Korporacje transnarodowe we współczesnej gospodarce światowej

• Autorzy: Tadeusz Sporek

Warianty tytułu

Transnational Corporations in the Contemporary World Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W wyniku wzrostu znaczenia procesów związanych z globalizacją, umiędzynarodowienia przedsiębiorstw i produkcji korporacje transnarodowe (KTN) dysponują bardzo dużym kapitałem produkcyjnym, generującym olbrzymie zyski. O ich potędze świadczy fakt, że niejednokrotnie dochody KTN przekraczają wartość PKB średnio rozwiniętych krajów. Głównym celem opracowania jest ukazanie roli korporacji transnarodowych w gospodarce światowej. We wstępie zwięźle przedstawiano istotę globalizacji i pogłębionej globalizacji, w których KTN odgrywają główną rolę. Opracowanie zawiera analizę korporacji na dwóch poziomach: teoretycznym i historycznym (definicje i rozwój korporacji transnarodowych w ciągu ostatnich dziesięcioleci) oraz geograficznym (lokalizacja KTN i zagranicznych podmiotów zależnych). Ostatnia część opracowania pokazuje asymetrię potęgi gospodarczej KTN z krajów rozwiniętych i rozwijających się. Autor przedstawia znaczenie KTN głównie na podstawie publikacji statystycznych Konferencji Narodów Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD), w szczególności World Investment Report.(abstrakt oryginalny)

EN

As a result of the growing importance of the processes of globalization, the internationalization of enterprises and TNC production has a very big capital production, which generates huge profits. The income of TNC often exceeds the value of GDP of countries that are avaragely developed. The main purpose of this article is to show the transnational corporations (TNCs) in the global economy. The indroduction presents concisely the essence of globalization and deep globalization integration, in those the main role played by TNCs. The article provides an analysis of corporations at two levels: theoretical and historical (definitions and development of TNCs and EDI over the last decades) and geographical (location of TNCs and foreign affiliates). The last part of the article shows the asymmery of economic power of TNCs from developed and developing economies. The author presents the importance of TNCs mainly on the basis of statistical publications of the United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), especially the World Investmment Report.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Globalizacja; Gospodarka światowa; Korporacje międzynarodowe

EN

Globalization; World economy; International corporation

• Czasopismo: Ekonomia XXI Wieku
• Rocznik: 2019
• Numer: nr 1 (21)
• Strony: 102--114

Twórcy

autor

Tadeusz Sporek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Brach J., 2015, Korporacje transnarodowe w gospodarce światowej - ocena działalności, Ekonomia XXI Wieku, nr 1.
• Ciecierski M., 2009, Wywiad biznesowy w korporacjach transnarodowych. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Cudowska-Sojko A., 2015, ZIB jako forma ekspansji KTN we współczesnej gospodarce, Akademicka Platforma Czasopism, http://apcz.pl/czasopisma/index.php/EiP/article/viewFile.2013.028/1322, 28.02.15.
• Geise M., 2006, Rynki pracy wobec wyzwań globalnych, [w:] D. Karnowska, M. Szatlach (red.), Globalizacja - pomiędzy polityką a ekonomią, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń
• Gwiazda A., 1998, Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Hajdukiewicz A., Michalik A., 2007, Rola korporacji transnarodowych w gospodarce światowej i handlu międzynarodowym, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 751.
• Jackson R., Sorensen G., 2006, Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Teoria i kierunki badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Jakubczak R., Koziński W., Jakubczak W., 2008, Globalizacja a terytorium narodowe, Wydawnictwo Strategum, Słupsk.
• Janik B., 2006, Kapitalizm w jęciu dynamicznym: od państw dobrobytu do globalizacji, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.
• Jantoń-Drozdowska E., 2006, Korporacje transnarodowe w procesie globalizacji, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, z. 2.
• Jastrzębska E., Korporacje transnarodowe a fair trade, http://kolegia.sgh.waw.pl/pl/KES/kwartalniuk/ archiwum/Documents/EJastrzębska8.pdf, 12.09.2015.
• Kłosiński K.A., Masłowski A., 2005, Globalizacja sektora usług w Polsce, PWE, Warszawa.
• Kołodko G.W., 2007, Polska z globalizacją w tle. Instytucjonalne i polityczne aspekty rozwoju gospodarczego, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
• Kozieł H., 2018, Cyfrowe giganty rosną w siłę, Rzeczpospolita, 6.11.2018, nr 37.
• Kukułka J., 2002, Prawa rozwoju i zmienności stosunków międzynarodowych w świetle procesów globalizacji, [w:] M. Pietrać (red.), Oblicza procesów globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Kuzel M., 2007, Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w dyfuzji wiedzy i umiejętności. Na przykładzie gospodarki Polski, Dom Organizatora, Toruń.
• Lasoń M. (red.), 2011, Gospodarka światowa w dobie globalizacji, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków.
• Liberska B., 2002, Współczesne procesy globalizacji gospodarki światowej, [w:] B. Liberska, Globalizacja. Mechanizmy i wyzwana, Wydawnictwo PWE, Warszawa.
• Misiak W., 2007, Globalizacja - więcej niż podręcznik: społeczeństwo, kultura, polityka, Difin, Warszawa.
• Orłowska R., Żołądkiewicz K. (red.), 2012, Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej, Wydawnictwo PWE, Warszawa.
• Piórko K., 2008, Władza korporacji transnarodowych w stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń.
• Rifkin J., 2017, Reguły rynkowej gry się zmieniły..., Rzeczpospolita, 4-5.03.2017.
• Sala S., 2005, Rozwój korporacji transnarodowych w gospodarce światowej, Przedsiębiorczość - Edukacja, nr 1, Kraków.
• Scheve K.F., Slaughter M.J., 2018, How to save globalization, Foreign Affairs, no. 6.
• Sporek T., 2010, Wpływ kryzysu finansowego na globalizację gospodarki światowej. Diagnoza i konsekwencje dla Polski, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
• Sporek T., 2015, Procesy globalizacji we współczesnej gospodarce światowej, Ekonomia XXI Wieku, nr 1.
• The World's Top 100 Non-Financial TNCs Ranked by Foregin Assets, http://topforeignstocks. com/2014/09/16/the-worlds-top-100-non-financial-tncs-ranked-by-foreign-assets/, 12.09.2015.
• World Investment Report 2018.
• Zorska A., 1998, Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, PWN, Warszawa.
• Zorska A., 2007, Korporacje transnarodowe, Przemiany, oddziaływania, wyzwania, PWE, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15611/e21.2019.1.07