O potrzebie końca pomocy społecznej, jaką znamy

• Autorzy: Tomasz Kaźmierczak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pomoc społeczna w polskiej doktrynie polityki społecznej traktowana jest jako uzupełniający element sytemu zabezpieczenia społecznego. Tymczasem z dwóch przypisanych systemowi pomocy społecznej funkcji, całkowicie zresztą odmiennych: kompensacyjno-protekcyjnej i promocyjno-rozwojowej, tylko ta pierwsza odpowiada logice zabezpieczenia społecznego i - w związku z tym - ma względnie odpowiednie warunki instytucjonalne. Druga nie mieści się ani w systemie zabezpieczenia społecznego, ani w żadnym innym sektorze polityki społecznej, pozostając zaś w instytucjonalnym powiązaniu z funkcją kompensacyjno-protekcyjną, skazana jest na marginalizację. Dlatego też konieczna jest rewizja obowiązującej koncepcji pomocy społecznej i jej miejsca w ładzie instytucjonalnym polityki społecznej w kierunku autonomizacji (uznania odrębności i tożsamości) funkcji promocyjno-rozwojowej. Zmiana na poziomie doktryny jest konieczna jako pierwszy krok w procesie reformowania pomocy społecznej, każe bowiem ponownie postawić pytanie o sposób instytucjonalizacji obu przypisanych obecnie pomocy społecznej funkcji, stwarzając tym samym możliwość nadania im odrębnych formuł instytucjonalnych. Reformy polegające na instytucjonalnej autonomizacji funkcji promocyjno-rozwojowej w rozwiniętych welfare states zostały przeprowadzone w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. W Polsce w tamtym czasie możliwość tego typu zmian implicite zakładały, niestety dziś już jakby zapoznane, poglądy niektórych ekspertów. (abstrakt oryginalny)

EN

In the Polish social policy doctrine, welfare assistance is treated as a complementary component of the social security system with two quite different functions to perform: the compensation/protection function and the promotion/development function. However, only the fi rst one complies with the logic of social security. The second function is comprised neither in social security system nor in any other established sector of social policy. Institutionally linked to the compensation/protection function, it is doomed to be marginalized. That is why the current concept of welfare assistance and welfare assistance positions in the institutional regime of social policy need to be reconsidered with the aim to recognize the status of the promotion/development function as the new social policy sector. The change in the doctrine is the necessary fi rst step in a process of welfare assistance reform. It would reopen the question of each function's institutionalization, hence adopting for them new institutional frameworks would become possible. In developed welfare states, reforms of this kind were implemented in 1960s and 1970s. Similar ideas can be found in some Polish experts' works published at that time.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pomoc społeczna; Zabezpieczenie społeczne; Funkcje

EN

Social assistance; Social security system; Functions

• Czasopismo: Problemy Polityki Społecznej
• Rocznik: 2014
• Tom: 27
• Strony: 91--107

