Stosunki międzynarodowe - między pozytywizmem a postpozytywizmem

• Autorzy: Magdalena Kozub-Karkut

Warianty tytułu

International Relations - Between Positivism and Post-Positivism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszego artykułu są problemy obszaru badawczego stosunków międzynarodowych, wynikające przede wszystkim z podziałów teoretycznych powstałych wskutek tzw. wielkich debat. Tekst odnosi się także do konsekwencji debat teoretycznych dla rozwoju dyscypliny i ewentualnych możliwości ich kontynuacji. Ponadto jako źródło niewystarczającego postępu naukowego w stosunkach międzynarodowych wskazano wielodyscyplinarność tego obszaru badawczego, która przez badaczy nie zawsze jest oceniania jednoznacznie. W drugiej części publikacji przedstawiono główną oś podziału ostatniej, czwartej debaty, a więc teorie pozytywistyczne i postpozytywistyczne. Różnice pomiędzy nimi pokazano przede wszystkim na podstawie ich stosunku do zagadnienia przyczynowości oraz do roli, jaką przypisują społecznym kontekstom. Publikacja podejmuje też próbę osadzenia zagadnień czwartej debaty w warunkach polskiego dyskursu.(abstrakt oryginalny)

EN

The subject of the article are the problems encountered in the research area of International Relations, resulting primarily from the theoretical divisions caused by the so-called 'Great Debates'. The text also addresses the consequences of theoretical debates for the development of the discipline and the possibilities to continue them. Furthermore, the multidisciplinary nature of this research area, on which opinions of researchers vary, has been identified as the source of insufficient scientific progress in international relations studies. The second part of the publication presents the main dividing line in the Fourth Great Debate (the most recent one), namely the division into positivist and post-positivist theories of international relations. The differences between these two have been shown primarily on the example of their attitudes to the notion of causality as well as to the role they ascribe to social contexts. The article is also an attempt to place the issues addressed by the Fourth Great Debate in the context of the Polish discourse.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Pozytywizm; Zarządzanie globalne

EN

International relations; Positivism; Global management

• Czasopismo: Stosunki Międzynarodowe
• Rocznik: 2016
• Tom: 52
• Numer: nr 2
• Strony: 71--90

