Ryzyko gospodarowania w rolnictwie a ubezpieczenia w świetle ustawodawstwa Unii Europejskiej

• Autorzy: Jerzy Handschke , Krzysztof Łyskawa

Warianty tytułu

Economizing Risk in Agriculture in Terms of Insurance in the Light of European Union Legislation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W polskiej rzeczywistości ubezpieczenia, jako metoda finansowania skutków zdarzeń losowych w rolnictwie, odgrywają szczególną rolę. Wynika to z faktu, że przez szereg lat powszechnie stosowano obowiązkowe formy realizacji umów ubezpieczenia upraw w gospodarstwach rolnych. Jeszcze w 1989 r. podmioty funkcjonujące w sferze rolnej obciążone były tzw. ubezpieczeniem ustawowym (realizacja ochrony po spełnieniu okoliczności zdefiniowanych w ustawie, bez konieczności zawierania umowy ubezpieczenia - tzw. ubezpieczenia ex lege) budynków, mienia ruchomego oraz upraw . We wcześniejszych latach zakres obowiązkowo funkcjonującej ochrony w gospodarstwach rolnych był jeszcze szerszy (9 rodzajów ubezpieczeń). Po zmianach systemowych zakres obowiązkowych ubezpieczeń w sektorze rolnym został ograniczony i objął ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolnika z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz budynków i budowli w gospodarstwie od ognia i innych zdarzeń losowych , co w połączeniu z innymi czynnikami spowodowało znaczne zmniejszenie powszechności stosowania ubezpieczeń w zarządzaniu gospodarstwem rolnym.(fragment tekstu)

EN

Agricultural production specification (strong dependence on the nature phenomena, connection with the specific production location or significant fluctuations in prices and means for agricultural production) poses challenges both for agricultural holding managers and the state. Individualization in perceiving the threats by the agricultural producers is reflected in various decisions within the scope of using the insurances as a method for financing the results of force majeure. Insurances are implemented depending on the manager's value hierarchy and his/her attitude towards the risk, knowledge, including the experience of the entity managing agricultural holding (on the size and type of the damage as well as their causes), legal, economy, custom norms in force, agricultural holding's features (e.g. production volume and profile, agricultural production diversity, structure of earned income). National regulations or those at the European Union level, aim at popularization of the insurances or other risk management instruments as an alternative of ad hoc aid realized by the state in case of acts of God implementation. However, this diversification results also in significant differences between the member states, though using the same theoretical studies and European Commission guidelines. In this situation, one of the key elements of functioning of Polish agricultural sector is to create a suitable risk management system in agricultural holdings, using subsidized or obligatory insurances. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Ryzyko w rolnictwie; Ubezpieczenia; Ubezpieczenia rolnicze

EN

Agriculture; Risk in agriculture; Insurances; Agriculture insurance

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 1(4)
• Strony: 5--16

Twórcy

autor

Jerzy Handschke

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

autor

Krzysztof Łyskawa

• Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Bibliografia

• 1. J. Czapiński, T. Panek (red. ), Diagnoza społeczna. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, Warszawa 2007, s. 181.
• 2. A Czyżewski, Interwencjonizm w polityce krajów wysoko rozwiniętych w warunkach globalizacji i integracji, (w:) A. Czyżewski (red.), Makroekonomiczne problemy agrobiznesu w Polsce w okresie przedakcesyjnym, Zeszyty Naukowe nr 30, Wydawnictwo AE w Poznaniu, Poznań 2003, s. 83-87.
• 3. A. Czyżewski, Polityka gospodarcza i jej wpływ na kształtowanie cen i dochodów w rolnictwie, (w:) M.A. Jerzak, A. Czyżewski (red.), Ekonomiczne uwarunkowania wykorzystania rynkowych narzędzi stabilizacji cen w zarządzaniu ryzykiem w rolnictwie, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006, s. 122.
• 4. A. Czyżewski, A. Henisz - Matuszczak, Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze struktur wytwórczych i regulatorów rynków rolnych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań 2006, s. 129 i n.
• 5. B. Czyżewski, M. Śmiglak, Narzędzia stabilizacji cen i zarządzania ryzykiem w rolnictwie, (w:) M.A. Jerzak, A. Czyżewski (red.) Ekonomiczne uwarunkowania wykorzystania rynkowych narzędzi stabilizacji cen w zarządzaniu ryzykiem w rolnictwie, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2006, s. 122.
• 6. K. Duczkowska - Małysz, Rolnictwo, wieś, państwo. Wokół interwencji państwa w sferę wsi i rolnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 127-132.
• 7. J. Handschke, Charakter ryzyk zagrażających produkcji rolnej, Wiadomości Ubezpieczeniowe 1973, nr 3, s. 18.
• 8. J. Kulawik, Makro- i mikroekonomiczne przesłanki oraz skutki interwencjonizmu państwowego w sferze kredytowania rolnictwa - synteza, IERiGŻ, Warszawa 2000, s. 54-74.
• 9. J. Skees, B. Barnett, J. Hartell, Innovations in Government Responses to Catastrophic Risk Sharing for Agriculture in Developing Countries, Challenges and Opportunities to Reach the Rural Poor, Antigua, Guatemala, 9-12 May 2005.
• 10. E. Stroiński, Ubezpieczenia majątkowe i osobowe w rolnictwie, Wydawnictwo Akademii Finansów, Warszawa 2006, s. 22-23
• 11. H. Szulce (red.), Uwarunkowania i możliwości sterowania ryzykiem w produkcji rolnej, Wydawnictwo Akademia Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2001, s. 44 i n.
• 12. S. Szumski, Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007, s. 13.
• 13. J. Wyzińska-Ludian, Przyczyny i formy interwencjonizmu państwowego w rolnictwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej, Lublin 1996, s. 10-14.