver, Ronald S. Landis, James M. Hoffman. 2013. "Development of the Just Culture Assessment Tool (JCAT): Measuring the Perceptions of HealthCare Professionals in Hospitals". Journal of Patient Safety. December 9(4): 190-197.
• Ratajczak Zofia. 1988. Niezawodność człowieka w pracy. Studium psychologiczne. Warszawa: PWN.
• Reason James. 1998. "Achieving a safe culture: theory and practice". Work & Stress 12(3): 768-770.
• Skrzypek Elżbieta. 2010. "Etyka w biznesie a społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw". Problemy Jakości (4): 3-7.
• Wiśniewska Małgorzata Z., Piotr Grudowski. 2019. Kultura jakości, doskonałości i bezpieczeństwa w organizacji. Warszawa: CeDeWu.
• https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/error [dostęp: 14.10.2019].
• https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20070022530.pdf [dostęp: 14.10.2019].
• https://nursing2015.files.wordpress.com/2010/02/what-is-a-just-culture4.pdf [dostęp: 14.10.2019].
• https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 14.10.2019]

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2019.10.2