Twórcy

autor

Magdalena Kozub-Karkut

• Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej

Bibliografia

• M. Kaplan, Is International Relations a discipline?, "Journal of Politics" 1961, t. 23, s. 62-76
• H.L. Turton, The importance of re-affirmining IR's disciplinary status, "International Relations" 2015, t. 29, nr 2, s. 244.
• J. Levy, 2008 ISA Annual Convention Call for Papers, International Studies Association, http://www.isanet.org/ (data dostępu: 1.04.2015), cyt. za: E. Haliżak, Obszar badawczy nauki o stosunkach międzynarodowych, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2015, t. 51, nr 2, s. 10.
• S. Smith, Positivism and beyond, w: S. Smith, K. Booth, M. Zalewski (red.), International Theory: Positivism and Beyond, Cambridge University Press, Cambridge 1996, s. 12
• Y. Lapid, The third debate: On the prospects of international theory in a post-positivist era, "International Studies Quaterly" 1989, t. 33,
• R. Keohane, International Institutions and State Power: Essays in International Relations Theory, Westview Press, Boulder 1989.
• J. Czaputowicz, Czy interdyscyplinarność jest właściwym kierunkiem rozwoju stosunków międzynarodowych w Polsce?, w: A. Gałganek, E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Wielo- i interdyscyplinarność nauki o stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2012, s. 231-248.
• Czaputowicz, A. Wojciuk, K. Ławniczak, Nauka o stosunkach międzynarodowych i studia europejskie w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2015.
• A. Gałganek, Teorie stosunków międzynarodowych a filozofia nauki, "Przegląd Strategiczny" 2013, nr 2, s. 13-48.
• J. Czaputowicz, Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006
• T. Łoś-Nowak, Stosunki międzynarodowe. Teorie - systemy - uczestnicy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2006.
• O. Wæver, The rise and fall of the inter-paradigm debate, w: S. Smith, K. Booth, M. Zalewski (red.), International Theory: Positivism and Beyond, Cambridge University Press, Cambridge 1996, s. 12 s. 149-185
• M. Pietraś, Przestrzeń badawcza nauki o stosunkach międzynarodowych, "Politeja" 2015, t. 36, nr 4, s. 65-97
• E. Haliżak, Przedmiot, teoria i metodologia nauki o stosunkach międzynarodowych, "Stosunki Międzynarodowe -International Relations" 2015, t. 51, nr 1, s. 11-34.
• D. Lake, Why "isms" are evil: Theory, epistemology, and academic sects as impediments to understanding and progress, "International Studies Quarterly" 2011, t. 55, nr 2, s. 465-480
• P.T. Jackson, D. Nexon, Paradigmatic faults in international relations theory, "International Studies Quarterly", t. 53, nr 4, s. 907-930.
• T. Pawłuszko, Anglosaskie źródła nauki o stosunkach międzynarodowych, "Stosunki Międzynarodowe -International Relations" 2011, t. 44, nr 2-3, s. 91-114.
• T. Pawłuszko, Kryzys teorii stosunków międzynarodowych w dobie globalizacji, "Kultura-Historia - Globalizacja" 2010, nr 8, s. 233-143.
• Y. Lapid, 25 years after The Third Debate: Two (pianissimo) bravos for IR Theory, http://www. isa net.org/Publications/ISQ/Posts/ID/304/25-Years-after-The-Third-Debate-Two-pianissimo-bravos-for-IR-Theory (data dostępu: 10.06.2016).
• Ch. Brown, Situating critical realism, "Millenium: Journal of International Studies" 2007, t. 35, nr 2, s. 409-416.
• E. Kavalski, The fifth debate and the emergence of complex international relations theory: Notes on the application of complexity theory to the study of international life, "Cambridge Review of International Affairs" 2007, t. 20, nr 3, s. 435-454.
• B.C. Schmidt, On the history and historiography of international relations, w: W. Carlsnaes, T. Risse, B.A. Simmons (red.), Handbook of International Relations, Sage Publications, Thousand Oaks 2013, s. 3-28.
• P. Wilson, Where are we now in the debate about the first great debate?, w: B. Schmidt (red.), International Relations and the First Great Debate. New International Relations, Routledge, Londyn 2012, s. 133-151.
• T.G. Weiss, R. Wilkinson, Global governance to the rescue: Saving international relations?, "Global Governance" 2014, t. 20, s. 24-25.
• R.O. Keohane, L. Martin, Institutional Theory, Endogeneity and Delegation, Working Paper Series 99-07, Weatherhead Center for International Affairs, Harvard University, Cambridge 1999, s. 3, cyt. za: R. Jervis, Realism, neoliberalism and cooperation: Understanding the debate, "International Security" 1999, t. 24, nr 1, s. 43.
• T. Łoś-Nowak, Wyjaśniać czy interpretować: Dylematy czwartej debaty interparadygmatycznej, "Stosunki Międzynarodowe - International Relations" 2008, t. 29, nr 1-2, s. 29-47.
• B. Buzan, R. Little, Why international relations has failed as an intellectual project and what to do about it, "Millennium - Journal of International Studies" 2001, t. 30, nr 1, s. 19-39.
• L. Ashworth, Interdisciplinarity and international relations, "European Political Science" 2009, t. 8, nr 1, s. 16-25.