Twórcy

autor

Tomasz Kaźmierczak

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• 1. Granosik M. (2006), Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• 2. Kahn A.J. (1973), Social Policy and Social Services, New York, Random House.
• 3. Kahn A.J., Kamerman S.B. (1976), Social Services in International Perspective: The Emergence of a Sixth System, Washington, D.C., U.S. Department of Health, Education, and Welfare.
• 4. Kamerman S.B., Kahn A.J. (1976), Social Services in the United States, Philadelphia, Temple University Press.
• 5. Kamiński A. (1976), Podstawowe pojęcia pedagogiki społecznej w pracy socjalnej, Warszawa, Instytut Wydawniczy CRZZ.
• 6. Kaźmierczak T. (1998), O stygmatyzującym efekcie pomocy społecznej, w: M. Łuczyńska, T. Kaźmierczak, Wprowadzenie do pomocy społecznej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• 7. Kaźmierczak T. (2011), Pracownicy socjalni, kapitał ludzki, profesjonalna praktyka, w: M. Rymsza (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, Warszawa, Instytut Spraw Publicznych.
• 8. Kaźmierczak T. (2012), W cieniu prawa ubogich; o źródłach i rozwoju (praktykowanej w OPS) pracy socjalnej, w: T. Kaźmierczak, M. Rymsza (red.), W stronę aktywnych służb społecznych, Prace Laboratorium Innowacji Społecznej nr 2, Warszawa, Instytut Spraw Publicznych, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej.
• 9. Kaźmierczak T. (2014), Lepiej osobno, ale... Refleksje na marginesie postulatu oddzielenia pracy socjalnej od zasiłków, w: M. Mendel, B. Skrzypczak (red.), Organizowanie społeczności lokalnej: analizy, konteksty, uwarunkowania, Prace Laboratorium Innowacji Społecznej nr 5, Warszawa, Instytut Spraw Publicznych, Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej.
• 10. Krzyszkowski J. (2008), Pomoc społeczna. Szkic socjologiczny, Warszawa, Instytut Rozwoju Służb Społecznych.
• 11. Księżopolski M. (1999), Polityka społeczna, Wybrane problemy porównań międzynarodowych, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• 12. Księżopolski M., Magnuszewska-Otulak G., Gierszewska R. (1996), Zabezpieczenie społeczne, w: A. Rajkiewicz, J. Supińska, M. Księżopolski (red.), Polityka społeczna. Materiały do studiowania, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Warszawa, Interart.
• 13. Łuczyńska M. (1998), Instytucja pomocy społecznej, w: M. Łuczyńska, T. Kaźmierczak, Wprowadzenie do pomocy społecznej, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Katowice, Wydawnictwo Naukowe "Śląsk".
• 14. Mahoney J. (2000), Path Dependence in Historical Sociology, "Theory and Society", vol. 29, nr 4, s. 507-548.
• 15. Munday B. (2003), European social services: A map of characteristics and trends, Strasbourg, Council of Europe.
• 16. Oleszczyńska A. (1981), Pomoc społeczna a politycy społeczni, "Opiekun Społeczny", nr 4, s. 7-13.
• 17. Porowski M. (1998), Służba społeczna - zakres pojęcia, w: W. Kaczyńska (red.), Etyka służb społecznych, Warszawa, Instytut Profi laktyki Społecznej i Resocjalizacji UW.
• 18. Radlińska H. (1984) [1946], Pomoc, ratownictwo, opieka, w: W. Theiss (red.), Radlińska, Warszawa, Wiedza Powszechna.
• 19. Rosner J. (red.) (1972), Polityka społeczna i służby społeczne w PRL, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
• 20. Rosner J. (red.) (1973), Poradnik pracownika socjalnego, Warszawa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• 21. Rosner J. (1979), Polityka społeczna w pracy socjalnej, Warszawa, Instytut Wydawniczy CRZZ.
• 22. Szarfenberg R. (2011), Polityka społeczna i usługi społeczne, w: M. Grewiński, B. Więckowska (red.), Przeobrażenia sfery usług w systemie zabezpieczenia społecznego, Warszawa, Dom Wydawniczy Elipsa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
• 23. Szatur-Jaworska B. (2006), Kilka uwag o "życiu wewnętrznym" służb społecznych w Polsce, w: A. Rączaszek (red.), Sześćdziesiąt lat polityki społecznej Polsce, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
• 24. Titmuss T. (1987) [1967], Welfare State and Welfare Society, w: B. Abel-Smith, K. Titmuss (red.), The Philosophy of Welfare, London, Allen&Unwin.
• 25. Townsend P. (1975), Selectivity: A Nation Divided, w: tegoż, Sociology and Social Policy, Harmondsworth, UK, Penquin Books.
• 26. Trawkowska D., Szarfenberg R. (2010), Jaka pomoc społeczna?, "Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje", nr 13-14, s. 125-127.
• 27. Wilensky H., Lebeaux Ch. (1965) [1958], Industrial Society and Social Welfare, New York, The Free Press.