• J. Rosenberg, International relations in the prison of political science, "International Relations" 2016, t. 30, nr 2, s. 127-153.
• A. Gałganek, Międzynarodowe socjologia historyczna i genealogia międzynarodowości, w: A. Gałganek, E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Wielo- i interdyscyplinarność nauki o stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2012, s. 86.
• J. Czaputowicz, Czy interdyscyplinarność jest właściwym kierunkiem rozwoju stosunków międzynarodowych w Polsce?, w: A. Gałganek, E. Haliżak, M. Pietraś (red.) Wielo- i interdyscyplinarność nauki o stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2012, s. 231-248.
• L. Kołakowski, Filozofia pozytywistyczna. Od Hume'a do Koła Wiedeńskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2016, s. 7-9.
• P.T. Jackson, The Conduct of Inquiry in International Relations: Philosophy of Science and Its Implications of World Politics, Routledge, London 2011, s. 40.
• Designing Social Inquiry: Scientific Inference in Qualitative Research Gary King, Robert O. Keohane, Sidney Verba. (Princeton University Press, Princeton 1994).
• P.K. Fayerabend, Redukcja, wyjaśnianie i empiryzm, tłum. K. Zamiara, w: P.K. Fayerabend, Jak być dobrym empirystą?, PWN, Warszawa 1979, cyt. za: A. Grobler, Metodologia nauk, Aureus - Znak, Kraków 2008, s. 275-278.
• E. Adler, Seizing the middle ground: Constructivism in world politics, "European Journal of International Relations" 1997, t. 3, nr 3, s. 325-326.
• N.G. Onuf, The politics of constructivism, w: K.M. Fierke, K.E.Jørgensen (red.), Constructing International Relations: The Next Generation. International Relations in a Constructed World, M.E. Sharpe, New York 2001, s. 236-254
• A. Visvizi, Realizm krytyczny i morfogeneza wobec metateoretycznych pułapek konstruktywizmu: od teorii do praktyki w studiach europejskich, w: J. Ruszkowski, L. Wojnicz (red.), Teorie w studiach europejskich: w kierunku nowej agendy badawczej, IE UW - IPiE US, Warszawa - Szczecin 2012, s. 59-78.
• P.T. Jackson, D.H. Nexon, Constructivist realism or realist constructivism?, "International Studies Review" 2004, t. 6, nr 2, s. 337-341.
• R.O. Keohane, Political science as a vocation, "PS: Political Science and Politics" 2009, t. 42, nr 2, s. 359-363
• P. Howard, Triangulating debates within the field: Teaching international relations research methodology, "International Studies Perspectives" 2010, t. 11, s. 393-408.
• E.H. Carr, What is History, London 1987, cyt. za: M. Kurki, Causes of a divided discipline: A critical examination of the concept of cause in international relations theory, http://www.globalpolitics.de/essays/ Kurki.Causes%20of%20a%20Divided%20Discipline.pdf (data dostępu: 2.06.2016).
• Ch. Tilly, To explain political process, "The Amercian Journal of Sociology" 1995, t. 100, nr 6, s. 1594-1610.
• R.O. Keohane, International Institutions: Two Approaches, "International Studies Quarterly" 1988, t. 32, s. 379-396.
• R. Cox, Social forces, states and world orders: Beyond international relations theory, "Millennium: Journal of International Studies" 1981, t. 2, s. 126-155.
• C. Enloe, Bananas, Beaches and Bases: Making Feminist Sense of International Politics, University of California Press, Berkeley 2000.
• A. Linklater, Men and Citizens in the Theory of International Relations, Macmillan, London 1990.
• M. Zalewski, The women/'women' question in international relations, "Millennium - Journal of International Studies" 1994, t. 23, s. 407-423
• M. Zalewski, Feminist standpoint meets international relations theory: A feminist version of David and Goliath, "The Fletcher Forum of World Affairs" 1993, t. 17, nr 2, s. 221-229.
• A. Wendt, Anarchy is what states make of it: The social construction of power politics, "International Organization" 1992, t. 46, nr 2, s. 391-425.
• S. Smith, Social construction and European studies, w: T. Christiansen, K.E. Jørgensen, A. Wiener (red.), The Social Construction of Europe, Sage Publications, London 2001.
• R. Bhaskar, A Realist Theory of Science, Routlege, London - New York 2008.
• T. Dunne, L. Hansen, C. Wight, The end of IR theory?, "European Journal of International Relations" 2013, t. 19, nr 3, s. 405-425.
• H. Suganami, Meta-Jackson: Rethinking Patrick Thaddeus Jackson's conduct of inquiry, "Millenium: Journal of International Studies" 2013, t. 41, nr 2, s. 248-269.
• A. Wojciuk, Nauka o stosunkach międzynarodowych - między namysłem filozoficznym a metodologią empiryczną, w: A. Gałganek, E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Wielo- i interdyscyplinarność nauki o stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Rambler, Warszawa 2012 s. 249-265.
• I. Krzyżanowska, Teorie zmiany - między pozytywizmem a postpozytywizmem, w: E. Haliżak, M. Pietraś (red.), Poziomy analizy stosunków międzynarodowych, Warszawa 2013, s. 171-193.